به گزارش خبرنگار کردپرس، نوزدهم دیماه سال ١٣٨٩، خبر سقوط هواپیمای مسافربری بوئینگ ٧٢٧ هواپیمایی ایران ایر، همه را شوکه کرد. هواپیمایی که با دو ساعت تأخیر تهران را به مقصد ارومیه ترک کرده بود، با ۱۰۵ سرنشین (۹۴ مسافر - ۱۱ خدمه) در نزدیکی ارومیه سقوط کرد.

راز سقوط چه بود !

این حادثه بعد از سال ها همچنان راز آلود است و بسیاری از ابعاد آن مخصوصا در بعد بررسی هواشناسی و فنی وضعیت مقصد پیش از آغاز پرواز معلوم نیست.

این هواپیما نخستین پرواز خود را به تاریخ دوازدهم ژوئن ۱۹۷۴ انجام داده بود و در زمان حادثه ۳۶ سال و ۷ ماه عمر داشته‌است و صد و دوازدهمین بوئینگ ۷۲۷ ای بود که در تاریخ سوانح هوایی جهان از بین رفت. ضمن این ‌که این حادثه هوایی از لحاظ میزان خسارت بیست و هفتمین حادثه خسارت‌بار در جهان و دهمین حادثه در ایران بود که بوئینگ ۷۲۷ در آن نقش داشته‌است.

بوئینگ ٧٢٧سانحه دیده ١٠سال پیش نیز در شیراز دچار سانحه شده بود و به علت باز نشدن چرخ ها جلو با دماغه در فرودگاه شهید دستغیب شیراز فرود آمد.

کارشناسان فنی در بازدیدهای خود از یک سال پیش از این حادثه اعلام کرده بودند این هواپیما باید از ناوگان هوایی خارج شود اما به دلایل نامعلوم پس از تعمیر اساسی این هواپیما بار دیگر به ناوگان هوایی بازگشت. این در حالی بود که ورود بوئینگ های ٣٧ ساله ایران در آن زمان و طبق آخرین اطلاعیه اتحادیه اروپا بدلیل فرسوده بودن به آسمان این قاره ممنوع شده بودند.

افزایش تعداد کشته شدگان بعد از حادثه سقوط هواپیما و یک نکته خیلی عجیب!

به گفته استاندار وقت آذربایجان غربی در این حادثه ۷۷ نفر کشته و ۳۳ نفر هم مجروح شده‌اند، که مجروحان به بیمارستان‌های ارومیه انتقال یافته‌اند. تعداد کشته‌شدگان در ساعات بعد به ۸۰ نفر رسید که ناشی از فوت تعدادی از سرنشینان بود که از ناحیه نخاع یا گردن ضربه دیده بودند. متاسفانه خلبان و تمامی کادر پرواز هواپیما هم جزو کشته‌شدگان بودند.

بعد از وقوع حادثه مردم محلی با حضور در صحنه حادثه اقدام به خارج‌کردن اجساد و مجروحین کردند، در حالی که به دلیل بارش سنگین برف در منطقه، امکان سررسیدن به موقع ماشین‌های امدادی فراهم نبود. به گفته وزیر راه، بارش برف، تخلیه به‌موقع سوخت و سرمای هوا، مانع از انفجار هواپیما بعد از برخورد به زمین شده بود.

نکته جالب اینکه در زمان وقوع حادثه و در خبرهای تکمیلی اعلام شد که یکی از ۱۰۵ سرنشین هواپیما مفقود شده است. رئیس ستاد مدیریت بحران وزارت راه و ترابری این احتمال را مطرح کرد که فرد مورد نظر به دلیل وضعیت مساعد از نظر سلامتی، پس از سقوط از هواپیما خارج شده و محل حادثه را ترک کرده‌است!! این در حالی است که لیست و اسامی مسافران از طریق شرکت های هواپیمایی به راحتی قابل دسترسی بود!

امتناع وزارت راه و شهرسازی از بیان علت حادثه

سازمان بازرسی کل کشور دلیل سانحه هوایی را اعلام کرد

با گذشت ١٨ ماه از سقوط هواپیمای مسافربری در ارومیه و امتناع وزارت راه و شهرسازی از اعلام دلایل حادثه، سازمان بازرسی کل کشور عوامل بروز این سانحه هوایی را اعلام کرد.

روزنامه همشهری در آن زمان نوشت: سازمان بازرسی کشور دلایل سانحه را هوای نامناسب، یخ زدگی باله‌ها و عمل نکردن دی‌آیسرها و هواپیمای از رده خارج عوامل این سانحه شناخته است، به گونه‌ای که خلبان نتوانسته در اولین تلاش هواپیما را با اجرای آی ال اس (Instrument landing system) به مدخل باند برساند.

فرودگاه ارومیه به دستگاه تشخیص میدان دید مجهز نبوده و این کار به صورت بصری صورت گرفته و اعلام شده که حداقل دید لازم (۸۰۰ متر) وجود دارد. هواپیما پس از تلاش ناموفق تا ارتفاع ۸۰۰۰ پا اوج می‌گیرد که با برخورد با توده هوای نامناسب، یخ‌زدگی در بال‌های هواپیما به‌وجود می‌آید. در نهایت نیز دو موتور از سه موتور هواپیما از کار می‌افتد که موجب سقوط می‌شود.

یکی از نجات یافتگان: تخلیه بنزین هواپیما توسط خلبان ما را نجات داد

بهنام اسماعیلی از مصدومانی که در این سانحه جان سالم به در برده است در تشریح جزئیات این سانحه در آن زمان گفته است: من در ردیف ١٩بغل پنجره نشسته بودم، قرار بود ساعت چهار عصر پرواز صورت بگیرد ولی با وجود اینکه دو بار مسافران به دلیل بدی وضعیت آب وهوای ارومیه پای هواپیما رفتند و برگشتند پس از دو ساعت تاخیر سوار شدیم.

او که در بیمارستان ارتش ارومیه بستری شده بود، ادامه داد: با وجود تاخیر دو ساعته پرواز اولیه از فرودگاه تهران به خوبی انجام شد، پنج تا شش دقیقه مانده به فرودگاه ارومیه مهماندار اعلام کرد، کمربندها را ببندید تا دقایقی دیگر در فرودگاه ارومیه به زمین خواهیم نشست.

اسماعیلی افزود: ولی چند لحظه بعد از صحبت های مهماندار هواپیما لرزش شدیدی کرد، احساس کردم هواپیما بر زمین نشست و خاموش شد، اما دوباره چند ثانیه بعد هواپیما با سرعت هرچه تمام اوج گرفت به گونه ای که تقریبا همه مضطرب و دچار حالت تهوع شدیم.

او با تقدیر از تلاشهای نهایی خلبان هواپیما گفت: خدا رحمت کند خلبان شجاع و کار کشته ای بود چون در لحظه اوج هواپیما تمام بنزین هواپیما را در هوا تخلیه کرد، شاید چون می دانست سقوط خواهیم کرد با این اقدام می خواست بعد از سقوط دچار آتش سوزی نشویم. اما چند ثانیه بعد از اوج گیری هواپیما دچار سقوط شدیم و حس کردم شیئی با سرم برخورد کرد و دیگر چیزی نفهمیدم .

این بازمانده سانحه هوایی ارومیه ادامه داد: چند دقیقه بعد از سانحه دچار خون ریزی شدید شدم کمی به خودم که آمدم دیدم روی برف ها افتاده ام، متوجه امداد رسانی اولیه اهالی ساکن منطقه شدم، با چراغ موبایلم محل حضورم را به نیروهای امدادی نشان دادم و با آمبولانس ارتش راهی بیمارستان شدم.

آخرین مکالمه خلبان با برج مراقبت

پس از سقوط هواپیما در سرمای ارومیه روستاییان برای نجات مصدومان این حادثه شتافتند و مجروحان حادثه دیده را از داخل هواپیما خارج کرده و آنها را در یک مسافت طولانی بر دوش خود گرفته و زمینه انتقالشان را به بیمارستان ها فراهم کردند.

یکی از مسافر جان به در برده از سانحه هواپیمای بویینگ ٧٢٧ گفته بود؛ اگر تلاش روستاییان همجوار حادثه در اولین دقایق سقوط نبود شاید بسیاری از مجروحان نیز به جان باختگان این حادثه افزوده می شدند.

١٠ دقیقه قبل از اینکه هواپیما به فرودگاه ارومیه برسد، خلبان به برج مراقبت اعلام کرده است که آماده نشستن است اما در آخرین مکالمه با برج مراقبت گفته است که نمی تواند بنشیند. در این هنگام ارتباط قطع می شود و برج مراقبت متوجه می شود که هواپیما در حال کاهش ارتفاع است.

رد خون روی برف، آذربایجان غربی را سیاه پوش کرد

هواپیما پس از برخورد با زمین به سه تکه بزرگ و سه تکه کوچک تر تقسیم و در یک زمین خالی بین باغ های سیب و انگور در فاصله ای نزدیک با چند روستا سقوط کرده و اگر اندکی آن سوتر می افتاد، خانه های اهالی هم تخریب می شد و بر شمار قربانیان حادثه افزوده می شود.

در لحظه سقوط ، وضعیت جوی بسیار نامساعد و هوا برفی بود و تا ساعتی بعد هم بارش برف همچنان ادامه داشت و پیکر ٥ تکه شده بوئینگ ٧٢٧هواپیمایی ایران ایر، روی برف ها با ردی از سرخی خون آذربایجان غربی را در آن روز سیاه پوش کرد و اکنون بعد از یازده سال حلت سقوط همچنان مبهم است.