سدهایی که میراث فرهنگی را می بلعند

در سال های اخیر در مورد مضرات فروان سدسازی های بی رویه بسیار گفته شده است اما یکی از مهم ترین آسیب هایی که شاید با کمی تدبیر قابل پیشگیری هم باشد، زیر آب رفتن آثار باستانی در محوطه سدهاست. به عنوان مثال سد کانی سیب در آذربایجان غربی که میراث مهمی را تهدیدی می کند.

همچنین کاوش‌های باستان‌شناسی در ۴ محوطه مهم باستانی در حوضه آبگیر سد چپرآباد شهرستان اشنویه نیز به کشف آثاری از دوران پیش از تاریخ هزاره‌ی ۵ و ۴ پیش از میلاد عصر مفرغ، عصر آهن و سده‌های ۳ و ۴ (قمری) انجامید. باستان‌شناسان معتقدند یافته‌های پشت این سد نقطه عطفی برای باستان‌شناسی جنوب آذربایجان غربی است و اگر زمان بیشتری به کاوش اختصاص داده شود حتما رازها و اطلاعات بیشتری به دست خواهد آمد. مسؤولان میراث فرهنگی اشنویه نیز احتمال داده‌اند با آبگیری این سد حدود ۱۳ محوطه تاریخی زیرآب خواهد رفت.این درحالی است که نتایج کاوش‌های باستان‌شناسان تا کنون نشان می‌دهد که قدمت محوطه‌های تاریخی پشت سد چپرآباد به حدود ٧ هزار سال می‌رسد.
رییس پژوهشگاه میراث ‌فرهنگی و گردشگری ایران در مراسمی  با این هشدار که ساخت سدها بیش از ۵۰ درصد میراث‌ فرهنگی این سرزمین را در تهدید قرار داده است، گفته است: نگذاریم میراث‌ فرهنگی این سرزمین غرق شود.
مصطفی ده‌پهلوان  گفته است:  سد و سدسازی از موضوعات پرچالش حوزه باستان‌شناسی کشور است و برای اینکه نگذاریم میراث‌ فرهنگی این سرزمین غرق شود و یا به سلاخی گرفته شود، طرح‌های پژوهشی در سال‌های گذشته انجام شده است که می‌توان در موضوع سدسازی اجرا کرد.

این باستان‌شناس می گوید: مگر می‌شود در سرزمینی که ما در آن و در صلح به سر می‌بریم، محوطه‌هایی را ببینیم که در حال از بین رفتن هستند و باستان‌شناسان و حفاظتگران تا کمر زیر آب هستند و گچ‌بری ساسانی از آب بیرون می‌آورند. مگر ما فرزندان یک سرزمین نیستیم؟ آیا باید اسم این را ناهماهنگی یا نبود دغدغه در این حوزه بگذاریم؟
دادی که ما داریم این است که در زمان شناخت پروژه، ما را صدا بزنید که ما ورود و بررسی کنیم و میزان تهدیدات را شناسایی و درک کنیم. پروژه‌ها  باید بررسی و در زمان درست اجرا شوند. در برخی از موارد در اجرای پروژه‌ها کوتاهی از ما یا از شما بوده است، که تقصیر را گردن هم انداختیم، ولی در آن جلسه بسیاری از مشکلات ما حل شد. گفت‌وگوی فرزندان این سرزمین و رسیدن به گفتمان درست با یک زبان مشترک می‌تواند این معضل را حل کند.
ده پهلوان  می گوید: توسعه پایدار به ما می‌گوید که می‌توانیم توسعه یابیم، ولی نه به قیمتی که محوطه‌های تاریخی را نابود کنیم. باید بتوانیم آنها را مورد بررسی قرار دهیم، کاوش کنیم و نتایج را منتشر کنیم. موضوع سد مانند یک غده سرطانی است که یک تیم پزشکی از تخصص‌های مختلف باید به آن ورود کنند. در پروژه سدسازی هم مانند این است که شما بخواهید یک عضوی از بدن را جراحی کنید و پیش از آن جراحی باید بیمار حتی مورد روانشناسی قرار گیرد. اینکه مردم و جامعه محلی نگاهشان به این موضوع چیست؟ شرایط زیست ‌محیطی چه خواهد شد.

کد خبر 2765535

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha