به گزارش خبرنگار کردپرس، ماجرای انتقال آب به دشت های شرقی کردستان در حالی تبدیل به چالش بزرگی شده که متولیان امر تا این لحظه درباره سهمیه های تخصیصی شفاف نبوده اند و آنچه واقعیت است را نگفته اند به طوری که هر بار مشخص می شود میزان سهمیه اختصاصی تغییر یافته و مطابق آنچه در اسناد و اهداف اولیه آمده نیست. در واقع براساس اطلاعات اولیه آب سد آزاد برای شرب بود و سد ژاوه هم برای کشاورزی؛ اما مدتی است که مشخص شده سد آزاد را برای صنعت هم در نظر گرفته اند! مقوله ای که بحث آن در ابتدا چندان مطرح نبود و اینکه چرا به جای کشاورزی به صنعت آن هم بیشتر برای «فولاد» تخصیص داده اند جای سؤال دارد؟! به نظر می رسد متولیان صمت کردستان همچنان به دنبال تحکیم جایگاه خود با دست اندازی به حقابه مردم قروه و دهگلان هستند و حفظ حیات این دو شهرستان چندان برایشان اهمیت ندارد!

سد آزاد؛ بنام شرب به کام صنعت!

از همان ابتدای انتقال آب از سد آزاد به قروه و دهگلان صحبت از آب شرب بود و حتی بنا به گفته های کارشناسان کمیته ملی آب دانشگاه کردستان میزان تخصیص بیشتر برای مصارف شرب و بخشی هم برای کشاورزی جهت تغذیه آبخوان دشت های شرقی در نظر گرفته شده بود.

در اهداف اولیه انتقال براساس اطلاعات کمیته ملی آب دانشگاه کردستان 18 میلیون مترمکعب برای تأمین آب شرب شهرستان های شرقی استان در نظر گرفته شده بود که این میزان در حال حاضر به 28 میلیون مترمکعب افزایش یافته؛ رقمی که متولیان منابع آب آن را کمی بیشتر یعنی 32 میلیون مترمکعب عنوان می کنند! اما برای صنعت تنها 3 میلیون مترمکعب در نظر گرفته شده بود که آن هم برای تخصیص قطعی به حساب نمی آمد ولی در حال حاضر این 3 میلیون مترمکعب نه تنها حذف نشده که به 8 میلیون مترمعکب هم رسیده و آن هم برای زنجیره فولاد در نظر گرفته اند! هرچند باز هم متولیان منابع آب از این 8 میلیون مترمکعب میزان 6 میلیون مترمکعب آن را برای فولاد و مابقی را برای صنایع دیگر می دانند و این تضاد میان آمار و ارقام نشان می دهد که مسئولان همچنان قصد ندارند میزان تخصیص های واقعی را به مردم اعلام کنند!

با این وجود میزان تخصیص یافته برای «صنعت فولاد» را حساب کنید با 86 میلیون مترمکعب آبی که قرار بود در طرح اولیه برای نیازهای کشاورزی و تعادل بخشی دشت های شرقی قروه و دهگلان اختصاص یابد، اما حذف شد!

علت این حذف چه بوده و چرا به صنعت فولاد اختصاص پیدا کرده آن هم با وجود هشدارهای فراوان برای خطر این صنعت پُرآب در شهرستان خشکی مانند قروه؟!

امید کشاورزان به درهای بسته...

این بی عدالتی در تخصیص آب سد آزاد در حالی شکل گرفته که به نظر می رسد مسئولان شهرستان قروه از نماینده مجلس گرفته تا فرماندار و مابقی برای تکمیل رزومه خود دست اندازی به حقابه مردم قروه و دهگلان را جایز دانسته و حاضر شده اند بخش کشاورزی را از این سد محروم و صنعت را وارد جریان کنند!

اقدامی که قطعاً تلاش های بی حد مدیرکل صمت برای این مسئله بی اثر نبوده؛ کسی که اخیراً مدعی شده نباید به خاطر بحران آب مانع اجرای پروژه های بزرگ صنعتی شد! البته پروژه بزرگ صنعتی از نظر این مقام مسئول فقط «زنجیره فولاد» است نه پروژه دیگری؛ چرا که مهمترین مسئله مورد اعتراض برای «فولاد» بحث آب بوده که گویا چندان برای مسئولان دولتی دارای اهمیت نبوده و نیست!

در این میان از یک طرف اعتراض کشاورزان قروه ای نسبت به اینکه از سد آزاد حقی برای آنان اختصاص داده نشده معترضند و از طرف دیگر مسئولان در برابر این اعتراض کشاورزان سکوت اختیار کرده و پاسخ درستی ندارند! حرف کشاورزان بر این است که چرا برای صنعت که ضروری نیست تخصیص داده شده اما برای کشاورزی هیچ تخصیص صورت نگرفته؟

این گفته کشاورزان قروه در حالی است که دیگر امیدشان به انتقال آب از سد ژاوه که برای کشاورزی لحاظ گشته، کمرنگ شده؛ چرا که باتوجه به مشکلات آلودگی در سد قشلاق و حل نشدن آن، روند انتقال متوقف و حتی معلوم هم نیست عملیات انتقال ادامه می یابد یا نه؟!

حال با این وضعیت پیش آمده برای سد ژاوه باید مشخص شود که چرا مسئولان وقتی از توقف عملیات انتقال ژاوه مطلع هستند و می دانند مشکلات فروانی دارد و فعلاً هم رفع شدنی نیست، 86 میلیون مترمکعب برای تعادل بخشی کشاورزی از سد آزاد را حذف کرده اند؟!

علت سکوت چند ساله محیط زیست چیست؟

اجرای انتقال آب از همان ابتدای امر از نظر زیست محیطی اشتباه بوده و هست و اینکه در این سال ها متولیان محیط زیست کجا بوده اند که حالا درست زمان انتقال یادشان افتاده انتقال آب مشکل زیست محیطی دارد، معلوم نیست!

از یک طرف تمامی مسئولان آب و نیرو در کنار مسئولان دیگر از وجود پیوست زیست محیطی برای طرح انتقال می گویند و از طرف دیگر متولیان محیط زیست کردستان اخیراً نگران مسایل زیست محیطی شده اند (که قطعاً بیشتر آن به خاطر فشار کارشناسان کمیته ملی آب دانشگاه کردستان است) و در این میان کسی نیست بگوید اگر این طرح انتقال پیوست زیست محیطی دارد چرا همان ابتدای کار نسبت به آلودگی ژاوه حساسیت نشان داده نشد؟ متولیان محیط زیست در این چند سال چرا سکوت کردند؟! که حالا با هزینه گزاف پروژه ای بزرگ روی دست وزارت نیرو بماند و مردم را هم چشم انتظار نگه بدارد؟!

مسئولان همچنان به دنبال راه اشتباه...

مسئولان کردستان چندان تابع نظرات کارشناسان و متخصصان اهل فن نیستند جدای از این حتی تابع قوانین وضع شده هم نبوده و نیستند! چه آن زمانی که باید کنتور هوشمند برای چاه های کشاورزی اختصاص می دادند و این کار را سالیان سال به تعویق انداختند و مصیبت غیرقابل جبرانی را برای شهرستان قروه به وجود آوردند و چه زمانی که باید الگوی کشت را تغییر و کشت محصولات پر آب را کاهش می دادند و این کار را نکردند و بیشتر هم محصولات پرآب کشت شد و چه حالا که بارها و بارها نسبت به خطرات زیست محیطی انتقال آب و سد سازی و آلودگی ژاوه، متخصصان مرتبط هشدا می دهند و هیچ اهمیتی به وضعیت بحرانی پیش رو نمی دهند!

نکته دیگری که اینجا باید اضافه کرد این است که بعد از همه این بی تدبیری ها و سهل انگاری ها، نمی توان از حمایت های نادرست نمایندگان مجلس شهرستان های قروه و دهگلان چه در ادوار مختلف و چه فعلی از کشاورزان متخلفی که قلب آبخوان های زیرزمینی سه دشت ممنوعه را نشانه گرفتند و تا این زمین جان داشت برداشت کردند، چشم پوشید و جنایت به این سهمگینی را نادیده گرفت.

با وجود همه این ندانم کاری ها و منفعت طلبیهای سیاسی؛ باز هم مسئولان به دنبال راه اشتباه می روند و باز هم به راهکارهای متخصصان توجهی نشان نمی دهند. متخصصانی که معتقدند انتقال آب فقط ظاهر مشکل را رفع می کند و تا زمانی که همچنان اجازه برداشت از آب های زیرزمینی در دشت های قروه و دهگلان داده می شود و کشاورزان مورد حمایت های خاص قرار می گیرند و از آن طرف صنایع پرمصرف آبی همانند فولاد ایجاد می شوند، نمی توان امیدوار به حل بحران آب در این مناطق بود.

در واقع حتی با انتقال آب هم اگر همین استفاده های بی رویه برای کشاورزی و صنعت و... صورت گیرد وضعیت شهرستان هیچ تفاوتی نخواهد کرد آن هم وقتی که هنوز سد ژاوه بلاتکلیف مانده و سد آزاد هم برای تغذیه آبخوان ها حذف شده است!

انتقال آب را سیاسی و رزومه ای کرده اند...

باتوجه به وضعیت موجود و اینکه هرچه هشدارهای تخصصی داده می شود ولی مسئولان حاضر به باور علمی نیستند، به نظر می رسد پروژه انتقال آب هم تبدیل به بازی سیاسی عده ای شده و برای پر کردن رزومه کاری خود نیاز به بهره برداری غیرتخصصی و دست اندازی به حق آبه مردم دارند! این دست اندازی ها و بی توجهی به هشدارهای علمی چه برای رفع آلودگی ژاوه و چه برای نادرست بودن جانمایی زنجیره فولاد و چه برای تخصیص بهینه از سد آزاد نباید فراموش شوند تا اگر روزی بحران در دشت های ممنوعه شرق استان شدت گرفت و خطر مهاجرت پیش آمد؛ نهادهای مسئول نتوانند خود را از وضعیت پیش رو کنار بکشند./

* گزارش و عکس: زیبا امیدی فر