به گزارش خبرنگار کردپرس، چرای دام بر خاک مرتع تأثیر مستقیم دارد، با خصوص در اوایل بهار و یا مواقع دیگری که خاک مرتع مرطوب است و باعث سفت شدن آن می‌شود. در این حالت، علاوه بر اینکه قابلیت نفوذ خاک نسبت به نزولات کاهش پیدا می کند، قدرت نگهداری خاک هم نسبت به آب کاهش می‌یابد.

در نهایت، گیاهان به علت جریان سطحی آب‌ها و هدر رفتن سریع رطوبت خاک از نسبت کمتری از رطوبت و بارندگی منطقه استفاده خواهند کرد و کاهش پوشش گیاهی و فرسایش خاک در منطقه شکل می گیرد.

استان آذربایجان غربی از جمله قطب های دام پروری منطقه به شمار می روند اما دامداری سنتی و چرای بی رویه دام های در مراتع استان، نگرانی ها در خصوص مشکلات مربوط به آب و خاک و کاهش تراکم پوشش گیاهی را شکل داده است.

بر اساس اعلام مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی؛«این استان ۲ میلیون و ۶۶۸ هزار هکتار مرتع و بیش از ۱۰۱ هزار هکتار عرصه جنگلی دارد که این آمار بیانگر آن است که عرصه های طبیعی استان به ۲ میلیون و ۷۶۹ هزار هکتار می رسد اما بیش از ٧ میلیون واحد دامی از مراتع و اراضی ملی استان استفاده می کنند».

به گفته هادی قاسمی؛ «این میزان ۲.۲ برابر ظرفیت این عرصه های طبیعی است، در حالی که ظرفیت مراتع و اراضی ملی در استان برای چرای دام، حدود ۳.۲ میلیون واحد دامی است و اگر بحران چرای بی رویه دام مدیریت نشود، در سالهای آینده با مشکلات اساسی مواجه خواهیم بود».

اما این مشکل مورد تازه ایی نیست و از سال های قبل هم بارها اداره کل منابع طبیعی استان در خصوص مازاد دام و بحران چرای بی رویه هشدار داده بود ولی مشکل همچنان باقی است.

بر اساس اعلام اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری آذربایجان غربی، سال گذشته بالغ بر ٢ میلیون ٧٥٠ هزار هکتار عرصه ملی در این استان ثبت شده بود که از این میزان ٢ میلیون ٥٠٠ هزار هکتار در تقسیم بندی مراتع قرار داشتند. مدیر کل منابع طبیعی استان هم از وجود دام مازاد ٣ برابر ظرفیت این مراتع خبر داده و گفته بود: «این میزان مراتع در آذربایجان غربی چرای حدود ٢ میلیون راس واحد دامی را می تواند پاسخگو باشد اما متاسفانه آمار دام موجود استان بیش ازاین مقدار است».

از سال گذشته تا کنون میزان مراتع استان از ٢ میلیون ٥٠٠ هزار هکتار به ۲ میلیون و ۶۶۸ هزار هکتار مرتع افزایش یافته و امکان چرای دام هم از ٢ میلیون دام به ٣.٢ میلیون واحد دامی افزایش پیدا کرده است.

اما در کنار آن فرسایش خاک در آذربایجان غربی ۱۵ تن در هکتار است و چرای بی رویه به عنوان یکی از علل فرسایش خاک همچنان در استان ادامه دارد و از کنترل دام مازاد هم خبری نیست! و اگر بحران چرای بی رویه دام که بیش از ظرفیت مراتع است مدیریت نشود، در سالهای آینده استان با مشکلات اساسی همچون کاهش تراکم پوشش گیاهی و نابودی مراتع و فرسایش شدید خاک مواجه خواهد شد.

در این راستای مقابله با این مشکلات مدیر کل منابع طبیعی آذربایجان غربی می گوید: «یکی از طرح ها در این زمینه اخذ عوارض چرا است که سهم استان ۲میلیارد و ۹۰۰میلیون تومان است که ۵۰ درصد این رقم شامل ۱.۵ میلیارد تومان را محقق کرده ایم».

هادی قاسمی ادامه می دهد: «همچنین ۱۰۰ درصد مراتع آذربایجان غربی شناسنامه دار و دامداران مجاز به استفاده از این مراتع نیز مشخص شده اند و یکی از برنامه های مهم این اداره کل اجرای طرح های مرتعداری تلفیقی با هدف ایجاد فشار کمتر به اراضی ملی است که سهم استان در این حوزه طی سال جاری، ۳۷۰ هزار هکتار بوده که ۲۷۰ هزار هکتار آن، تحقق یافته است».

او همچنین از هدف گذاری برای تحویل مدیریت مرتع به مرتعداران در ۲۵۰ هزار هکتار از اراضی ملی خبر داده می گوید: «در صدد هستیم که این رقم را تا پایان سال جاری محقق کنیم. همچنین شناسایی ذخیره گاه های مرتعی را از دیگر اقدامات این اداره کل است که امسال نسبت به شناسایی ۱۶۷ هزار و ۷۳۰هکتار ذخیره گاه مرتعی اقدام کرده ایم که گام اساسی در راستای افزایش سرانه فضای سبز استان است که هم اکنون کمتر از میانگین کشوری قرار دارد».

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری در پایان استفاده از ظرفیت های گردشگری طبیعی، زنبورداری و سایر شغل های جایگزین نظیر زراعت چوب، احیای رویشگاه های گیاهان دارویی، را از جمله اقدامات برای همراهی بهره برداران به منظور صیانت از مراتع استان معرفی می کند.

به گزارش کردپرس، استان آذربایجان غربی، ۲ میلیون و ۹۵۰ هزار هکتار مساحت دارد و براساس آمار اعلامی از سوی سازمان امور عشایری و جهاد کشاورزی و سازمان جنگل ها در استان بیش از ۲۵ درصد بهره بردار وجود دارد.

مجموعه اقدامات انجام گرفته در راستای حفاظت از منابع آب و خاک و پوشش گیاهی استان توسط اداره کل منابع طبیعی، توانسته از میزان فرسایش خاک بکاهد چرا که پیشتر فرسایش خاک در آذربایجان غربی بیشتر از متوسط کشوری بود، ولی اکنون در حالی که متوسط کشوری فرسایش ۱۶.۴ تن در هر هکتار است، این میزان در استان به ۱۵ تن رسیده که بخشی از آن به خاطر اجرای طرح های آبخیزداری بوده است. اما باز هم وجود دام های مازاد و افزایش سالانه این واحدها می تواند در کنار مجموعه اقدامات انجام گرفته همچنان بر بحران موجود دامن بزند و میزان فرسایش خاک را افزایش دهند.