خبرگزاری کردپرس _ همانگونه که در یادداشت پیشین عنوان شد، تاکستانداری و مالکیت تاکستان مستند بە قبالە های با قدمت بیش از دو هزار سالەی هورامان موجود در موزە بریتانیا و بنچاق و قبالەهای خرید، فروش، اجارە و استیجارە و انواع عقود اسلامی مربوط بە تاکستانداری دیم ( برسینەی کوههای سر بە فلک کشیدەی هورامان از جملە پاوە) نزد اشخاص و خانوادە ها، ریشە در تاریخ، فرهنگ، اقتصاد مولد و تعامل مثبت با طبیعت سخت و خشن اما زیبا و پربرکت این دیارِ دیرین با مردمان مقاوم، پاک سرشت و سرافرازش داشتە و دارد. از دیرباز در نوشتە ها و سفرنامە های بسیاری با تحسین و تعجب بە هنر تراس بندی و باغداری در شیب تند و تاکستان های دیم دیارِ هورامان و انگورِ سیاە مشهورش اشارە شدە است!
تاکستان های دیم شهرەی درەنیشە در روبروی شهر پاوە از جملەی زیباترین، باجلوە ترین و جذابترین تاکستان های دیم هورامان است و عرصەای چند صد هکتاری را در بر گرفتە و شناسە و نگین این شهر است. اکثریت خانوادە های قدیمی پاوە حفظ این تاکستان ها، هرچند در قطعات کوچک اما به عنوان یادگاری ماندگار و میراث گذشتگان، مورد علاقە و دلبستگی زایدالوصفشان بودە و بە هر قیمتی عاشقانە پاسش داشتەاند. هرچند اینکار اغلب با صرف هزینە ای قابل تامل، از محل سایر درآمدهایشان (بدون چشمداشت اقتصادی معمول) نیز بودە باشد! حتی آن عدە نیز سالی چند روز بیشتر امکان حضور در منطقە را نداشتە و ندارند.
اما متاسفانە، با توجە بە اوضاع پیش رو و چشم انداز آیندە؛ چنانچە درباره آینده این تاکستان های بسیار ارزشمند غفلت شدە و چارە اندیشی نگردد؛ ممکن است این میراث و سرمایەی، فرهنگی، تاریخی و ماهیتا اقتصادیِ دلربا و ارزشمند، دست کم از نظر جاذبەهای گردشگری و اکوتوریسم بە تدریج حیف، ویرانە و غیرقابل بازآفرینی شدە و محرومیت و تالم روحی همەگیر نیز ایجاد نماید.
لذا؛ بایستە و شایستە است کە با حفظ تمامی ارزش ها پیشگیرانە، در پی راە حل مقبول و معقول مسئلە بود. بە باور بندە با بومی سازی و سازگارسازی از سیستم های سهامی مدیریت خدمات حفاظت، کاشت، داشت، برداشت، فراوری، عرضە محصول، اقتصادی سازی و اشتغال آفرینی دائمی و فصلی (شامل باز آفرینی) می توان این میراث ثمین را برای صاحبان، مردم، کشور و هورامان جهانی حفظ نمود و در صورت نتیجە بخش بودن بە دیگر مناطق هورامان و دیگر باغات نیز تعمیم دادە و الگوبخشی نیز نمود.
لذا؛ بسیار ضروری و بایستە است کە هم اندیشانە و درعین اهتمام بە پاسداشت تمام اصول و روش های فنی و مهارت ها، الگو و ارزش های بومیِ اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی تاکستانداری دیم هورامان بکوشیم، یک سنت کشاورزی کە از دیرباز ریشە در تاریخ، فرهنگ، آئین و دانش چند هزار سالەی مردمان مبارز، مقاوم و سخت کوش این دیارِ رنگین، زیبا و پرخیر و برکت اما بسیار صعب و سخت و خشن دارد. امیدوارم آگاهانە و عالمانە بتوانیم با امکان یابی و بهرەگیری از روزآمدی های ساختاری، نرم افزاری و سخت افزاری مقبول و قابل تطبیق و سازگارسازی با جغرافیا، فرهنگ و دانش بومی هورامان، در حد امکان، توان خود را در امر حفاظت، بهبود، توسعە، احیاء و باززندە سازی تاکستانداری هورامان به کار بگیریم.
بە باور بندە با تشکیل شرکت های سهامی خدمات تاکستانداری و باغداری تخصصی و بە روز که با اهداف و ماموریت های حفظ و احیاء، بازآفرینی و باززندەسازی، داشت و برداشت، فرآوری، تبدیل، عرضە و بازاریابی .... (ترجیحا تعاونی) متشکل از مالکین، باغداران و علاقمندان واجد صلاحیت، کارشناسان مرتبط و قانونی و هماهنگ با سازمانهای مربوط تشکیل شود؛ می توان انتظار داشت کە این مهم عملی شود و علاوە بر تحقق اهداف مشروح، ضمن کسب درآمد و تولیدات مقبول تر و ریسک سرمایە گذاری حداقلی و ... ، بتوان تعداد قابل توجهی مشاغل دائم و فصلی دارای تامین اجتماعی را نیز درجهت پاسداشت امر و ... در جهت مقصود و رفع بیکاری ایجاد نمود.
چنین سرمایەگذاری های خدماتی و تولیدی و قابل الگو بخشی را نیز می توان در قالب شرکت های مشابە، اعم از مستقل و یا مجتمع در پوشش اتحادیە مرتبط نیز تعمیم بخشید و نهایتا امیدوار بود کە این برنامە بە تدریج و حداکثری بتواند، بیشترین سطح از میراث باغداری دیم و آبی و فضای سبز احداثی هورامان را زیر پوشش خود گرفتە و پشتیبانی و تضمین نماید.
در خاتمه باید بر ضرورت آسیب شناسی و تهدیدشناسی همه جانبه نگرانه و فرصت یابی های حداکثری عالمانه تاکید نمود. ضمن پرهیز از هرگونه بی برنامه گی و فرصت سوزی هرچند حداقلی و توجه به مدیریت زمان، عملگرایی روا و سیستم محوری و چشم انداز شعاع بلند را توصیه نموده و لازم می دانم. چرا که با فراهم گشتن چنین شرایطی می توان امیدوار بود که اهداف و برنامه های پیشنهادی به تدریج بتواند بار مثبت و مقبول داشته باشد. و در نهایت موجد و عامل نیل بە اهداف دور و نزدیک و تعمیم و فراگیری کارسازتر در موارد مشابە و مناطق مختلف در کل جغرافیای هورامان گشته و بە تدریج بیشترین سطح و مقدار از میراث ماندگار و گرانبهای چند هزارەای هورامان را اعم از کلیت امر تاکستانداری، باغداری و باغبانی دیم و آبی و همچنین تراس بندی ها و سیستم های آبیاری بەحق هنرمندانە، مهندسی ساز، قانونمند و شهرەی دیرین و اجدادی هورامانی و هورامان نما را باشایستگی و بهینە سازی تمام و کمال در برگرفتە و با بهروری فزایندە بتواند پشتیبانی نماید.
در پایان با توجە بە ضرورت و اهمیت امر، بدین وسیلە خدمت فرماندار محترم شهرستان پاوە پیشنهاد می نماید؛ دستور فرمایند در پیشنیاز این مهم، کارگروهی تخصصی ویژە زیر نظر ایشان با عضویت معاون هماهنگی امور عمرانی، مدیریت های جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، میراث فرهنگی، کار و تعاون و شهرداری همراە با کارشناسان خبرەی مرتبط و عندالاقتضاء از صاحبنظران محلی تشکیل شود تا پس از بررسی و هم اندیشی و هم افزایی های لازم و انجام مطالعات تطبیقی ساختاری مسبوق بە سابقە و اتفاق نظر، پیشنویس اساسنامە شرکت را تهیە نمودە و برای بررسی، حذف و اضافە تخصصی تر بە اشتراک بگذارند.
نظر شما