به گزارش کردپرس، شبکه «روداو» پیش ازآغاز این مصاحبه خود، گفت: ملابختیار یک سیاستمدار کُرد عراقی است که به شدت به فرهنگ علاقه‌مند است.او حامی جشنواره های فرهنگی و نمایشگاه های هنری است و اکثریت دوستان و نزدیکان کنونی وی ازروشنفکران عرب و کُرد هستند. او می گوید:«من قبل از اینکه سیاستمدار باشم، یک روشنفکر هستم... مسلماً فرهنگ را به سیاست ترجیح می دهم و بیش از 15 سال است که احساس می کنم عدم علاقه فرهنگی در میان سیاستمداران، عامل عقب ماندگی سیاسی  بوده است». وی می افزاید: حکومت تأثیر بسیار منفی بر فرهنگ دارد و عدم توجه به فرهنگ و پرداختن به مسائل طائفه ای وجانبی به ما آسیب رسانده است.

روداو در گزارش خود، افزود:ملا بختیار، روشنفکر، منتقد وسیاستمدار مخالف، به تعبیر خود، به سه زبان کُردی، عربی و فارسی مسلط است. او در جریان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب در اربیل و درخلال بازدید و خرید کتاب های ادبی، فلسفی، تاریخی و سیاسی به زبان کُردی و عربی، با شبکه روداو مصاحبه کرده است.

 متن این مصاحبه به شرح زیر است:

 روداو: آیا مطالعه در زندگی شما مهم است؟

ملا بختیار: من این سئوال را می کنم... آدمی که مطالعه نکند، چگونه است؟ او چگونه زندگی می کند؟ آگاهی و دانش وی از کجا می آید؟ مطمئناً از کتاب ها و منابع مختلف... نمی دانیم در اقلیم کردستان و عراق چه بر سر ما آمده است؟ در گذشته ضرب المثل معروفی وجود داشت که در مصر کتابی نوشته شده، در لبنان چاپ شده و در عراق خوانده می شود، پس چه بر سر ما آمده است؟ فروش کتاب  در کشورمان،  از سه هزار جلد کتاب فراتر نمی رود و در عراق کمتر از 200 هزار استاد دانشگاه وجود دارد و کتاب در کتابخانه ها فروخته نمی شود! چرا این سرخوردگی فکری و روان شناختی داریم؟

 حکومت و فرهنگ

روداو: به نظر شما چه کسی مسئول این شرایط است؟

ملابختیار: حکومت در این رکود فرهنگی نقش بسیار منفی و تأثیرگذاری دارد. ما به مسائل فرقه ای و مسائل جانبی زیان آور وا بسته ایم. من در اینجا به دین و عقیده و مسائل دینی نمی پردازم و منکر وجود اینها هم نیستم، اما وجود آنها نباید به بهای سایر دانش ها، به بهای فلسفه، ادبیات، هنر و خلاقیت، تمام شود، زیرا سرنوشت ملتی که دانش و خواندن و هنر و خلاقیت را رها می کند، خارج از دایره تمدن و تاریخ است، چراکه عراق راس کشورهای متمدن بود و نخستین کلمه در تاریخ در«اور»  و در«سومر» عراق باستان نوشته شد.

  روداو: آیا ملا بختیار فرهنگ را بر سیاست ترجیح می دهد؟

ملا بختیار: البته من فرهنگ را بر سیاست ترجیح می دهم. بیش از 15 سال است که احساس می‌کنم بی‌فرهنگی درمیان سیاستمداران باعث عقب‌ ماندگیهای سیاسی شده است. روشنفکرنظر می‌دهد، نقد می‌کند و پروژه‌ها را طرح‌ریزی می‌کند و رهبران سیاسی باید همه این پروژه‌ها و ایده‌ها را مطالعه کنند، اما متأسفانه تعداد کمی از مسئولان با فرهنگ ارتباط دارند، یا به اهمیت آن توجه نمی کنند. من با احترامی که برای همه آنان دارم و آنها را به خوبی می شناسم، می دانم تعداد کمی از دوستانم مطالعه نمی کنند. همچنین تعدادی از روشنفکران در احزاب کردستانی به حاشیه رانده شده اند و جای آنها را سیاستمدارانی گرفته اند که سیاست را فقط قدرت می دانند.

  روداو: فرهنگ و سیاست در شخص شما گرد هم می آیند، چرا در حل بحران های سیاسی سهیم نیستید؟

ملا بختیار: البته من در این زمینه ها با مسئولان ملاقات و با آنها هم اندیشی می کنم، می نویسم، انتقاد می کنم و با آنها مخالفت می کنم، من چاپلوسی نمی کنم، واقعیت را به سیاستمداران می گویم و از آنها می خواهم که حقیقت را بگویند، زیرا پنهان کردن واقعیت جرم است.

 روداو: آیا فرهنگ می تواند شرایط متشنج سیاسی را نجات دهد؟

ملابختیار: سیاست، فرهنگ است و باید چنین باشد، من تعجب می‌کنم که یک سیاستمدار در مقام رهبری باشد و از ادبیات، هنر، و فلسفه چیزی نمی‌داند . اکنون  قدرت به تاراج  و کسب منابع مادی تبدیل شده است، زیرا کسی که دغدغه اش فساد است به فرهنگ اهمیت نمی دهد.

 مام جلال از جدایی حزب خود ازحزب دمکرات پشیمان است

روداو: شما خود را یک سیاستمدارمخالف معرفی کردید... مخالف باچه کسی؟

ملا بختیار: من با دولت بحران‌سازمخالفم، با حزب خودم (اتحادیه میهنی کردستان) و با کنگره هایی که از سوی این حزب با حضورخودم  برگزارشد و کنگره هایی که پس ازخروج  من از این کنگره ها  برگزار شد،مخالفم، تحریم پنجمین و ششمین کنگره اتحادیه میهنی کردستان، برای اندیشه، ایدئولوژی و حیات حزبی بسیار خطرناک بود.

 روداو: شخصیت معروف به مام جلال. بنیانگذار اتحادیه میهنی کردستان ازنادرسیاستمدارانی بود که فرهنگ و سیاست را در هم آمیخت؟

ملا بختیار: این کاملا" درست است... او همه جا کتابخانه داشت، در قلعه جولان، در دبشان، در اربیل، در سلیمانیه، در دوکان و بغداد و در کرکوک. وی چندین نسخه ازیک کتاب را می خرید و بین کتابخانه های دیگرتوزیع می کرد. مام جلال من را به عنوان یک کتاب خوان می شناخت و هر بار که برای یک کنفرانس به کتاب خاصی نیاز داشت، با من تماس می گرفت و مثلاً از من کتاب هایی در زمینه جهانی شدن، فلسفه یا اقتصاد می خواست.

   روداو: صحبت از مام جلال شد.. از رهبران اتحادیه شنیدم که او در آخرین دیدار خود با رهبران اتحادیه میهنی کردستان در مقر آن در اربیل، اهمیت حفظ توافق راهبردی با حزب دمکرات کردستان را به عنوان تضمین مسئله کردستان توصیه کرد، آیا بعد ازدرگذشت او، به این توافق دست یافتید؟

ملابختیار: مام جلال پس از توافق 1998 در واشنگتن متوجه شد که خطرناک ترین اتفاقی که ممکن است برای جنبش کردستان رخ دهد، نقض توافق با حزب دمکرات کردستان است و به وضوح و صریحا اعتراف کرد که اشتباه کرده است. در دهه شصت که او از حزب دمکرات کردستان جدا شد، این اعتراف اونشان می دادکه اعتقادات سیاسی و اداری او بر این باوراستوار بود که ما باید موازنه بین اتحادیه میهنی وحزب دمکرات کردستان را حفظ کنیم. بدون تردید مام جلال وابسته به اتحادیه میهنی کردستان بود و ما هم همانند او هستیم، اماآنچه که ما را از حزب دمکرات کردستان متمایز می کند، جنبه ایدئولوژیک و فلسفه کنش سیاسی مبتنی بر فلسفه سوسیال دموکراتیک است و این موارد در ذهن و اعتقاد ما باقی مانده است، با اینحال این مسئله مانع ازاین نخواهد بودکه باید بهترین روابط را با احزاب اصلی کردستانی، به ویژه حزب دمکرات کردستان داشته باشیم.

 روداو: اما چرا آنچه مام جلال می خواست، پس از درگذشت او، پس از هر آنچه که انجام داد و برای آن جنگید، اجرا نشد؟

ملابختیار:  در اینجا نه فقط یک اشتباه، بلکه بیش ازچندین اشتباه رخ داد .«من بارها بر این نکته تاکید کرده ام که حزب دمکرات کردستان به عنوان حزب حاکم،  از منظری استبدادی به روابط با اتحادیه  میهنی کردستان می نگرد وبه نظر من این یک اشتباه دراقلیم کردستان است. حزب دمکرات کردستان اکنون در قدرت است و در عین حال خود را جزء اپوزیسیون می داند تا احساسات مردم را برانگیزد که این کار اشتباهی است، زیرا حزب دمکرات کردستان هم باید کمی تواضع داشته باشد تا اتحادیه میهنی مسئولیت های خود را بیشتر بپذیرد».

روداو: ملابخیار چه مطالبی و به چه زبانهایی مطالعه می کند؟

ملا بختیار: «من به سه زبان کردی، عربی و فارسی مطالعه می کنم و کتاب های سیاسی، تاریخی، نقد و فلسفه را ترجیح می دهم. از سال گذشته دو موضوع مهم در تاریخ کردستان را مرور می کنم و تاکنون 60 جلدکتاب در این زمینه با نگاهی انتقادی مطالعه کرده ام . احساساتی که درخصوص تاریخ کردستان بر من چیره شده بود، برطرف شده است .من اکنون فلسفه چپ را مرور می کنم، زیرا به ما اجازه داده نشده است که در باورهای ایدئولوژیکی خود بازنگری کنیم. ماتصور می کردیم که تروتسکی(بنیانگذار ارتش سرخ روسیه) خائن است، اما بعدها برای ما روشن شد که او یکی از شخصیت های بزرگ و نوابغ سیاسی است.