بە گزارش کردپرس، از سال ۱۹۹۹ یعنی زمانی که «عبدالله اوجالان» رهبر حزب کارگران کردستان(PKK) توسط «حافظ اسد» از سوریه اخراج شد، روابط بین سوریه و ترکیه به سطحی نسبتا صمیمانه و گرم رسید اما دولت ترکیه پس از گذشت یک دهه روابط صمیمانه با دمشق، «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه را به دلیل سرکوب خشونت‌آمیز اعتراضات در سال ۲۰۱۱ محکوم کرد و در اواخر همان سال به تعدادی از کشورهای دیگر که خواستار استعفای اسد بودند پیوست.

از ابتدای شروع بحران در سوریه، ترکیه سربازان فراری از ارتش سوریه را تحت نظارت سازمان اطلاعات ملی ترکیه (MİT) در خاک خود آموزش می‌داد که در ژوئن ۲۰۱۱ از میان آن‌ها، ارتش آزاد سوریه (FSA) شکل گرفت. در ماه می ۲۰۱۲، MİT تسلیح و آموزش FSA را آغاز کرد و پایگاهی برای عملیات در اختیار آنها قرار داد. تنش بین سوریه و ترکیه پس از سرنگونی یک جنگنده ترکیه توسط نیروهای سوری در ژوئن ۲۰۱۲ و درگیری‌های مرزی در اکتبر ۲۰۱۲ به‌طور قابل توجهی شدت گرفت. پس از شکل‌گیری داعش و قدرت گرفتن آن در سوریه در تاریخ ۲۴ آگوست ۲۰۱۶، نیروهای مسلح ترکیه با اعلام عملیات سپر فرات، مداخله نظامی مستقیم در سوریه را آغاز کردند که به صورت عمده داعش را هدف قرار می‌داد.

پس از این عملیات که در مناطق شمالی استان حلب انجام شد و منجر به تصرف شهرهای الباب و اعزاز و جرابلس توسط ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به آن شد، تاکنون چندین عملیات دیگر توسط نیروهای مسلح ترکیه در داخل خاک سوریه انجام شده است که منجر به تصرف شهرهایی همچون ادلب و عفرین در شمال غرب سوریه و شهرهای گره‌سپی و سرکانی در شمال سوریه شده است.

آخرین حمله گسترده نیروهای ارتش ترکیه به سوریه، عملیات هوایی موسوم به پنجه- شمشیر بود که این حملات پس از آن صورت گرفت که حکومت ترکیه با وجود تکذیب‌های پیاپی نیروها و احزاب کرد سوریه بدون هیچ مدرکی و به صورت یک‌جانبه کردها و علی‌الخصوص یگان‌هان‌های مدافع خلق(YPG) کە ترکیە آن را شاخە سوریە PKK می‌داند را مسئول بمب‌گذاری استانبول معرفی کرد، بمبگذاری‌ای که در تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۲۲ در خیابان استقلال در منطقه بی‌اوغلو استانبول در ساعت ۴:۲۰ بعد از ظهر به وقت محلی روی داد و به گفته «علی یرلی‌کایا» فرماندار استانبول، این بمب‌گذاری دست کم ۶ کشته و ۸۱ زخمی بر جای گذاشت.

عملیات پنجه- شمشیر منجر به تخریب و نابودی بیش از ۴۰ ساختمان و زیرساخت مناطق شمال و شرق سوریه از جمله بیمارستان‌ها، مدارس، ایستگاه‌های آب و برق و بنزین از کانتون شهبا تا کانتون دیرالزور شد.

از آغاز سال ۲۰۲۳ آنچه که مشهود بود امیدها به بهبود اوضاع منطقه و یافتن راه‌حلی برای بحران سوریه بود که تمام طرف‌های معادله مجهول سوریه را راضی نگه دارد اما به سرعت اتفاقاتی روی داد که بحران گره‌خورده سوریه را لاینحل‌تر کرد.

از همان آغاز سال بود که حملات ترکیه به مناطق شمال و شرق سوریه از سر گرفته شد و تنها در اولین ماه سال ۲۰۲۳ ارتش ترکیه بیش از ۱۰ حمله پهپادی به این مناطق انجام داد که منجر به کشته و زخمی شدن بیش از ۱۰ تن شد.

همزمان با حملات ترکیه، هسته‌های داعش در تاریخ ۲۶ دسامبر به مقر نیروهای آسایش و SDF در رقه حمله کردند و بر اثر این حمله ۶ تن از اعضای SDF و آسایش کشته شدند.

آنچه که در کوره آتش بحران سوریه دمید زلزله خانمان‌سوزی بود که بامداد روز دوشنبه ۶ فوریه با قدرت ۷,۸ در مقیاس ریشتر در شهر مرعش واقع در استان غازی‌آنتپ ترکیه و در عمق ۲۴,۱ کیلومتری از سطح زمین روی داد و مجموعه‌ای از پس‌لرزه‌ها را نیز به دنبال داشت که بزرگترین آنها با قدرت ۷,۵ در مقیاس ریشتر بود.

این زلزله مناطق گسترده‌ای از استان‌های حلب، ادلب، لاذقیه و حمات سوریه را تحت تاثیر قرار داد و باعث مرگ بیش از ۸ هزار و ۴۷۶ تن در این کشور شد.

در این زلزله خانه‌های بسیاری به ویژه در منطقه کردنشین عفرین ویران شد و به بسیاری از آثار باستانی سوریه همچون قلعه حلب که حتی از جنگ ۱۲ ساله سوریه جان سالم به در برده بود نیز آسیب زد.

این زلزله اما با شدت کمتری در مناطق تحت کنترل مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه(AANES) احساس شد. «جوان مصطفی» رئیس مشترک هیأت بهداشت AANES چند روز پس از زلزله اعلام کرد که زلزله روی داده در این مناطق ۶ کشته و ۴۴ زخمی در پی داشته است.

در شرایطی که جهان درگیر فاجعه زلزله در کردستان ترکیه و مناطق شمالی سوریه بود، دولت ترکیه همچنان به حملات خود به مناطق شمال و شرق سوریه ادامه داد.

ارتش ترکیه طی هفته‌ اول پس از زلزله چهار حمله زمینی و هوایی به مناطق شمال و شرقی سوریه انجام داد که در نتیجه آن حملات یک عضو نیروهای سوریه دموکراتیک(SDF) کشته شد.

در طول سال ۲۰۲۳ بارها ترکیه اهدافی را در خاک سوریه با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین مسلح هدف قرار داد که منجر به کشته شدن ده‌ها فرمانده و عضو نیروهای SDF و غیرنظامیان شد.

مرکز رسانه‌ای SDF هفته گذشته آمار حملات ارتش ترکیه به مناطق شمال و شرق سوریه در سال ۲۰۲۳ را در وبسایت رسمی خود به اشتراک گذاشت.

در آمار منتشر شده توسط مرکز رسانه‌ای SDF آمده است که این نیروها در شهبا، منبج، عین عیسی، تل تمر و زرگان با ارتش ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به آن درگیری داشته‌اند.

بر اساس این آمار، حملات انجام شده توسط ارتش ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به آن در سال ۲۰۲۳ به شرح زیر است:

۷۹۸ حمله مستند و ثبت شده توسط ارتش ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به آن، شامل:

الف- ۵۷۸ حمله با سلاح‌های سنگین

ب- ۱۰۳ حمله با هواپیماهای جنگی، پهپادهای مسلح و پهپادهای انفجاری

ج- ۲۵ حمله با سلاح‌های تک تیرانداز و خمپاره

د- ۲ حمله با مین و مواد منفجره

همچنین در ادامه این آمار آمده است نیروهای SDF نیز با سلاح‌های سنگین و تک تیرانداز ۱۴۳ عملیات علیه نیروهای ارتش ترکیه و شبه‌نظامیان وابسته به آن انجام داده‌اند که این عملیات‌ها منجر به کشته شدن ۵۲ سرباز و ۱۸۵ شبه‌نظامی وابسته به ارتش ترکیه و زخمی شدن ۹۱ سرباز و ۲۰۴ شبه‌نظامی شده است.

همچنین اشاره شد که در عملیات‌های SDF در مجموع ۱۷۳ مبارز SDF نیز کشته و ۱۵ عضو دیگر این نیروها نیز مجروح شده‌اند.

مرکز رسانه‌ای SDF در آمار خود تاکید کرد که در حملات ترکیه در سال ۲۰۲۳ در مجموع ۳۹ غیرنظامی از جمله ۱۱ کودک نیز کشته شده‌اند و مجموعا ۸۳ غیرنظامی از جمله ۵ کودک نیز زخمی شده‌اند.

در این آمار همچنین آمده که علاوه بر غیرنظامیان در سال ۲۰۲۳ زیرساخت‌های منطقه نیز هدف حملات ارتش ترکیه قرار گرفت که برخی از مواردی که در آمار آمده است به شرح زیر است:

ارتش ترکیه در ۵ اکتبر ۲۰۲۳ بسیاری از مناطق شمال و شرق سوریه را با هواپیماهای جنگی، پهپادها و سلاح‌های سبک، تانک، توپ و موشک مورد حمله قرار داد و ایستگاه‌های آب، نفت، انبارهای غلات و مدارس را هدف قرار داد.

ارتش ترکیه در تاریخ ۴/۲/۲۰۲۳ روستای عین‌العابد از توابع تل تمر را بمباران کرد. در نتیجه این حمله ۲ خواهر از یک خانواده کشته و ۳ برادر مجروح شدند. پس از مدتی یکی از مجروحین جان خود را از دست داد.

در تاریخ ۸/۸/۲۰۲۳ روستای ال شارقه در حومه منطقه سلوک که در جنوب جاده ام ۴ قرار دارد، گلوله باران شد. در نتیجه یک زن و ۲ فرزندش که منزلشان هدف قرار گرفته بود جان خود را از دست دادند و یک زن و ۲ کودک نیز مجروح شدند.

در تاریخ ۱/۹/۲۰۲۳ روستای محسنلی در شمال غرب منبج با سلاح‌های سنگین بمباران شد. در نتیجه این حمله ۴ کودک کشته شدند.

ارتش ترکیه در تاریخ ۶/۹/۲۰۲۳ روستای تهنا در غرب منبج را به توپ بستند. در نتیجه این حمله ۳ کودک از یک خانواده مجروح شدند.

در تاریخ ۲۳/۸/۲۰۲۳ یک پهباد مسلح ارتش ترکیه خودروی ژن تی‌وی حامل خبرنگاران را در جاده قامشلو - عامودا در میدان روستای تل شیر بمباران کرد. کارمند شبکه ژن تی‌وی نجم الدین فیصل حم سنان در این حادثه کشته شد و یک خبرنگار نیز مجروح شد.

ارتش ترکیه در تاریخ ۸/۱۰/۲۰۲۳ کارگران مزرعه‌ای در روستای بشریش در تربسپی را هدف قرار داد. در نتیجه ۵ کارگر مجروح شدند.

در تاریخ ۹/۱۰/۲۰۲۳ ارتش ترکیه روستای مستوره از توابع عین عیسی را گلوله باران کرد. در نتیجه ۲ کودک بر اثر اصابت گلوله به منزلشان کشته شدند.

در تاریخ ۷/۱۰/۲۰۲۳ روستای الخالدیه در غرب عین عیسی گلوله باران شد. بر اثر این حمله یک زن ۶۵ ساله بر اثر اصابت گلوله در خانه‌اش کشته شد و شوهر ۷۰ ساله‌اش نیز مجروح شد.

در تاریخ ۸/۱۰/۲۰۲۳ هواپیماهای جنگی ارتش ترکیه آکادمی نیروهای امنیت داخلی مدیریت خودگردان(آسایش) روستای حمزه بگ در ۱۵ کیلومتری جنوب دِیرک را بمباران کردند. در این حمله ۲۹ نفر از نیروهای ضد مواد مخدر که در حال آموزش بودند، کشته شدند.

در تاریخ ۲۵/۱۲/۲۰۲۳ در روزهای پایانی سال ۲۰۲۳ پهپادهای مسلح دولت ترکیه در شهر قامشلو، چاپخانه سیماو، پمپ بنزین سدکوپ، انبار مواد غذایی، تاسیسات سینا، ۲ شرکت ساختمانی، بیمارستان کرونا، بیمارستان، کارخانه نفت، انبار، مرکز دیالیز، مرکز اکسیژن، انبار سرامیک، پنج‌شنبه بازار، ایستگاه اتوبوس، انبار ساختمانی، روستای ام الفرسان، کارخانه تولید لوازم بهداشتی؛ در شهر عامودا نیز یک کارخانه زیتون، یک انبار غلات و یک تالار عروسی را بمباران کردند.

در کوبانی، یک گاراژ خودرو، بیمارستان مشتنور که توسط پزشکان بدون مرز پشتیبانی می‌شود، یک شرکت، یک مزرعه پرورش مرغ، یک مرکز تعمیر خودرو و یک شرکت ساختمانی بمباران شدند.

در این حملات ۸ تن کشته شدند و در مجموع ۷۴ مرکز غیرنظامی، ایستگاه‌های نفتی و مراکز زیرساختی بمباران شدند.

با توجه به آمار ارائه شده در این گزارش می‌بینیم که مناطق کردنشین سوریه همچنان هدف حمله ارتش ترکیه و متحدانش در سوریه یعنی شبه‌نظامیان مخالف حکومت «بشار اسد» قرار می‌گیرد و نمی‌توان با قطعیت گفت که چه زمان قرار است این حملات متوقف شوند.

سرویس سوریه - بهمن میرانی