به گزارش کردپرس، پس از گذشت چند ماه آرامش در مرز میان ترکیه و سوریه، ترورهای پراکنده رهبران یگان‌های مدافع خلق یا (YPG) که آنکارا آنها را با حزب کارگران کردستان ترکیه یا (PKK)، مرتبط می داند، تنش‌ها در روزهای اخیر تشدید شده است. نیروهای ترکیه حملات خود را علیه نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) در شمال شرق سوریه تشدید کرده و مخفیگاه های پ.ک.ک در امتداد مرز ترکیه و عراق را نیز هدف قرار داده اند.

تشدید تنش به دنبال انفجار انتحاری در آنکارا، پایتخت ترکیه، در رروز 1 اکتبر که در مقابل وزارت کشور  اتفاق افتاد، روی داده است. دولت ترکیه مدعی شده که دو مهاجم این حمله از اعضای پ.‌ک.‌ک هستند که از سوریه وارد این کشور شده‌اند. اما پ.‌ک.‌ک اعلام کرده است که این دو وابسته به تیپ خالدون پ.ک.ک بوده و یکی از آنها بمبی را که به بدنش بسته شده بود، منفجر کرده است.

تیپ خالدون که به گفته پ‌.ک.‌ک این حمله را انجام داد، پیش از این هرگز عملیات مسلحانه در داخل ترکیه انجام نداده بود. این تیپ بر اساس اظهارات قبلی رهبران پ.ک.ک، متشکل از چندین هسته غیرفعال وابسته به PKK است که به عنوان نیروهای ذخیره عمل می کنند. مراد کارایلان، از رهبران ارشد پ.ک.ک برای اولین بار در سال 2016 طی یک کنفرانس مطبوعاتی وجود این تیپ را فاش کرد و گفت که «این تیپ کاملاً آماده بوده و مایل است در صورت لزوم اقدامات فداکارانه انجام دهد.»

انفجار اخیر آنکارا اولین عملیاتی است که پ.ک.ک از زمان اعلام پایان آتش بس یکجانبه خود در 6 فوریه، پس از زلزله ویرانگر جنوب ترکیه و شمال سوریه انجام داده است.

مقامات ترکیه ساعاتی پس از انفجار آنکارا قول دادند با حمله به مواضع پ.ک.ک در سوریه و عراق مقابله به مثل کنند. ترکیه سپس 20 حمله هوایی علیه اهداف پ.ک.ک در شمال عراق انجام داد. هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه با صدور بیانیه ای گفت که کشورش « زیرساخت های متعلق به پ.ک.ک در سوریه و عراق را هدف قرار خواهد داد». او افزود که تمامی ساختارها و تاسیسات پ.ک.ک و ی.پ.گ در دو کشور «هدف های قانونی» ترکیه هستند.

پس از بیانیه فیدان، اولین حملات در شهر حسکه سوریه نیز انجام شد. سازمان اطلاعات ترکیه، از انفجار خودروی حامل یکی از رهبران کرد موسوم به «مظلوم عفرین» -که یکی از طراحان بمب گذاری تقسیم در استانبول در سال گذشته بود- خبر داد. چند ساعت بعد، یکی از پهپادهای ترکیه یک کارخانه آجرپزی را که توسط نیروهای دموکراتیک سوریه آن را به عنوان پایگاه نظامی در روستای صفیه در حومه حسکه مورد استفاده قرار می دادند، بمباران کرد.

ترکیه صبح روز 5 اکتبر نیز حملات هوایی و پهپادی خود در چندین منطقه در شمال و شمال شرق سوریه را تشدید کرد. منابعی در قامیشلو و حسکه تأیید کردند که «هواپیماهای نظامی زیادی از بالای سرشان عبور کرده و فاصله زمانی بین پروازها به ندرت حس می شود». حملات هوایی در روزهای بعد هم ادامه یافت و در مجموع 145 مکان متعلق به نیروهای SDF در سوریه هدف قرار گرفت.

حملات هوایی ترکیه بسیاری از مقرهای نظامی و تاسیسات حیاتی را در استان حسکه، حومه شرقی حلب و حومه شمالی رقه هدف قرار داد. از جمله اهداف مورد حمله قرار گرفته کارخانه آجر در حسکه، مقر نیروهای SDF در قامشلو، میدان نفتی عوده در قحطانیه و پالایشگاه های نفت در روستای کرداهل بود. جنگنده‌های ترکیه در حلب، به شهر تل رفعت و پایگاه نظامی مناغ و همچنین پایگاه‌های نیروهای دموکراتیک سوریه در شهر عین عیسی در حومه رقه حملات هوایی انجام دادند.

عملیات کنونی ترکیه، همانند عملیات نظامی قبلی ترکیه نیز به عنوان یک واکنش مطرح شده هرچند این بار تغییرات قابل توجهی در زمینه استراتژی های نظامی و عملیاتی آنکارا مشاهده می شود.

اولین تغییر مربوط به محدوده جغرافیایی عملیات نظامی ترکیه است است. اقدام نظامی ترکیه در سوریه طی چند سال گذشته، شامل حملات دقیق و هدفمند علیه رهبران فعال SDF یا نیروهای دموکراتیک سوریه در شعاع جغرافیایی محدودی بود که بیش از 10 کیلومتر از مرز سوریه فراتر نمی رفت. این اقدامات همچنین با ائتلاف جهانی برای شکست داعش و روسیه هماهنگ شده بود زیرا ترکیه از زمان «عملیات چشمه صلح» در سوریه در اکتبر 2019 با هر دو طرف توافقات ایجاد هماهنگی و همکاری داشته است.

اما این بار عملیات نظامی چه از نظر وسعت جغرافیایی و چه از نظر ماهیت اهداف بسیار متفاوت بود. چندین حمله هوایی در نزدیکی شهر حسکه در حدود 70 کیلومتر دورتر از مرز ترکیه انجام شد. همچنین منطقه عملیات نظامی به مناطق تحت کنترل اداره خوگردان کردی در شمال و شرق سوریه یا (AANES) در حسکه، حلب و رقه گسترش یافت. ویدئویی که توسط وزارت دفاع ترکیه به اشتراک گذاشته شده نشان می دهد که هواپیماهای جنگی در حال انجام حملات شبانه علیه اهداف نیروهای SDF در حسکه هستند.

دومین نقطه عطف در عملیات نظامی کنونی این واقعیت است که اهداف ترکیه دیگر محدود به رهبران وابسته به پ‌ک‌ک یا وفادار به آن در داخل نیروهای SDF محدود نشده است. در عوض، استراتژی آنکارا حمله به زیرساخت‌های نفتی، از جمله میادین نفتی و پالایشگاه‌ها، نیروگاه‌ها، انبارهای تسلیحات، اردوگاه‌های نظامی و دفاتر اداری و مالی را نیز در بر گرفته است. هدف از اتخاذ این استراتژی خشکاندن منابع مالی پ‌.ک.‌ک در سوریه است که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه یا SDF است.

سومین تحول در مورد عملیات های نظامی ترکیه این است که آنکارا تلاش می کند تا قوانین جدیدی را برای درگیری در این منطقه وضع کند تا هماهنگی با سایر نیروهای حاضر در منطقه، به ویژه ایالات متحده را رفع کند. در واقع، پس از حمله پهپادی ترکیه به اهدافی در نزدیکی پایگاه نظامی ائتلاف جهانی در تل بیدر، یک فروند F-16 ایالات متحده آن را سرنگون کرد. با این کار، آمریکا خط قرمزی را ترسیم کرد که ترکیه اجازه عبور از آن را ندارد؛ یعنی هدف قرار دادن مناطقی که نیروهای ائتلاف جهانی در آن حضور دارند.

عملیات ترکیه علیه کردهای سوریه، با توجه به این که مناطق تحت کنترل آن در دیرالزور از اواخر ماه اوت مورد حمله منظم جنگجویان قبیله ای قرار گرفته، موقعیت دشواری برای اداره خودگردان کردی و شاخه نظامی آن ایجاد کرده است. این تنش ها به دلیل رویدادهای اخیر در شمال شرق سوریه که در آنها قبایل عرب خواستار استقلال، خودگردانی و اخراج رهبران پ.ک.ک از این منطقه هستند- بوجود آمده است.

ساکنان محلی، از جمله بسیاری از کردها، به طور فزاینده ای از اداره خودگردان کردی، بویژه به دلیل ارتباط احتمالی آن با پ.ک.ک ناراضی هستند. بسیاری بر این باورند که کادرهای قندیل پ‌.ک.‌ک - کسانی که در مقرهای این پ‌ک‌ک در کوه‌های کردستان در شمال عراق آموزش دیده‌اند و بسیاری از آنها در سوریه حضور دارند - پشت اصرار بر استفاده از راه‌حل‌ امنیتی برای رفع مشکلات در دیرالزور و حمله انتحاری در آنکارا هستند. اتخاذ چنین سیاست هایی در خدمت منافع منطقه یا حتی منافع اداره خودگردان نیست. در عوض، این اقدامات بهانه ای برای ادامه عملیات نظامی ترکیه در داخل سوریه و دامن زدن به تنش با قبایل عرب در دیرالزور ایجاد می کنند.

وقایع اخیر در دیرالزور و عملیات نظامی کنونی ترکیه در سوریه پس از انفجار آنکارا، اداره خودگردان کردی در شمال و شمال شرق سوریه را تحت فشار قرار داد تا موضع روشنی اتخاذ کند و از پ.ک.ک فاصله بگیرد. این امر به ویژه با توجه به مواضع صریح بازیگران اصلی در شرق سوریه، از جمله ائتلاف جهانی، در مورد پ.ک.ک صادق است زیرا آنها رفتار نامناسب با مردم محلی و تلاش ها برای بی ثبات کردن منطقه و تبدیل آن به میدان جنگ با ترکیه بدون توجه به حضور 3 میلیون غیرنظامی در این منطقه را محکوم کرده اند.

منبع: موسسه خاورمیانه