به گزارش کردپرس، کمال قلیچدار اوغلو، رهبر مخالفان ترکیه، شانس کمی برای پیروزی در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در روز یکشنبه دارد. او در دور اول تقریباً 5 درصد از رجب طیب اردوغان عقب بود و نامزدی که با 5 درصد آرا سوم شد، از رئیس فعلی حمایت می کند.

مسئله کردها همواره در ترکیه محل مناقشه بوده است. قلیچداراوغلو بدون اینکه واقعاً یک نقشه راه روشن ارائه کند، قول داد که آن را حل کند. بسیاری در ترکیه این را به این معنا تفسیر کردند که او به کردها اجازه خودگردانی می‌دهد؛ چیزی که ترک‌ها نمی‌پذیرند. سینان اوغان، رهبر ملی گرایان، از قلیچداراوغلو حمایت نکرد، زیرا اوغان می خواست قلیچداراوغلو تضمین کند که هیچ امتیازی به حزب کردگرای دموکراتیک خلقها یا HDP، ندهد. HDP بخشی از ائتلاف شش حزبی مخالفان ترکیه نیست با این وجود از نامزدی قلیچداراوغلو حمایت کرد.

ترک ها به نیات غربی ها مشکوک هستند زیرا در معاهده سور در سال 1920، که تجزیه امپراتوری عثمانی را رقم زد، قدرت های پیروز جنگ جهانی اول می خواستند ترکیه را تجزیه کنند و بخشی از خاک ترکیه را به کردها واگذار کنند تا کیان خود را ایجاد کنند. این مسئله جرقه ظهور جنبش ملی گرای ترکیه به رهبری کمال آتاتورک را زد و منجر به وقوع جنگ استقلال ترکیه شد. سرانجام، در سال 1923، معاهده لوزان جایگزین معاهده سور شد و جمهوری مدرن ترکیه تأسیس شد.

اما ترک ها همچنان مشکوک هستند و آرمان های کردها به عنوان یک تهدید امنیتی تلقی می شود که تمامیت دولت ترکیه را به خطر می اندازد. تهدید اصلی از سوی پ ک ک، یک گروه جدایی طلب کرد ستیزه جو است که به مدت 40 سال در ترکیه حملات تروریستی انجام داده است. بنابراین، دولت های متوالی ترکیه به دنبال راه حل های غیر دموکراتیک برای مسئله کردها بوده اند. کردها 19 درصد جمعیت ترکیه را تشکیل می دهند اما تا سال 1991 آنها را "ترک های کوهستان" می نامیدند. استفاده از زبان و بیان فرهنگ آنها به شدت محدود شده بود. با این حال، حزب عدالت و توسعه که در سال 2002 در ترکیه به قدرت رسید، فلسفه سیاسی متفاوتی داشت. این حزب میانه‌رو یا «دموکرات‌های محافظه‌کار» که خودشان دوست دارند این طورخود را توصیف کنند، جهان‌بینی فراگیرتری داشتند. محدودیت ها بر زبان کردی کاهش یافت و روند صلح با کردها در سال 2013 آغاز شد. این روند خوب پیش رفت اما بحران سوریه دوباره بی اعتمادی را ایجاد کرد.

وقتی داعش در سوریه ظهور کرد و شروع به گسترش قلمرو خود کرد، آمریکا خود را متعهد دانست با آنها بجنگد. ایالات متحده راه حل سریعی را انتخاب کرد. آمریکا همراهی با کردهای سوریه را در پریش گرفت زیرا آنها تضمین می‌کردند گرایش‌های اسلام‌گرایانه نداشته باشند و سلاح‌های خود را علیه آمریکا مورد استفاده قرار ندهند.

تأسیس روژاوا، منطقه خودگردان کردها در شمال و شرق سوریه در سال 2012، زنگ خطر را در ترکیه به صدا درآورد و این نگرانی را ایجاد کرد که یک کیان مستقل کردی در همسایگی آن، کردهای ترکیه را برای استقلال طلبی جسورتر کند. با قدرت گرفتن کردهای سوریه، کردهای ترکیه تشویق شدند و بی اعتمادی به دولت ترکیه بیشتر شد. این مسئله که نیروهای دموکراتیک سوریه، ستون فقرات جنگجویان طرفدار ایالات متحده در سوریه، عمدتاً متشکل از کردهای حاکمی حزب کردی اتحاد دموکراتیک سوریه یا PYD  اوضاع را بدتر کرد. ترکیه هیچ تمایزی بین YPG، شاخه نظامی PYD و PKK نمی بیند. سرکوب بزرگ ارتش ترکیه در دیاربکر - بزرگترین شهر کردنشین در ترکیه - پایتخت پیشنهادی کیان مستقل کردهای ترکیه بر اساس معاهده سور - در اواخر سال 2015 و اوایل سال 2016 صورت گرفت. منطقه تاریخی سور در درگیری با ارتش ترکیه ویران شد. پ.ک.ک و حدود 300000 کرد از آن رانده شدند. ترکها کارزار خود را با این ادعا که کردها برای تدارک شورش سنگر می ساختند توجیه کردند. روند صلح متوقف شد و اردوغان از متحد کردها به دشمن آنها تبدیل شد.

انتخابات روز یکشنبه 28 ماه می برای آینده ترکیه بسیار مهم است اما کردها یک پنجم جمعیت این کشور هستند و مسئله کردها نمی تواند بی پاسخ بماند. قلیچداراوغلو در مواجهه با شکست، کارت ملی گرایی را به خدمت گرفته است. او به اردوغان در مورد روند صلح قبل از 2015 حمله کرد و گفت که رئیس جمهور «با سازمان های تروریستی پشت میز مذاکره نشسته است.»

در واقع، دولت جدید باید مذاکرات صلح با کردها را که در سال 2015 شکست خورده بود، از سر بگیرد. برای تحقق آن، باید اعتماد وجود داشته باشد و تضمین شود که در هر گونه مسیر حل و فصل در آینده، جایی برای ایجاد یک کیان مستقل کردی در سوریه که تهدیدی برای ترکیه باشد، وجود نداشته باشد. آمریکا و روسیه باید درباره حفظ تمامیت ارضی سوریه به ترکیه تضمین دهند. ایالات متحده باید از چنین تضمین امنیتی برای ترغیب ترکیه به ازسرگیری مذاکرات صلح با کردها استفاده کند.

مسئله کرد در یک سال گذشته به عنوان ابزاری در کارزار انتخاباتی استفاده شده است. کردها نگران هستند که در صورت انتخاب مجدد اردوغان، او آنها را سرکوب کند، به ویژه این که اوغن از اردوغان در مقابل اتخاذ یک موضع تندرو علیه کردها حمایت کرد، و او از آن به عنوان «مبارزه بی وقفه علیه تروریسم» یاد کرد.

اکنون که ترک‌ها به انتخاب رئیس‌جمهور جدید خود برای پنج سال آینده نزدیک شده‌اند، فارغ از این که چه کسی انتخاب می شود، او باید از لفاظی‌های پوپولیستی دست بکشد. مسئله کردها باید در اولویت قرار گیرد و به شیوه ای منطقی و واقع بینانه روی آن کار شود. این امر برای آینده ترکیه و همچنین ثبات در منطقه بسیار مهم خواهد بود.

نویسنده دکتر دانیا خطیب، رئیس موسسه ایجاد صلح و تعاون

منبع: عرب نیوز