به گزارش کردپرس، مسئله کردهای ترکیه همواره یکی از مسائل مهم و البته تاکنون لاینحل این کشور بوده است. اما در کنار آن و بویژه در سال های اخیر، دخالت این کشور در سوریه، تنش میان آنکارا و واشگتن به عنوان دو متحد دیرینه و ماجراجویی های تازه از سوی این کشور از جمله اعزام نیرو به لیبی،احداث پایگاه نظامی در قطر و یا تلاش برای کنترل بر نفت و گاز مدیترانه شرقی دامنه فعالیت این کشور را تحت رهبری رجب طیب اردوغان گسترده تر کرده است. مسئله مهم دیگر ایجاد شکاف عمیق در درون حزب حاکم عدالت و توسعه است به طوری که یک حزب جدید به رهبری احمد داوود اوغلو، یکی از افراد برجسته حزب عدالت و توسعه و نخست وزیر سابق در مخالفت با سیاست های اردوغان تاسیس شده و انتظار می رود دومین حزب جدید هم از درون حزب حاکم و به رهبری علی باباجان، از مسئولان درجه یک حزب و وزیر خارجه سابق دولت ترکیه متولد شود.

اهمیت این مسائل خبرگزاری کردپرس را بر آن داشت تا آنها را با جیمز کری، ناظر و کارشناس مسائل ترکیه و کردها و نیز سردبیر نشریه ژئوپلتیکال آلرت در میان بگذارد.

جیمز کری در مصاحبه با کردپرس تاکید کرد که در حال حاضر داوود اوغلو و باباجان توان به زیر کشیدن اردوغان و یا حل مسئله کردها را ندارند. او همچنین گسترش فعالیت های منطقه ای ترکیه را در راستای تلاش اردوغان برای احیای قدرت امپراتوری عثمانی ارزیابی کرد.

متن کامل مصاحبه خبرگزاری کردپرس با جیمز کری، کارشناس و ناظر مسائل ترکیه:

خبرگزاری کردپرس: کنگره و سنای آمریکا برای تحریم ترکیه به خاطر حمله به کردهای سوریه و نیز خرید سیستم دفاعی اس 400 از روسیه بسیار تلاش کردند اما دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا بر خلاف تهدیدهای توییتری خود علیه ترکیه، عملا نه تنها اقدامی نکرده بلکه برای عدم تصویب نهایی این مصوبه ها در سنا تلاش کرده است. دلیل این تضاد در رویکرد آمریکا نسبت به ترکیه چیست؟

جیمز کری: به نظر من دو فرقه در حکومت آمریکا وجود دارد. دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا به همراه تعدادی از نخبگان دوران جنگ سرد همچنان معتقدند که ترکیه گزینه خوبی برای رسیدن واشنگتن به اهدافش بویژه در مورد به حاشیه راندن روسیه است. اما بسیاری از رهبران آمریکا با این که نگران حفظ ترکیه به عنوان یک متحد آمریکا هستند اما همچنان درباره سرکوب ها ، تقلب های انتخاباتی، سرکوب آزادی بیان و غیره توسط ترکیه سکوت می کنند.

در حالی که گروه اول از بروکراتها در دولت آمریکا منتظر بازگشت ترکیه به وضعیت عادی در دوران پس از حاکمیت حزب عدالت و توسعه هستند به نظر می رسد که ترامپ برنامه دیگری را در مورد ترکیه پیروی می کند و آن استفاده از استراتژی هویج و چماق است.

ترامپ گاهی به ترکیه ضربه ای می زند اما این ضربات بیشتر به خاطر فشارهای داخلی کنگره آمریکا به خاطر همکاری آمریکا با ترکیه است و نه خطایی احتمالی ناشی از حمایت از رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه.

ترامپ چنین خطاهایی مرتکب نمی شود و وقتی در مورد ترکیه صحبت می شود در واقع از نظر ژئوپلتیک ساده شده ترامپ، آمریکا و ترکیه شرکای ایده آل در ناتو هستند. ترامپ وضعیت رابطه با ترکیه را این طور ارزیابی می کند که در آینده می توان میلیاردها دلار سلاح به ترکیه فروخت، امکان پرداخت پول از سوی ترکیه برای دریافت پروانه به منظور ساخت سلاح های ناتو وجود دارد و همچنین حضور گسترده نیروهای ترکیه در سوریه که زمانی تحت کنترل آمریکا بود به منظور وفای به عهد آمریکا در زمینه خروج نیروهای این کشور از سوریه و ادامه مبارزه با داعش از سوی کشور دیگری( در اینجا ترکیه) می باشد.

خبرگزاری کردپرس: آیا ترکیه که سه عملیات نظامی در سوریه انجام داد توانست به اهداف مورد نظر خود در این کشور دست پیدا کند؟

جیمز کری: من مطمئن نیستم ترکیه توانسته باشد هیچ کدام از اهداف خود را در سوریه نهایی کرده باشد اما ترکیه به سمت یک اشغالگری در شمال سوریه پیش می رود و رسانه های غربی این اقدام جنایتکارانه را گزارش نمی کنند. مسائلی مانند تاسیس مدارس تدریس به زبان ترکی در سوریه، دایر کردن اداره پست ترکیه در شمال سوریه و اسکان دادن اعراب در این مناطق به منظور تغییر بافت جمعیت در این مناطق قطعا از جمله برنامه های ترکیه است که در حال اجراست.

اما هدف غایی ترکیه در شمال سوریه که شما به آن اشاره کردید از بین بردن تهدید پ.ک.ک در مرزهایش است. اما این هدف به همان اندازه که آمریکا از سال 2011 به دنبال نابودی القاعده بوده غیرمنطقی است. اما فارغ از اقدامات ترکیه و یا نیروهیی نایب این کشور که به نیروی برای مقابله با پ.ک.ک و اشغالگر در سوریه تبدیل شده اند، حملات پ.ک.ک ادامه خواهد داشت. اما در همان حال، رجب طیب اردوغان می تواند روی این مسئله مانور دهد و می داند که این امر می تواند به کارزار سیاسی او بویژه در زمان انتخابات از طریق برانگیختن احساسات ضد کردی کمک کند.

خبرگزاری کردپرس: مسئله دیگر در ترکیه جدا شدن برخی مقامات ارشد حزب حاکم عدالت و توسعه از این حزب و ایجاد احزاب جدید بویژه از طرف افرادی مانند احمد داوود اوغلو نخست وزیر سابق ترکیه از این حزب است. آیا این احزاب جدید متشکل از یاران قدیمی رجب طیب اردوغان، توانایی رقابت با وی را دارند و می توانند حزب AK پارتی را در انتخابات شکست دهند؟

جیمز کری: من فکر نمی کنم هیچ کدام از این احزاب جدید در نهایت بخواهند به یک رقیب مستقیم و جدی برای حزب عدالت و توسعه تبدیل شوند. من فکر می کنم که ایجاد حزب جدید از سوی داووداوغلو و یا حزب جدیدی که توسط علی بابا جان در سال جدید تاسیس می شود و اکثر آنها اعضای حزب عدالت و توسعه هستند، برای برکناری اردوغان از قدرت کافی نخواهد بود.

با این حال، همان طور که در آخرین انتخابات ترکیه مربوط به شهرداریها دیدیم، جدایی در میان احزاب راست افراطی مزیت هایی دارد. همچنان که تقابل میان ناسیونالیست های عدالت و توسعه، حزب حرکت ملی ترکیه و یا حزب خوب در رقابت های محلی در انتخابات گذشته منجر به برنده شدن حزب عدالت و توسعه شده بود، اگر حزب جمهوریخواه خلق با CHP با حزب کردگرای دموکراتیک خلقها یا HDP ائتلاف کند، تقابل میان هواداران حزب عدالت و توسعه با هواداران احزاب جدید مورد نظر می تواند زمینه را برای پیروزی جمهوریخواه خلق و متوقف کردن اردوغان فراهم کند. اردوغان تغییرات زیادی در قانون انتخابات ترکیه ایجاد کرده است و برخی انتخابات را با اختلاف کم و احتمالا از طریق تقلب برده است اما هرچه بیشتر فاصله اردوغان با رقباییش کمتر شود احتمال پناه بردن به تقلب برای عبور از مسیر و پشت سر گذاشتن رقبا هم بیشتر می شود.

خبرگزاری کردپرس: آیا این احزاب جدید در ترکیه توانایی حل مسئله کردها را دارند؟

جیمز کری: متاسفانه باید بگویم که من معتقد نیستم که هیچ کدام از این احزاب جدید بتوانند گشایش و یا پیشرفتی در مسئله کردهای ترکیه انجام دهند.در حالی که ممکن است در بیشتر کشورهای جهان، جدایی از احزاب منجر به تعدیل رویکرد برای جذب ناراضیان شود اما به نظر نمی رسد اردوغان چنین برنامه ای داشته باشد.

این احتمال وجود دارد که داوود اوغلو و باباجان بخواهند به استقبال مذاکره با کردها بروند اما همان طور که در بالا به آن اشاره شد به نظر نمی رسد که آنها در آینده ای نزدیک بتوانند قدرت را در دست بگیرند. از طرف دیگر، اردوغان همچنان تلاش خواهد کرد برای حفظ رای دهندگان ناسیونالیست، جبهه کردها را هدف قرار دهد. اگر تعداد بیشتری از رای دهندگان ترک به دنبال این احزاب کرد دارای رویکرد نرمتر نسبت به کردها و یا مذاکره با پ.ک.ک باشند می تواند حداقل باعث وارد کردن برخی اعضای قدیمی حزب حاکم عدالت و توسعه به ائتلاف ضد اردوغان شود و این امر به نوبه خود می تواند حزب AK پارتی را در اقلیت قرار دهد و مانع دست یابی این حزب از پیروزی در هر انتخاباتی در ترکیه شود.

خبرگزاری کردپرس: ترکیه در قطر پایگاه نظامی ایجاد کرد، به لیبی نیروی نظامی اعزام کرد و در مدیترانه شرقی ضمن ایجاد تنش با کشورهای این منطقه، به دنبال کشف نفت و گاز است، این اقدامات اردوغان را چه طور ارزیابی می کیند؟

جیمز کری: یکی از راه هایی که اردوغان می خواهد از طریق آن همچنان در قدرت بماند نشان دادن قدرت ترکیه در خارج از کشور است. این امر عمدتا به پایگاه او در میان ناسیونالیست های ترکیه ربط دارد اما هواداران اسلام گرای او نیز می خواهند ترکیه خود را به عنوان یک ابرقدرت در خاورمیانه نشان دهد و جایگاه قبلی خود را در این راستا حفظ کند.

فارغ از این که حضور ترکیه در لیبی- ضمن ماجه شدن با مخالفت یونان- به استحکام دولت تحت حمایت سازمان ملل در این کشور کمک می کند یا خیر، اردوغان با ایجاد پایگاه ترکیه در لیبی و قطر به دنبال ایفای نقش منطقه ای پررنگ تر ترکیه و به چالش کشیدن حضور دیگر کشورهای مانند مصر و عربستان است که از زمان سقوط امپراتوری عثمانی این نقش را در چنین مناطقی ایفا کرده اند. با توجه یه این که می دانیم که ترکیه چه قدر روی جنگ های نیابتی در سوریه تاثیر دارد، بدون شک برنامه ای هم برای صدور نسخه تکفیری حزب آک پارتی برای افزایش نفوذ آن در خاورمیانه و کشورهای آفریقایی وجود دارد.

کد خبرنگار: 40101