به گزارش خبرنگار کردپرس، در هفته اخیر جمعی از اهالی روستای «اوغولبیک» شهرستان تکاب و فعالان محیط زیست، در اعتراض به حفاری و استخراج از این روستا توسط معدنکاران اصفهانی و تخریب محیط زیست منطقه، تجمع اعتراضی برپا کردند. این شهروندان، با تشکیل زنجیره انسانی در منطقه «دربند» روستای اوغول‌بیک خواستار توقف فعالیت معدنکاران در این منطقه شدند.

«دربند»، یکی از مناطق بکر و زیبای شهرستان تکاب است که معدنکاران اصفهانی تلاش دارند در این مکان عملیات حفاری و استخراج انجام دهند. این روستای تاریخی دارای چندین اثر ثبت شده ملی است که از جمله آنها می توان تپه دربند، با شماره ثبت میراث فرهنگی 16771 ، نورتپه با شماره ثبت میراث فرهنگی 17689، تپه دربند 2 با شماره ثبت میراث فرهنگی 17710 و یخچال اغولبیک با شماره ثبت میراث فرهنگی 2255 را نام برد.

معدن دربند روستای «اوغولبیک» شهرستان تکاب اخیرا توسط سازمان صمت استان به یک معدنکار اصفهانی واگذار شده است. این در حالی است که سال ۹۲ فرماندار شهرستان تکاب در نامه‌ای به ریاست سازمان صنعت معدن تجارت استان آذربایجان غربی در خصوص مشکلات معادن این شهرستان از جمله مشکل معدن دربند روستای «اوغولبیک» خواستار ابطال پروانه اکتشافی شده بود.

این دستور فرماندار وقت تکاب در پی جریان اعتراض اهالی منطقه از جمله ساکنین روستای مذکور و با استناد به نظریه کارشناسان ادارات مرتبط، مبنی بر مغایرت و خارج از چارچوب قانونی فعالیت معدن شکل گرفت.

در همان سال، مشاور استاندار آذربایجان غربی نیز خطاب به رئیس صمت استان نوشت: «بر اساس نامه فرمانداری تکاب در خصوص ابطال پروانه اکتشافی معدن روستای مذکور و به دلیل ایجاد حساسیت ایجاد شده در منطقه و نارضایتی شدید اهالی روستا و همچنین به استناد نظریه کارشناسان که حاکی از عدم رعایت ضوابط قانونی است موضوع رسیدگی و نسبت به ابطال پروانه اکتشاف و عدم واگذاری مجدد معدن مورد نظر اقدام عاجل صورت بگیرد».

این نامه از سوی دفتر بازرسی مدیریت عملکرد و امور حقوقی استانداری خطاب به صمت آذربایجان غربی نوشته شده بود اما با گذشت ٨ سال مجددا معدن منطقه تاریخی دربند تکاب از سوی صمت به معدن کاران واگذار شده است.

از جمله مشکلاتی که کارشناسان امر در سال ٩٢، نسبت به عدم رعایت ضوابط قانونی در این معدن به آنها اشاره کرده بودند؛ قرار گرفتن معدن در حریم رودخانه و عدم وجود مجوز محیط زیستی بود. کارشناسان اداره محیط زیست برهم خوردن چشم انداز طبیعی منطقه بر اثر برداشت مواد معدنی تخریب اکوسیستم را هشدار داده بودند.

آنها همچنین در بازرسی های خود به وجود چشمه های طبیعی آب معدنی و چشمه های آب درمانی در مجاورت محل فعالیت اشاره و اعلام کردند؛ با برداشت مواد معدنی چشمه ها تخریب و همچنین زیستگاه‌های حیات وحش منطقه هم تهدید می شوند.

کارشناسان جهاد کشاورزی هم تردد کامیون‌های حامل بار معدنی از اراضی بین زراعی را موجب آلودگی زیست محیطی و از بین رفتن محصولات کشاورزی عنوان کرده و نوشتند: مطالعات سد در سال ۸۴ در این منطقه صورت گرفته که با وجود فعالیت معدن، تامین آب کشاورزی و شرب روستا با مشکلاتی چند روبه رو خواهد بود.

همچنین این معدن فاقد مجوز از اداره میراث فرهنگی بود و به دلیل وجود چندین اثر ثبت ملی اجازه میراث فرهنگی برای فعالیت این معدن در دربند تکاب صادر نشده بود.

اداره منابع طبیعی نیز در خصوص نظرات کارشناسی خود در این معدن اعلام کرده بود که مجوز فعالیت معدن تنها به میزان یک هکتار برای اکتشاف بوده و با توجه به پوشش گیاهی بالا در منطقه معدن قابلیت توسعه ندارد.

این صورت جلسه توسط فرماندار وقت تکاب، مدیران ادارات مرتبط، انجمن فعالان محیط زیستی و شورای اسلامی روستای «اوغولبیک» به امضا رسیده و خطاب به اداره کل صنعت، معدن، تجارت آذربایجان غربی آمده است که؛ با توجه به بررسی و نظر کارشناسان و اعتراضات مردمی انجام عملیات اکتشاف برای این معدن مقدور نیست.

همچنین اهالی روستای اغولبیک، شورای اسلامی، هیئت امنای مسجد و دهیاری روستا بار دیگر در نامه ایی به مسئولان درخواست کردند که با توجه به استراتژیک بودن و حساسیت منطقه باید نسبت به حذف این محدود از کالک سازمان صنایع و معدن آذربایجان غربی و لغو پروانه‌های اکتشاف و بهره‌برداری اقدامات لازم انجام بگیرد.

آنها اعلام کردند؛ فعالیت معادن با وجود آثار تاریخی و باستانی در این منطقه تاریخی و وجود چشمه‌های آب معدنی شفابخش که می‌تواند به قطب توریستی و گردشگری منطقه تبدیل شود، مغایرت دارد.

اکتشاف و استخراج سنگ ها توسط معدنکاران مجموعه آثار تاریخی و طبیعی ثبت ملی شده، زیستگاه و پناهگاه حیات وحش، محل رویش گیاهان دارویی و درختچه های کمیاب دربند اغولبیک را تهدید می کند. همچنین آلودگی رودخانه در پی فعالیت های معدنی بخش کشاورزی دامداری که امرار معاش روستای منطقه از آن صورت می پذیرد نگرانی های فراوانی را شکل داده و در صورت تهدید منابع آبی باید اهالی، روستا را ترک کرده و مهاجرت کنند و تولیدکنندگان به مصرف کنندگان و حاشیه‌نشینان شهرها تبدیل شوند که این امر مخالف سیاست های توسعه پایدار در کشور است.

به گزارش کردپرس، علیرغم موارد اشاره شده، مجددا صمت آذربایجان غربی معدن منطقه دربند تکاب را واگذار کرده و این امر در هفته اخیر با اعتراضات مردم روستا همراه شده است.

این در حالی است که این اداره کل در خصوص معدن سنگ «کمر بلاغ» روستای «فاقلو»ی تکاب نیز که دارای ٢ حکم محکومیت عدم فعالیت، در دادگاه بدوی و تجدید نظر دیوان عدالت اداری کشور است، بدون توجه به این احکام مجددا گواهی کشف را برای همان معدن صادر کرده است.

در حالیکه بسیاری از معادن در تکاب موفق به دریافت هیچکدام از استعلامات موافقتی ادارت ذیربط نشده اند اما صمت آذربایجان غربی همچنان بر واگذاری آنها اصرار دارد و به حکم دیوان عدالت اداری کشور هم تمکین نمی کند!

اخیرا هم معاون امور معدنی سازمان صمت آذربایجان غربی اعتراضات مردمی روستاها به خصوص در شهرستان تکاب در خصوص اثرات تخریبی معادن را بی مورد خوانده است!!

پریسا عابدپور با تاکید بر اینکه تمام واحدهای معدنی استان بر اساس مجوزهای قانونی اقدام به فعالیت می‌کنند، به مهر گفت: بر اساس قانون فاصله ۵۰۰ متری از جمعیت نیز در معادن رعایت شده است اما در سال‌های اخیر شاهد اعتراضات بی مورد برخی مردم در این زمینه هستیم.

او با بیان اینکه زمانی که فعالیت‌های معدنی برابر قانون نباشد و یا اثرات آلایندگی و تخریبی داشته باشد برابر قانون برخورد می‌شود، افزود: اگر اهالی روستاها در این زمینه اعتراض داشته باشند می‌توانند از طریق بخشداری و فرمانداری مراتب اعتراض خود را به صورت قانونی اعلام کنند تا موضوع در جلسه شورای معادن استان مورد بررسی قرار گیرد.

عابدپور تصریح کرد: در سال‌های اخیر اعتراضات بی مورد به فعالیت واحدهای معدنی در استان به رویه تبدیل شده است، در روستاها به خصوص تکاب مردم به جای اعلام اعتراض قانونی دست به برخی کارهای اعتراضی می‌زنند در حالی که بر اساس ماده ۱۹ قوانین معدنی می‌توان از آنها به مراجع قضائی شکایت نیز کرد.

او گفت: بر اساس قانون اگر اثرات آلایندگی و تخریب معادن اثبات شود یک درصد از محل درآمدهای معادن برای جبران این اثرات به روستاها پرداخت می‌شود اما تاکنون در استان شاهد این امر نبودیم.

عابدپور با گلایه از مدیریت اعتراضی اهالی برخی روستاها از سوی برخی افراد گفت: در سال‌های اخیر عده‌ای افراد نامعلوم اقدام به جلوگیری و اعتراض فعالیت‌های معدنی در برخی روستاها می‌کنند در حالی که فعالیت معادن نه تنها رونق اقتصادی بلکه زمینه ساز اشتغال مردم منطقه هست.

به گزارش کردپرس، نکته عجیب در معاون امور معدنی سازمان صمت آذربایجان غربی عدم وجود اثرات آلایندگی و تخریب معادن در استان است! از سویی دیگر معاون اداره کل اعلام کرده که «اگر اهالی روستاها در این زمینه اعتراض داشته باشند می‌توانند از طریق بخشداری و فرمانداری مراتب اعتراض خود را به صورت قانونی اعلام کنند تا موضوع در جلسه شورای معادن استان مورد بررسی قرار گیرد». اما بارها وقتی صمت آذربایجان غربی به حکم دیوان عدالت اداری کشور تمکین نمی کند، جلسات شورای معادن استان چه کاری می توانند از پیش ببرند؟!

گزارش / تانیا شعفی