به گزارش خبرگزاری کُردپرس، صادق آزمند، آهنگساز فصل‌های اول و دوم سریال «نون. خ» در گفتگو با «جوان» درباره ساخت موسیقی این سریال توضیحاتی داده است.
چه شد که ساخت موسیقی سریال «نون. خ» به شما واگذار شد؟
سعید آقاخانی یکی از بهترین دوستان من است. مدتی خارج از کشور بودم، وقتی به ایران برگشتم پیشنهاد ساخت موسیقی برای یک پروژه سینمایی کمدی را به من داد. قرار بود خود آقاخانی هم کارگردانی آن را برعهده داشته باشد، ولی تولید آن فیلم کنسل شد، یعنی سعید از کارگردانی آن انصراف داد و من هم، چون به خاطر آقاخانی می‌خواستم با آن فیلم همکاری کنم از ساخت موسیقی انصراف دادم. بعد از آن ساخت «نون. خ» به من پیشنهاد شد. کار خیلی عجله‌ای بود، برای همین به صورت شبانه‌روزی کار تولید موسیقی متن و تیتراژ را انجام دادم، به طوری که هر روز کار تولید می‌شد و بلافاصله برای بازبینی به شبکه می‌رفت و شب از تلویزیون پخش می‌شد. با این وجود خدا را شکر کار خوبی شد، اما فرصت این را نداشتم که آنچه خودم دلم می‌خواهد را رقم بزنم.
برای فصل دوم سریال کار تولید موسیقی که عجله‌ای نبود!؟
برای این فصل حدود ۵/ ۲ ماه فرصت داشتم و توانستم از موسیقی کردی بیشتر استفاده کنم.
از آشنایی‌تان با موسیقی کردی بگویید، گویا اصالتاً متعلق به کردستان هستید؟
مادر من کرد و پدرم آذری هستند. شروع موسیقی برای من هم با آموزش تنبور که یک ساز کردی است، آغاز شد و از کودکی با این موسیقی آشنا شدم و اکنون همه مقام موسیقی کردی را می‌شناسم و به آن‌ها مسلطم.
در ساخت موسیقی «نون. خ» چقدر از مقام‌های موسیقی کردی بهره گرفته‌اید؟
مقام‌های موسیقی کردی سنگین است، برای همین تصمیم گرفتیم با «فیوژن» (موسیقی تلفیقی) از این موسیقی استفاده کنیم. برای این کار فواصل و هارمونی را تغییر دادم، اما کلیت کار بر اساس مقام‌های کردی ساخته شده است. از طرفی تصمیم گرفتم در تیتراژ آغازین سریال از صداهای کمتر شنیده شده اساتید موسیقی کردی استفاده کنم که مردم بیشتر آشنا شوند. از «دنگبژ» استفاده کردیم که خیلی با استقبال روبه‌رو شده است.
شنوندگان موسیقی «نون. خ» شاید کمتر با اسم مرحوم «حسن زیرک» آشنا باشند ولی صدای وی قطعاً به غنای موسیقی که انتخاب کردید، کمک می‌کند!
این مسئله ناشی از لطف صداوسیما و پیگیری آقای فرجی تهیه‌کننده سریال است. صدای حسن زیرک و مظهر خالقی برای اولین بار از تلویزیون پخش شد.
چرا از دیگر خوانندگان و نوازندگان مطرح کرد استفاده نکردید؟ مثلاً می‌شد از گروه «کامکارها» استفاده کرد!
بخشی از این کار به سلیقه باز می‌گردد، بالاخره نظر کارگردان هم مطرح است. استفاده بیشتر از صدای مرحوم زیرک به خاطر سلیقه آقاخانی بود و اگر دست من بود از خوانندگان بیشتری استفاده می‌کردم. درباره استفاده نکردن از خوانندگان و نوازندگان مشهوری مثل گروه «کامکارها»، خب آن‌ها اساتیدی هستند که موسیقی کردی را در حد کمال آن انجام می‌دهند، بدون هیچ کم و کاست، اما من می‌خواستم موسیقی سریال «نون. خ» از جنس مردم باشد. نمی‌خواستم خیلی شیک کت و شلواری و اتوکشیده شود. برای همین سراغ نوازنده‌های گمنامی رفتم که در کردستان بودند. گفتم حتی اگر جایی از موسیقی فالش شد هم اشکالی ندارد، ولی مردمی باشد.
بخشی از موسیقی در ترکیه ساخته شده، چرا ترکیه!؟
دفتر من در ترکیه بود و یکی از دلایلش این است، اما دلیل دیگر این بود که می‌خواستم از ساز «کلارینت» استفاده کنم. اگر از نوازنده‌های داخلی استفاده می‌کردم آن‌ها سعی می‌کردند ادای موسیقی کرمانجی کردی ترکیه را درآورند، اما من می‌خواستم اصل آن را داشته باشم برای همین از یک نوازنده اهل ترکیه به نام «اوزان توران» خواستم قطعاتی را برای من بزند.
از صدای حسین صفامنش در اجرای موسیقی استفاده کردید، درباره همکاری با این خواننده بگویید؟
حسین از دوستان خوب من است، ولی قبل از اینکه با حسین دوست شوم با مدیر برنامه‌هایش دوست بودم و او پیشنهاد همکاری با حسین را به ما داد. با آنکه خودم می‌توانستم موسیقی تیتراژ را کردی بخوانم ولی ترجیح دادم کسی آن را بخواند که لهجه‌اش بیشتر کردی باشد. با آقای صفامنش قرار گذاشتم، صحبت کردم، ملودی را گذاشتم و او به استودیو رفت و خیلی خوب آن را خواند. شکر خدا با استقبالی که از موسیقی فصل اول «نون. خ» شد، تصمیم گرفتیم در فصل دوم هم از صدای حسین استفاده کنیم، البته خیلی‌ها آمدند پیشنهاد دادند برای «نون. خ» بخوانند، خیلی‌ها هم به ما پیشنهاد می‌شدند، اما ترجیح دادیم صدایی باشد که طنین حال و هوای کردستان را داشته باشد.
خودتان هم در تیتراژ خوانده‌اید!
در تیتراژ پایانی قسمت‌های فارسی‌اش را من خوانده‌ام.
بازتاب‌های مردمی استفاده از این موسیقی را مشاهده کرده‌اید؟
در این مدت ویدئوهای زیادی دیده‌ام که مردم از هنگام تماشای سریال «نون. خ» گرفته‌اند و با موسیقی آن همراهی کرده‌اند. خیلی از لطف مردم به این موسیقی خوشحالم. تمام تلاش من این بوده که موسیقی «نون. خ» جایش را در دل مردم باز کند. مردم به طور عادی ممکن است غم داشته باشند، اما امیدشان را از دست نمی‌دهند، مانند شعر تیتراژ سریال «غم از زمین و آسمان به من نشانه رفته است / نشان من چه بی‌نشان از این زمانه رفته است»، اما در بیت بعد «به دست تو راهی شدم به پای خود آمده‌ام/ تا ساحل آرام عشق دل را به دریا زده‌ام» نشان می‌دهد که امید وجود دارد. تمام ملودی این ترانه از حس مردم می‌گوید و برای همین حتی اگر خیلی‌ها معنی ابیات کردی آن را متوجه نشوند، حال و هوای آن به آن‌ها انتقال پیدا می‌کند و لمسش می‌کنند.