اگرچه توافقات اخیر مسکو میان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و ولادمیر پوتین رئیس جمهور روسیه تا حد زیادی تنش ها را در ادلب مهار کرد، ولی همانگونه که در واکاوی توافق مسکو نیز اعلام کرده بودیم چنین به نظر نمی رسید که این توافق بتواند بحران ادلب را تماماً از میان برداشته و روند عادی سازی را در این شهر آغاز کند. فاکتورهای بسیار متغیر و زیادی در ادلب وجود دارد که نمی توان با تکیه بر یک توافق میان دو قدرت حاضر در بحران ادلب، تنش ها در این شهر را کاملاً برطرف کرد. همین مسئله نیز باعث شده است تا آنکارا از نگاه نظامی خود به ادلب دست برنداشته و در طول دوران آتش بس مواضع نظامی خود را در این شهر برای رویارویی با هر گونه درگیری احتمالی آماده کند.

علی رغم شیوع گسترده ویروس کرونا در ترکیه، ارتش این کشور اعزام نیرو و تجهیزات نظامی را به ادلب ادامه می دهد به نوعی که بر اساس اطلاعات به دست آمده از دیده بان حقوق بشر سوریه در لندن تعداد نیروهای نظامی ارتش ترکیه در ادلب به بیش از 10 هزار نفر افزایش پیدا کرده است و این مسئله ادلب را همچنان یکی از مراکز بحران در جنگ داخلی سوریه نگاه می دارد. تعداد خودروهای نظامی ارتش ترکیه که بعد از توافق آتش بس مسکو در تاریخ 5 مارس 2020 وارد ادلب شده اند به 2 هزار و 750 خودروی زرهی رسیده است و ترکیه تلاش می کند تا در جنوب ادلب که منطقه مورد مناقشه میان دولت مرکزی سوریه و مخالفان است پایگاه نظامی جدیدی را به منظور تقویت یگان های شبه نظامیان در برابر ارتش سوریه ایجاد کند. علاوه بر این، اولتیماتوم دو هفته پیش اردوغان به دمشق در بحبوحه مبارزه با ویروس کرونا نشان داد هنوز بحران ادلب به یک تهدید جدی برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه به حساب می آید. اظهارات اردوغان در این خصوص که "دولت مرکزی سوریه در حال نقض آتش بس و دیگر بندهای توافق مسکو است. اگر این گونه ادامه پیدا کند با تلفات سنگینی تاوانش را پس خواهد داد" بر این مطلب صحه می گذارد که ادلب همچنان به عنوان کلاف سردرگمی است که بحران در آنجا ادامه خواهد داشت. التیماتومی که نه تنها برای دولت مرکزی صادر شد بلکه گروه های شبه نظامی و به صورت غیرمستقیم گروه تروریستی تحریر الشام را که از حمایت های لجستیکی و تسلیحاتی ترکیه برخوردار است نیز در برمی گرفت. اردوغان در ادامه هشداری که به دمشق داد تصریح کرد: «به هیچ عنوان به سازمان های مخفی که در ادلب دست به عملیات های خرابکارانه می زنند اجازه فعالیت نخواهیم داد». این همان چیزی است که از آن می توان به عنوان پدیده ای جدید در ادلب یاد کرد. پدیده ای که پتانسیل بسیار بالایی را در تبدیل شبه نظامیان به عنوان دشمن آنکارا دارد.

از طرف دیگر تحرکات گروه تروریستی تحریر الشام و گروه های وابسته به این جریان در راستای مخالفت با ترکیه در ادلب که از ماه ها پیش مشاهده شده بود در حال افزایش است. کشته شدن دو تن از معترضین وابسته به تحریر الشام در تیراندازی گشتی های مشترک ترکیه – روسیه در جاده M4 خبر از حوادثی دارد که در صورت عدم مدیریت و کنترل به یک بحران بسیار جدی در ادلب تبدیل خواهد شد. ادلب طی سال های گذشته محل جمع آوری گسترده شبه نظامیان مخالف دولت سوریه از بخش های مختلف این کشور بود و آنکارا قبل از آن که بتواند طرح حائل امنیتی خود در شرق فرات تا مرزهای عراق را عملیاتی کند عملاً خارج کردن این شبه نظامیان از ادلب غیر ممکن خواهد بود. از همین رو تبدیل گروه های نظامی حاضر در ادلب به عنوان مخالف ترکیه و سرپیچی از دستورات ارتش ترکیه، آنکارا را در شرایط بسیار دشواری در ادلب روبه رو خواهد کرد که کنترل آن برای ترکیه بسیار هزینه بر خواهد بود. شرایط سیاسی و اقتصادی ترکیه با توجه به تحولات اخیر و سرایت ویروس کرونا (کوید – 19) به این کشور به اندازه ای متزلزل شده است که دیگر تاب رویارویی با دشمنی جدید در سوریه را نخواهد داشت.

خبرگزاری کردپرس/سرویس ترکیه