به گزارش کردپرس، انتخابات ریاست جمهوری ترکیه با تمامی فراز و نشیب هایش به خط پایان رسید و رجب طیب اردوغان بار دیگر با پیروزی بر رقیبش کمال قلیچدار اوغلو بر صندلی ریاست جمهوری این کشور تکیه زد. پس از پایان شمارش آرا ومشخص شدن نتیجه این رقابت تاریخی، آنچه اهمیت دارد بررسی و تحلیل آرای ریخته شده به صندوق ها است و در سلسله یادداشت هایی برآن هستیم تا به بررسی جامعی از نتایج این انتخابات بپردازیم.

در یادداشت پیش رو قصد داریم تا به بررسی نتایج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حوزه های رای گیری خارج از این کشور بپردازیم.

برپایه آمار ارائه شده توسط خبرگزاری رسمی آناتولی، در دور دوم رقابت ریاست جمهوری ترکیه، پس از شمارش 100 درصد آرای شهروندان ترکیه ای ساکن در خارج از این کشور نتایج زیر به دست آمده است.

انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در 74 کشور برگزار شد و مجموعا یک میلیون و 920 هزار و 879 رای به صندوق ها ریخته شد. میزان مشارکت در این دوره از انتخابات 56.34 درصد بود.

از مجموع این آرا، رجب طیب اردوغان یک میلیون و 144 هزار و 172 رای معادل 59.57 درصد آرا را کسب کرد و رقیب وی کمال قلیچدار اوغلو 776 هزار و 707 رای معادل 40.43 درصد آرا را بدست آورد.

از مجموع 74 کشور، رجب طیب اردوغان در 28 کشور و کمال قلیچدار اوغلو در 46 کشور اکثریت آرا را کسب کرد. اما نکته حائز اهمیت این است که آقای اردوغان آرای کشورهای با بیشترین جمعیت رای دهنده را به خود اختصاص داد و قلیچدار اوغلو بیشتر در کشورهایی که شمار آرای کمتری داشت، پیروز شد.

8 کشور دارای بیشترین تعداد آرای به صندوق ریخته شده به ترتیب زیر هستند :

·       آلمان با 757 هزار و 631 رای

·       فرانسه با 206 هزار و 112 رای

·       هلند با 159 هزار و 983 رای

·       بلژیک با 91 هزار و 222 رای

·       قبرس شمالی با 84 هزار و 57 رای

·       بریتانیا با 67 هزار و 850 رای

·       اتریش با 67 هزار و 460 رای

·       سویس با 65 هزار و 923 رای

از مجموع هشت کشور فوق، رجب طیب اردوغان در 5 کشور آلمان، فرانسه، هلند، بلژیک و اتریش حائز اکثریت آرا شد و کمال قلیچدار اوغلو در 3 کشور قبرس شمالی، بریتانیا وسویس آرای بیشتری کسب نمود.

آرای چهار کشور آلمان، فرانسه ، هلند و بلژیک بیش از 63 درصد کل آرای خارج از کشور ترکیه را به خود اختصاص می دهد که در هر چهار کشور اردوغان پیروز رقابت بوده است. بنظر می رسد در چهار کشور فوق، که بیشترین جمعیت ترک تبار های مهاجر را در خود جای داده اند، ملی گرایی ترکی عامل مهمی در آرای بسیار بالای اردوغان بوده است. چرا که درصد آرای این کشورها با واقعیت های داخلی ترکیه نیز تطابق ندارد و درصد آرای اردوغان بسیار بیشتر از درصد آرای داخل کشور وی است. جمعیت کارگری ترک تبار در آلمان و فرانسه که عموما ترک های سنتی و ملی گرایی نیز هستند می توانند عنصری تعیین کننده بوده باشند.

جدول شماره 1) آرای نامزدهای انتخابات ترکیه در هشت کشور با بیشترین تعداد شرکت کننده در انتخابات

نکته جالب توجه دیگر در خصوص انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در حوزه های رای گیری دیگر کشورها، وضعیت آرای اردوغان وقلیچدار اوغلو در کشورهای اسلامی و عربی است. در 20 کشور با جمعیت غالب مسلمان و کشورهای اسلامی و عربی، اردوغان اکثریت آرای 16 کشور را کسب کرد و رقیب سکولارش یعنی آقای قلیچدار اوغلو تنها در 4 کشور حائز اکثریت آرا شد. اردوغان در 16 کشور مراکش، عراق، ایران، قطر، قرقیزستان، کویت، لیبی، لبنان، مالزی، آذربایجان، الجزایر، اردن، عربستان، پاکستان، ازبکستان و مصر اکثریت آرا را بدست آورد و رقیبش تنها در 4 کشور عمان، بحرین، امارات و ترکمنستان پیروز انتخابات بود.

مواضع اسلام گرایانه رجب طیب اردوغان و پیشینه وی در زمینه اسلام گرایی نزدیک به جمعیت اخوان المسلمین می تواند عامل مهمی در آرای وی در کشورهای اسلامی باشد چرا که عموم جمعیت ترک تبار ساکن در این کشورها دارای گرایشات مذهبی هستند و بسیاری از آنها به دلایل مذهبی و اسلامی ساکن کشورهایی مانند مصر و عربستان هستند.

در مقابل مواضع سکولار قلیچدار اوغلو و تبار علوی وی نیز دلیلی بر آرای نازلش در این کشورها است.

البته آرای بالای اردوغان در جمهوری آذربایجان می تواند به روابط نزدیک وی با الهام علی اف و وضعیت مناسبت ترکیه ای های ساکن این کشور باشد. همچنین آرای بیشتر وی در عراق نیز می تواند به اقلیم کردستان و نقش حزب دموکرات کردستان (پارتی) برگردد که روابط نزدیکی با ترکیه دارد و بی اعتنا به مواضع اردوغان نسبت به کردهای ترکیه، مقاصد و منافع پارتی را مقدم شمرده و مناسباتی بسیار نزدیک با اردوغان دارد. حمایت بی قید و شرط جریان های مذهبی اقلیم نیز می تواند دلیل دیگری بر وضعیت آرای اردوغان در عراق باشد و احزابی مانند اتحاد اسلامی (حزب نزدیک به جمعیت اخوان المسلمین) و مواضع افرادی همچون قره داغی از علمای نامدارو جنجالی کرد اقلیم کردستان نیز در تبلیغ و تهییج شهروندان ترکیه ای ساکن عراق برای رای به اردوغان بی اثر نبوده است.

جدول شماره 2 ) نتایج آرای انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در 20 کشور اسلامی

اما درست در نقطه مقابل آمار کشورهای عربی و اسلامی، وضعیت در کشورهای جدا شده از شوروی سابق و کشورهای با پیشینه مارکسیستی و چپ در تاریخ معاصر و کشورهای بلوک شرق اروپا کاملا متفاوت است. حزب جمهوری خواه خلق یک حزب سوسیال دموکرات با پلتفرم چپ گرایانه است که مواضع و ژست های چپ شخص آقای قلیچدار اوغلو نیز در این زمینه عیان است و اتحاد نانوشته وی با حزب کردی و چپ گرای ه د پ که در انتخابات اخیر تحت نام حزب چپ سبز فعالیت کرد، مزید بر علت شد تا از آرای 15 کشور با ویژگی های فوق، آقای قلیچداراوغلو در هر 15 کشور روسیه، چین، بلاروس، بلغارستان، چک، استونی، اکراین، مولداوی، گرجستان، لهستان، رومانی، اسلواکی، قزاقستان، لیتوانی و مجارستان  حائز اکثریت آرا شود. طبیعتا فضای چپ موجود در این کشورها و احتمالا قرابت فکری و رفتاری ترکیه ای های ساکن این کشورها و نفوذ جریانات چپ ترکیه دراین کشورها نقش مهمی در پیروزی آقای قلیچدار اوغلو در تمامی این حوزه های رای گیری داشته است.

همچنین در سه کشور ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و رژیم صهیونیستی نیز آمار آرا حکایت از برتری قاطع قلیچدار اوغلو دارد که در جای خود جالب توجه است. شاید در آمریکا نفوذ جماعت گولن و همچنین حضور ترک تبارهای سکولار و دموکرات دلیل برتری قلیچدار اوغلو باشد و همین موضوع تا حدی در بریتانیا نیز صادق است. اما آرای بالای قلیچدار اوغلو در اسرائیل خود حکایت جالبی است که تحلیل آن داده های بیشتری را طلب می کند.

اما در کل می توان گفت جمع آرای آقای اردوغان و درصد اختلاف وی با رقیبش در خارج از کشور سنخیتی با وضعیت داخلی این کشور ندارد.

به نسبت دور نخست انتخابات نیز آرای آقای اردوغان در خارج از کشور 96 هزار و 432 رای معادل 2.1 درصد بیشتر شده است و آرای آقای قلیچدار اوغلو نیز 55 هزار و 280 رای معادل 0.86 درصد افزایش را نشان می دهد. در دور نخست انتخابات میزان مشارکت در خارج از ترکیه 53.85 درصد بوده است که 2.49 درصد کمتر از دور دوم است.