ضمن پاسداشت زحمات و فداکاری‌ های این عزیزان، یادآوری نکته ‌ای به مسئولان بهداشت و درمان کشور را در این شرایط ضروری می ‌دانم؛ چراکه شایسته نیست در کنار خدمات بسیار بزرگی که صورت می ‌گیرد، ندانم‌ کاری یا بی‌ توجهی به وجوهی از ابعاد مختلف مدیریت مقابله با کرونا موجب برآوردهای نا دقیق و محاسبات نادرست و گمراهی شود.

1- روزانه سخنگوی وزارت بهداشت آمار مبتلایان و فوتی‌های قطعی ناشی از شیوع ویروس کووید19 یا کرونا را اعلام و رسانه‌ای می‌کند. این آمار شامل کسانی است که در آزمایشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت که حدود 60 آزمایشگاه است، به‌ صورت قطعی آلودگی‌ شان به کرونا تأیید می ‌شود. ظرفیت روزانه کشور برای تشخیص ابتلا به کرونا در این آزمایشگاه‌ها 10 هزار آزمایش در روز است. به عبارت دیگر، برای تست آلودگی به کرونا برای جمعیت مثلا 10میلیون‌ نفری حدود هزار روز زمان نیاز است! پس طبیعی است امکان تشخیص دقیق کرونا برای بسیاری از افراد مشکوک به کرونا به ‌سادگی میسر نشود!

2- برخی شخصیت‌های سیاسی و نمایندگان مجلس یا مسئولان دانشگاه‌ های علوم پزشکی تأکید دارند شمار واقعی مبتلایان و فوتی‌ های ناشی از کرونا بیشتر از آمار اعلامی است. کمبود دستگاه‌های تشخیصی و در نتیجه نبود امکان آزمایش شمار بیشتری از 10 هزار نفر در روز، عدم مراجعه بخشی از مبتلایان به آزمایشگاه‌ها یا بسنده‌کردن برخی از بیماران و مراکز بهداشتی به انجام سی‌تی‌اسکنِ موارد مشکوک و عمل بر مبنای نتایج این نوع از تشخیص و مواردی از این دست موجب می‌شود این گمانه تقویت شود که شمار واقعی مبتلایان و فوتی‌ها بیش از آمار رسمی است. در چنین شرایطی رسانه ‌های داخل و خارج از کشور نیز بر شائبه پنهان ‌کاری و کم ‌شماری مبتلایان و فوتی ‌های ناشی از کرونا دامن می‌ زنند.

3- شمار دفن درگذشتگان با شیوه‌ای متفاوت از خاک‌ سپاری عادی شهروندان در بسیاری از شهرستان ‌ها و مناطق کشور، نشانه‌ای از احتمال فوت به ‌واسطه کرونا در گورستان‌ها تلقی می‌شود. شمار این افراد بیش از شمار کسانی است که به ‌صورت رسمی درگذشته و فوتی ناشی از کرونا اعلام شده ‌اند. برای برخی از این درگذشتگان مرگ بر اثر بیماری تنفسی یا ریوی اعلام شده است.

4- یکی از چالش‌ های عمده نظام سیاسی و بوروکراتیک کشور نبود شفافیت و در نهایت گسترش این تلقی است که بخشی از نظام بوروکراتیک پنهان‌ کاری را بر شفافیت ترجیح می‌دهد! این تلقی افکار عمومی موجب استهلاک سرمایه اجتماعی شده و در نهایت کارآمدی دستگاه ‌های دیوان‌ سالاری را تحت تأثیر خود قرار می ‌دهد.

5- در دوره پس از مهار بحران، تفاوت عمده بین آمار اعلامی و رسمی و آمارهای غیررسمی، ظرفیت ایجاد بحران ویژه خود را داراست. برای مدیریت چنین بحرانی ضروری است مسئولان مربوطه در وزارت بهداشت به‌ صورت فوری اقدام به شفاف ‌سازی آمارهای فوت در چهار ماه گذشته کشور به‌ صورت تفکیکی کنند.

6- به همین منظور، پیشنهاد می‌شود سخنگوی وزارت بهداشت آماری از فوتی مشکوک به کرونا در چهار ماه گذشته یعنی از دی‌ماه 1398 که به‌ صورت قطعی کرونای آنان اثبات نشده اما علائمی از کرونا را داشته ‌اند، اعلام کند. از وزیر محترم بهداشت و درمان و آموزش پزشکی مصرانه درخواست می‌ شود آمار تفکیکی علل فوت در کشور در چهار ماه گذشته به ‌صورت عمومی اعلام شود. همچنین اعلام آمار بیماران مشکوک به بیماری‌های تنفسی و ریوی و مشکوک به کرونا نیز اعلام شود تا برآوردی دقیق ‌تر از نوع مواجهه جامعه ایران با کرونا در دسترس محققان و پژوهشگران قرار گیرد. اعلام آمار مبتلایان و فوتی‌ های مشکوک به کرونا ضمن آنکه موجب تقویت اعتماد عمومی به دستگاه‌های مسئول می‌شود، شرایط کشور را به شکلی واقع‌ بینانه ‌تر پیش ‌روی نظام تدبیر قرار می‌ دهد. کوتاهی در این مورد برعکس، موجب تشدید بحران اعتماد در کشور خواهد شد.

منبع: روزنامه شرق