این، نویسنده و هایکو سرای جوان کردستانی گفت و گویی در خصوص این سبک شعر سرایی با خبرنگار کرد پرس، انجام داده که مشروح آن را در ذیل می خوانید.

کرد پرس: کمی در رابطه با خودتان برای خوانندگان توضیح داده و خودتان را معرفی کنید؟

رضایی: لیلا رضایی شاعر، نویسنده، عضو خانه اهل قلم ایران و صندوق روزنامه نگاران جوان، عضو افتخاری کتابخانه ملی ایران، با قالب شعر سپید شروع کردم. در حال 91 برگزیده جایزه شعر شاملو شدم و دعوت به شعرخوانی خوانی خانه احمد شاملو توسط ایدا سرکیسیان، سال 93 اولین کتابم را با نام شعری برای زنانگی های زمین در تهران چاپ کردم، سال 94 دومین کتاب هایکو به زبان ساده در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی کردیم، سال 95 به عنوان جوان برتر معرفی شدم، سال 96 سومین کتابم رابا نام 80 هایکو حوا چاپ کردیم.

سال ۹۷ چاپ دوم همین کتاب را با انتشارات فصل پنجم تهران کار کردیم و مصاحبه رادیو با رادیو فرهنگ داشتیم. در خصوص چاپ این کتاب، سال ۹۸ اولین تقویم هایکو در ایران را چاپ و منتشر کردیم و باز برای معرفی این تقویم با رادیو فرهنگ مصاحبه داشتم در خارج از ایران هم با مجلات و روزنامه های عراق همکاری فرهنگی، ادبی داشتم، تابستان ۹۹ مقام اول داستان کوتاه ایران را به دست آوردم و در حال حاظرهم روی کتاب چهارمم دارم کار میکنم.

کرد پرس: مختصری در مورد سبک و فرم هایکو و چرایی گرایش خودتان به این سبک توضیح دهید؟

رضایی: با وجود تمام انکارها، ندیدن ها و نشدن ها، هایکو همچنان جذاب است و همین جذابیت باعث شده مرزها را درنوردد و اکنون به عنوان سبکی جهان شمول مطرح باشد قالب سنتی آن پنج/هفت\پنج هجا باشد اما قالب مدرن آن با توجه به محتوا و معنایی از بین ۸ تا ۱۱ متغییر است.

هایکو آرامش بخش، پرشور و زنده است. در هیاهوهای زندگی شلوغ و افکار شلوغ انسان امروز، هایکو راه های بسیاری برای تجربه زندگی جور دیگر دارد و فقط محدود به یک راه و مسلک و رسم است، هایکو سکون پیدا کردن و ارتباطات با طبیعت پیرامون و دریافت شعور و شور کاینات است چرا که طبیعت رسم سکون پیدا کردن را به تو می آموزد.

سکون پیدا کردن و حس نبض زندگی یکی از هدف های هایکو است. سکون است که شما را از راه و رسم تفکر تکراری و شرطی سازی هزاران ساله بیرون می آورد. هایکو غذای روح است نه فکر. هایکو شعری نیست برای به یاد سپردن باید با آن زندگی کرد واژه در هایکو در واقع چیزی بیش از نشانه ها نیست برای دریافت حقیقت های ناب زندگی که در کمترین واژه بیان می شود. امتیاز شکل هایکو در کوتاهی آن نهفته است و ذهن متفکر را بیش از اندازه لازم درگیر نمی کند.

کرد پرس: جایگاه این سبک در ادبیات فارسی و آینده آن را چگونه می بینید؟

رضایی: همانطور که در بالا اشاره شد با وجود همه انکارها هایکو توانست خودش را در ادبیات جهان به عنوان ژانری جهانی خود را ثبت کند و با توجه به مختصات ادبی این ژانر در هیچ جای جهان و هیچ زبانی واژه و سبک بیگانه نباشد. هر چند هایکو در دید سنتی شعر ژاپن است، همانطور که گفته شد هایکو نه تنها در زبان و ادبیات فارسی و توانست راه پیدا کند و جایگاه خود را به دست بیاورد.

در اکثر فرهنگ ها و زبان ها این اتفاق روی داد با گریزی به تاریخ ادبیات فارسی ردپای هایکو را می توان در دهه های ۷۰ دنبال کرد تا امروز که اتفاقات تازه و قابل توجه در این ژانر هنری روی داد. هایکو زندگی در زمان حاظر است و نوعی بی زمانی اگر دقت کنیم. در هایکو به طور اعمم زمان وقوع رویداد مورد توجه قرار نمی گیرد و اتفاقات را تر و تازه می توان حس کرد و حس و حال آن.

کرد پرس: با توجه به اینکه زبان مادری تان کُردی است به نوشتن هایکو کُردی فکر کرده اید؟

رضایی: هایکو به هیچ دین یا سنت و فرهنگ خاصی امروز روز تعلق ندارد هنری است که بدون واسطه در اختیار کل بشریت قرار دارد با توجه به تغییر سبک زندگی آدم ها و زندگی ورود تکنولوژی های جدید در زندگی آدم ها و اینترنت و سرعت تغییر در آگاهی های انسان امروز هایکو سبکی سنت گرا و خود خواهانه نیست و چون با روح آدمی و دغدغه های او سر و کار دارد و به دنبال تملک و تعصب جفرافیای، فرهنگی و اعتقادی نیست و مرکزیت آن انسان و دغدغه های است خود را در هیچ فرهنگ و ادبیات و زبانی محدود نکرده و در انسان ها با توجه به روح واحد و خرد جمعی همیشه دغدغه های مشترک انسانی می توان پیدا کرد و زبان و ادبیات کُردی هم پتانسیل های غنی برای نوشتن هایکو دارد و با توجه به اینکه شعر کُردی در آغاز شعر هجایی بوده مانعی برای قلم زدن در این سبک نبوده و نیست و نخواهد بود.

من سومین کتابم «۸۰ هایکو حواکه» اولین مجموعه 2 زبانه (فارسی، کُردی) در ایران است و در سال ۹۶ در تهران چاپ و منتشر شد، بخشی از شعرهایم به زبان کُردی است و طی این سال ها با روزنامه های مختلفی در اقلیم کردستان همکاری فرهنگی، ادبی داشتم و آثارم به چاپ رسیده است.

کرد پرس: اساسا فکر می کنید این سبک در زبان و ادبیات کُردی جایگاهی خواهد داشت؟

رضایی: در هایکو شاعر فراتر از مرزها می رود چرا که مختصات ادبی هایکو به گونه ای است که به ورای اشیا و پدیده ها می رود و هدف رسیدن به سکون و آرامش درون است و ارتباط با حقیقت وجودی خود انسان در شلوغی های زندگی مدرن هایکو حاضر بودن در لحظه و بیرون آمدن از شرطی سازی های زندگی روزمره و ارتباط بیشتر و بهتر با طبیعت پیرامون و درک یگانگی با آن که همان عشق است و عشق محدود به هیچ فرهنگ و زبان و ادبیاتی نیست و شامل کل بشریت است

کرد پرس: در سایر سبک ها به زبان کُردی چیزی نوشته یا کاری در دست اقدام دارید؟

رضایی: در قالب شعر آزاد و هایکو و داستان کوتاه در زبان کُردی فعالیت دارم و آثارم در دست چاپ داریم که البته با توجه به معضلاتی که در صنعت چاپ وجود دارد و متاسفانه در دهه اخیر نشر و چاپ کتاب بیشتر از اینکه یک کار فرهنگی باشد به یک مافیا و بیزینس تبدیل شده است.

امید دارم اتفاقات مثبت و تغییراتی ایجاد شود که بتوانیم چاپ و منتشر کنیم. امیدوارم مسئولان ذیربط هم در زمینه نشر بیشتر به فکر باشند که بار فرهنگی فدای مافیا و بیزینس نشود.

کرد پرس: به سبک های دیگر فکر کرده اید یا می خواهید همچنان این سبک را دنبال کنید؟

رضایی: بله به داستان کوتاه هم علاقه مندم و چند سال اخیر در زمینه داستان کوتاه هم آثاری دارم که در سال ۹۹ موفق به کسب رتبه اول داستان کوتاه در جشنواره ملی ایران شدم.

کرد پرس: هایکو چه تاثیراتی می تواند بر ادبیات فارسی داشته باشد و چقدر به عنوان یک سبک پذیرفته شده است؟

رضایی: قطعا در هنر و ادبیات ژانرها و سبک های مختلف تحت تاثیر هم هستند و از هم تاثیر می پذیرند. هایکو هم از این قاعده مستثنی نیست و قطعا در زبان ادبیات تاثیر داشته و تاثیر می پذیرد.