بە گزارش کردپرس بە نقل از همشهری، نچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان در حالی روز یکشنبه ۵/ ۵/ ۲۰۲۴ در راس یک هیأت‌ عالی‌رتبه به تهران سفر کرد که مناسبات دوطرف طی سال‌های اخیر با فراز و فرودهای قابل‌توجهی مواجه بوده‌است. اکنون اما، کارشناسان معتقدند رایزنی‌های بارزانی با مقام‌های ارشد ایرانی، نشان‌دهنده اراده دوطرف به‌منظور تقویت روابط دوجانبه است و می‌تواند چشم‌انداز نوینی برای گسترش همکاری‌های فی‌مابین ترسیم کند.

اهمیت این سفر زمانی دوچندان می‌شود که روابط تهران و اربیل به‌دنبال حوادث یک سال اخیر، با تنش‌های سیاسی – امنیتی محسوسی مواجه بوده‌است. در چنین شرایطی ناظران تحولات منطقه معتقدند این سفر اهداف چندگانه‌ای را دنبال می‌کند که در ادامه به بررسی بخشی از آنها می‌پردازیم.

۱

اجرای کامل توافق امنیتی ایران و عراق

نخستین سفر بارزانی به تهران پس از تنش‌های اخیر میان دوطرف در شرایطی است اجرای توافق‌ امنیتی ایران و عراق درباره اخراج گروهک‌های تروریستی و تجزیه‌طلب از اقلیم کردستان عراق، یکی از مهم‌ترین پرونده‌های روی‌میز رایزنی‌های دوطرف در تهران به‌شمار می‌رود. این در شرایطی است که با وجود انجام اقدام‌هایی ازسوی طرف عراقی به‌منظور اجرای این توافق، ایران همچنان انتقادهایی را درباره عدم اجرای کامل این توافق‌نامه مطرح می‌کند؛ انتقادهایی که متوجه مقام‌های اقلیم کردستان این کشور و عدم توجه کافی به تحقق کامل مفاد قرارداد است.

۲

مبارزه موثر با تحرکات تروریستی گروهک‌ها

مقابله موثر اقلیم کردستان عراق با فعالیت‌های تروریستی گروهک‌های تجزیه‌طلب یکی از مهم‌ترین مطالبات ایران از طرف مقابل است و به‌نظر می‌رسد از اصلی‌ترین محورهای رایزنی بارزانی در تهران نیز باشد. تهران بارها دراین باره به مقام‌های اقلیم کردستان عراق هشدار داده و در مواردی نیز اقدام‌های نظامی مستقیمی را نیز دراین حوزه انجام داده‌است. این درحالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود اقدام‌هایی که مسئولان اقلیم برای مقابله با تحرکات ضدامنیتی گروهک‌های تروریستی انجام داده‌اند، این اقدام‌ها تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله دارد.

۳

مقابله با تحرکات ضدایرانی صهیونیست‌ها

میزبانی و همکاری مقام‌های اقلیم کردستان عراق با سرویس‌های امنیتی ضدایرانی، از جمله موساد، یکی از موضوع‌هایی به‌شمار می‌رود که همواره زمینه‌ساز بروز تنش‌هایی میان دوطرف شده‌است. درچنین شرایطی هم بود که ایران در مواردی با توجه به کم‌توجهی اربیل به هشدارهای تهران، راسا اقدام به هدف قرار دادن پایگاه‌های موساد در اقلیم کردستان کرده‌است. در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد این موضوع از اصلی‌ترین محورهای رایزنی‌های بارزانی در تهران باشد.

۴

توسعه همکاری‌های اقتصادی - تجاری

تهران و اربیل طی سال‌های اخیر همواره از اراده لازم به‌منظور توسعه همکاری‌های اقتصادی برخوردار بوده‌اند؛ رویکردی که طی ماه‌های اخیر و به‌دنبال بروز تنش‌هایی در روابط دوطرف، با مشکلاتی مواجه شده‌است. درچنین شرایطی به‌نظر می‌رسد هموارسازی بیش‌از پیش همکاری‌های اقتصادی – تجاری ایران و منطقه اقلیم کردستان عراق، از مهم‌ترین محورهای رایزنی بارزانی در تهران خواهد بود. براساس برخی آمارهای موجود، حجم مبادلات تجاری ایران و اقلیم کردستان پیش از بروز تنش‌های سال‌گذشته، به حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار نیز رسید و امید می‌رود سفر رئیس اقلیم به تهران، بستر مناسبی به‌منظور توسعه بیشتر این مبادلات فراهم کند.

۵

کمک ایران به حل بحران سیاسی اقلیم

اقلیم کردستان عراق طی روزهای اخیر با بحران‌های سیاسی، به‌ویژه در زمینه برگزاری انتخابات مواجه بوده‌است. درچنین شرایطی برخی کارشناسان معتقدند این موضوع در جریان سفر رئیس اقلیم کردستان به تهران، ازسوی بارزانی پیگیری خواهد شد. برخی براین اعتقادند با توجه به روابط موجود میان ایران و اتحادیه میهنی کردستان، به‌عنوان یکی از دو جریان اصلی این منطقه، جمهوری‌اسلامی می‌تواند راهگشای بحران سیاسی کنونی در اقلیم کردستان باشد.