به گزارش کردپرس به نقل از کانال8، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در ماه آوریل به بغداد سفر می کند و این امر دو کشور را در مرحله حساسی قرار داده است و اوضاع فعلاً در آرامش قبل از طوفان است، از آنجایی که ارتش ترکیه درحال برنامه ریزی برای یک حمله زمینی در عمق خاک عراق است، از سوی دیگر چندین پروژه استراتژیک بین این دو کشور در حال انجام است.

روزنامه روسی نیزاویسیمایا گازیتا در جدیدترین گزارش خود دستور کار سفر اردوغان به بغداد را منتشر کرده است که مسائل ساخت جاده ابریشم جدید و گذرگاه مرزی "اواکوی"، حمله نظامی گسترده به اقلیم کردستان، سهم عراق از آب رودهای دجله و فرات و همچنین مسئله انرژی و صادرات نفت از طریق خاک ترکیه و....از مهمترین مسائل آن است.

هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه، یاشار گولر وزیر دفاع و ابراهیم کالین رئیس اطلاعات ترکیه در 14 مارس در بغداد حاضر شدند و در آنجا با مقامات ارشد عراقی برای تدارک سفر اردوغان به بغداد دیدار کردند.

بر اساس گزارش این روزنامه روسی؛ ائتلاف اداره دولت که دولت عراق را اداره میکند مخفیانه با هرگونه عملیات نظامی و حملات زمینی در محدوده اقلیم کردستان در ازای تسریع در ساخت گذرگاه تجاری جدید اواکوی، صادرات نفت عراق و افزایش سهم عراق از آب دجله و فرات موافقت کرده است.

بر اساس گزارشات رسیده به این روزنامه روسی؛ "نیروی روژ" که نزدیک به حزب دمکرات کردستان است و چند سالی است که درحال آموزش دیدن و مسلح شدن است، در کنار ارتش ترکیه در عملیات علیه پ.ک.ک شرکت خواهد.

اردوغان در این سفر در کنار مسائل نظامی و سیاسی، پروژه ساخت یک جاده بین المللی به طول 1200 کیلومتر را که بنادر بصره را به گذرگاه مرزی اواکوی و از آنجا به اروپا متصل می کند، تایید خواهد کرد.

گذرگاه تجاری اواکوی میان شهرستان سیلوپی کردستان ترکیه و استان موصل عراق است که اکثریت ساکنان سمت عراق این دروازه ترکمان هستند و در 30 کیلومتری غرب زاخو قرار دارد، این دروازه مرزی به عنوان جایگزینی برای دروازه مرزی ابراهیم خلیل که توسط دولت اقلیم کردستان اداره می شود، در حال ایجاد است.

آغاز کار بر روی دروازه تجاری جدید بین دو این کشور پس از برگزاری همه پرسی استقلال اقلیم کردستان در 25 سپتامبر 2015 انجام شد که در آن زمان تردد در دروازه مرزی ابراهیم خلیل محدود شد. اما به دلیل اینکه مسیر تجاری بین دو کشور بود، ترکیه این دروازه را نبست.

در سال‌های اخیر، چندین تن از رهبران ترکیه برای این منظور به بغداد سفر کرده‌اند، مانند بن علی ییلدیریم نخست وزیر سابق، هاکان فیدان رئیس اطلاعات و بسیاری دیگر، و همچنین چندین مقام عراقی، مانند مصطفی کاظمی نخست‌وزیر سابق عراق و چند وزیر مربوطه دیگر به ترکیه سفر کرده‌اند.

اواکوی و مرگ کانال سوئز

گذرگاه مرزی اواکوی برای تبدیل شدن به یک گذرگاه مرزی بین المللی با چندین خط پرسرعت، راه آهن و حمل و نقل انرژی و غیره طراحی شده است و کارشناسان می گویند این گذرگاه دروازه ای برای اتصال آسیا و اروپا خواهد بود.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پیش از این در بیانیەای گفته بود که دروازه اواکو جاده ابریشم جدیدی خواهد بود که آسیا را برای هزاران سال به اروپا متصل خواهد کرد.

بر اساس بررسی های برخی نهادهای رسانەای اقتصادی، گذرگاه مرزی اواکوی رقیب سرسخت کانال سوئز در مصر و کانال باب المندب بین یمن و جیبوتی خواهد بود.

گذرگاه اواکو با جاده‌ای وسیع به طول 1000 کیلومتر به مرز دو کشور متصل می شود.

سودانی، اردوغان و "جاده توسعه"

در 21 مارس 2023، محمد شیاع سودانی، نخست وزیر عراق به ترکیه سفر کرد، مورد استقبال گرم رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه قرار گرفت و پس از یک جلسه دو ساعته، اردوغان اعلام کرد که کار بر روی پروژه "جاده توسعه" که بندر فاو را به ترکیه متصل می‌کند آغاز شده است.

اردوغان پیشتر بیان کرده بود: «جاده توسعه، جاده ابریشمی جدید بین آسیا و اروپا خواهد بود بنایراین این جاده نه تنها برای عراق و ترکیه، بلکه برای کل منطقه و جهان مهم خواهد بود».

جاده توسعه که از گذرگاه مرزی اواکوی می گذرد، شامل یک مسیر زمینی وسیع و چندین خط راه آهن است.

ترکیه و عراق به نهادها و وزارتخانه های مربوطه دستور داده اند تا در اسرع وقت با همکاری یکدیگر کارها را به انجام برسانند.

اواکوی، تهدید یا فرصت برای اقلیم کردستان

بغداد و آنکارا در تلاش هستند تا به شکایات بازرگانان و سرمایەگذارانی که ممکن است به دلیل تجارت از طریق گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل مورد آزار و اذیت قرار گرفته باشند، رسیدگی کنند و روابط تجاری بین دو کشور را مجددا قوت بخشند.

بر اساس نقشه این پروژه، در آینده حمل بار با کامیون از بندر فاو به گذرگاه اواکوی حدود 22 ساعت اما با قطار کمتر از 20 ساعت زمان خواهد برد که سرعت رسیدن کالا به اروپا را بسیار افزایش می دهد.

در حال حاضر تمامی مراودات تجاری ترکیه و عراق به ویژه از راه زمینی از طریق گذرگاه ابراهیم خلیل در شهر زاخو استان دهوک انجام می شود.

پس از اجرای پروژه اواکوی که پیش بینی می شود چهار سال طول بکشد، عراق به نقطه مهم تجارت و حمل و نقل کالا بین آسیا و اروپا تبدیل خواهد شد که در حال حاضر تنها از طریق کانالهای سوئز و باب المندب در جریان است.

آشوب و حملات مسلحان حوثی به کشتی های تجاری در تنگه باب المندب پس از جنگ غزه علاوه بر اینکه که تردد 25 درصد نفتکش های جهان را با مشکل مواجه کرده است، هزینه مبادلات تجارت بین آسیا و اروپا را نیز افزایش داده است.

بر اساس برآوردهای اولیه، این گذرگاه راه توسعه مبادلات تجاری را کوتاه و تسریع می‌بخشد، به طوری که 33 روز زمان می‌برد تا یک محموله از بندر شانگهای چین به بندر روتردام هلند از طریق کانال سوئز منتقل ‌شود، اما از طریق گذرگاه اواکوی فقط 25 روز زمان می‌برد.