جنگی که با فتوای عثمانی ها در کردستان ایران برانگیخته شد و دولت قاجار هم سکوت کرد.
ماجرا با شعله ور شدن آتش جنگ جهانی اول در سال ١٩١٦، آغاز شد. دستاورد کردها از این جنگ غیر از مرگ و ویرانی چیز دیگری نبود و نیروهای حاضر در این جنگ هم به غیر از کسب منفعت هدف دیگری نداشتند و هر کدام سعی داشتند کردها را در دو سوی این جنگ بازی دهند.
در ابتدا آلمانی ها برای تحریک بیشتر عثمانی ها اعلام کردند از مسلمانان در برابر روس‌ها حمایت خواهند کرد. سلطان عثمانی نیز با شعارهای مذهبی و فرستادن نمایندگانی به کردستان ایران در تلاش برای جلب توجه علما و سران عشایر به منظور همراهی مردم کرد با ترکان عثمانی علیه روس تزاری برآمد.
در دیگر سو در سال ۱۹۱۲ میلادی، روس ها با هدف گسترش هژمونی و قدرت خود در مناطق کردنشین، کنسولگری خود را در مهاباد احداث کردند و "الکساندر ایوانوویچ ایاس" در دستگاه دیپلماسی روسیه مشغول به کار شد. او به زبان‌های مختلفی از جمله زبان کردی آشنایی داشت و از احترام خاصی در بین در میان کردها برخوردار بود.
در همین اثنا فرستادگان سلطان عثمانی نیز منتظر جرقەای برای تحریک کردها بودند تا اینکه با قتل کنسول مشهور روس (الکساندر ایاس) آتش جنگ برافروخته شد. 
روس ها به این بهانه  که مردم این منطقه از ترکان عثمانی حمایت می‌کنند در ۲۹ دی ماه ۱۲۹۴ شمسی برابر ۲۰ ژانویه ۱۹۱۶ میلادی وارد شهر مهاباد شدند و ۳ مارس ۱۹۱۶ بعد از ٢ ماه قتل عام و تجاوز و غارت از مهاباد خارج شدند. حضور سپاه روس در شهر مهاباد منجر به کشته شدن حدود ١٠ هزار نفر از مردمی شد که در این جنگ شرکت نداشتند. چندین شخصیت برجسته منطقه همچون «محمد حسین خان سردار» حاکم مهاباد، «شیخ بابای غه وسابات»، «حه مه خوانی بانه» و «سیف الدین خان سقز»، توسط ترک های عثمانی به سبب حمایت از روس ها کشته شدند.
تعداد زیادی از کودکان دزدیده و کشته شدند، اموال مردم به غارت رفت. به زنان زیادی تجاوز شد و در بازارها خرید و فروش شدند. در این جنگ هزاران نفر از مردم مهاباد، با شمشیر سالدات های روس که به "شوشکا" معروف بود، سربریده شدند و گفته می شود آنها حتی به نوزادان هم رحم نکردند. این حادثه یکی از خونین ترین ژنوسایدهای تاریخ کردستان است که تاکنون به آن توجهی نشده است و در سایه فراموشی قرار گرفته است.