به گزارش کردپرس، عید قربان یکی از اعیاد اصلی در ترکیه به شمار می رود که مردم ترکیه هر ساله با اهتمام تمام مراسم آن را به جا می آورند. مردم در شهرهای مختلف ترکیه با رفتن به مساجد نماز عید قربان را به جا می آورند. پس از برگزاری مراسم نماز، همه مسلمانان اهل سنت که توانایی مالی ذبح قربانی را دارند، به قربانی کردن دام می پردازند. 

از دیرباز تا کنون سنتی وجود دارد که هر کسی که قربانی انجام می دهد، باید این قربانی را به 4 بخش تقسیم کند، یک بخش را برای خود بردارد و بخش های دیگر را به فقرا بدهد. با این حال در سال های اخیر به دلیل بحران های اقتصادی پی در پی در ترکیه و گرانی دام، خانواده هایی که دامی را ذبح می کنند، معمولا بیشتر گوشت آن را به مصارف خود اختصاص می دهند. همچنین به دلیل گرانی بیش از حد دام، در سال های اخیر چند خانواده با یکدیگر یک دام را قربانی می کنند.

به دلایل بهداشتی و اخلاقی ذبح دام در مناطق مختلف شهرها و روستاها، حتی خارج از شهرها و در اراضی ممنوع است و کسانی که قصد قربانی دام دارند باید به مکان هایی که از سوی شهرداری تعیین شده اند، بروند. قصاب ها در اماکن تعیین شده از سوی شهرداری ها با دریافت مبلغی کم یا پوست احشام، آنها را ذبح می کنند.

پس از انجام عمل قربانی، مردم به دیدن و دست بوسی بزرگ ترهای خاندان خود می روند. کودکان از بزرگترها عیدی می گیرند. کودکان همچنین با رفتن به در خانه همسایه ها از آنها شکلات و عیدی می گیرند. این سنت همچنان در کلان شهرهای ترکیه نیز پا برجا است. 

امسال به دلیل گرانی گوشت و دام، بسیاری از دامداران که امیدوار بودند دام های خود را در عید قربان به فروش برسانند، دست خالی از بازار احشام بازگشتند و بوی «اِت قاوورماسی» (گوشت تازه سرخ شده) که هر ساله در عید قربان در محله های مختلف می پیچید، امسال دیگر به مشام نرسید. 

علوی های ترکیه نیز در عید قربان به دید و بازدید از خویشاوندان خود می روند. برخی از علوی های ترک تبار هم مانند مسلمانان اهل سنت ترکیه، به ذبح قربانی می پردازند. با این حال علوی های کردتبار قربانی ذبح نمی کنند. به دلیل تاثیر اندیشه های صوفیانه بر روی علوی ها در آناتولی، آنها معمولا علاقه چندانی به قربانی کردن دام و کشتن حسوانات ندارند.

عید قربان در ترکیه امسال تعطیلاتی 9 روزه به همراه داشت. در چند روز گذشته پیش از آغاز عید بسیاری از شهروندان و کارمندان دولت راهی زادگاه خود در شهرها و روستاهای دیگر شدند و کلان شهرها نفسی تازه کردند.

تاریخچه عید قربان در ترکیه

با آغاز مسلمان شدن آناتولی، مردم کم کم سنت های پیشین خود را به سنت های اسلامی تغییر دادند یا آنها را به هم آمیختند. به نظر می رسد به جا آوردن عید قربان و اعیاد نظیر آن اولین بار از دوره پادشاهان سلجوقی در آناتولی که ترکیه امروزین را تشکیل می دهد، آغاز شد. در برخی منابع سنت تهیه شیرینی در آناتولی، تداوم سنت خوردن خرما به عنوان عید دانسته شده است. در زمان پادشاهان سلجوقی کاخ شاه و شهرها برای برگزاری نماز و جشن عید قربان آماده سازی می شدند. پس از آن پادشاه بین مردم گوشت قربانی توزیع می کرد. سنتی که در زمان پادشاهان عثمانی نیز ادامه یافت و نهادینه تر شد. 

در دوران امپراطوری عثمانی پادشاهان نه تنها عید قربان را با شکوه فراوان جشن می گرفتند، بلکه معمولا متونی شبیه به بیانیه از سوی پادشاه نگاشته و در شهرها خوانده می شد. در این متون مردم به برگزاری باشکوه عید قربان و نماز عید فراخوانده می شدند. 

سنت هایی مانند خانه تکانی و خرید پیش از عید، از سنت هایی هستند که در دوران عثمانی در ترکیه آغاز شدند. حاکمان عثمانی یک روز پیش از عید قربان را که در ترکیه به آن روز عرفه می گویند، تعطیل اعلام کرده و برگزاری جشن های عید را با تیراندازی و شلیک توپ اعلام می کردند. همچنین سربازان عثمانی در میدان های شهر طبل می زدند تا همه از آغاز عید با خبر شوند. 

در میان مردم ترکیه عبارتی وجود دارد که همیشه در همه اعیاد از سوی سالمندان به گوش می رسد؛ عبارت: «آن عیدهای قدیمی کجا رفتند؟». این عبارت به جشن های بسیار باشکوه دوران عثمانی و جای خالی آنها در زندگی مدرن پس از جمهوریت ترکیه باز می گردد. با این حال سنت عید قربان در تاریخ صد ساله ترکیه مدرن نیز همچنان ادامه یافته است. 

خبرگزاری کردپرس - سرویس ترکیه