به گزارش کردپرس، روز پنج شنبه ۱۴ تیر ماه ۱۴۰۳ مراسم یک روزۀ تجلیل از نام آوران کُرد به همت دانشگاه کردستان، پژوهشکدۀ کردستان شناسی و مؤسسۀ «راژه» در تالار مولوی دانشگاه کردستان برگزار شد.

در آغاز این مراسم، حامد قادرزاده، رئیس دانشگاه کردستان به عنوان نخستین سخنران مراسم، بر همزیستی و سازگاری میان تمامی ملت ها و زبان های مختلف تأکید کرد و برگزاری آیین تجلیل از نام آوران کرد را گامی در جهت این همزیستی توصیف کرد.

تاکید بر تاسیس فرهنگستان کُردی

یادگار کریمی، زبانشناس، عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان و رئیس پژوهشکدۀ کردستان شناسی در ادامۀ مراسم به مواردی در خصوص ضرورت تأسیس فرهنگستان زبان کردی پرداخت و اظهار کرد: اقداماتی که برای تأسیس این فرهنگستان آغاز شده است باید با ارادهای جدی تداوم یابد.

کریمی از مسئولان دولتی و مبادی مربوطۀ رسمی و تمامی فعالان و اندیشمندان کُرد خواست تا در زمینۀ موفقیت فرایند تأسیس فرهنگستان زبان کردی همتی جدی از خود نشان دهند.

رئیس پژوهشکدۀ کردستان شناسی تأکید کرد: این مراسم، نخستین مراسم تقدیر از نام آوران کرد است و هدف آن گرد هم آوردن نام آوران و فعالان کُرد است و آخرین مراسم نخواهد بود. کسانی که در این مراسم از آنان تقدیر نشده است و دارای آثاری یا خدمتی هستند به این معنی نیست که به تلاش و زحمات آنان بی احترامی شده باشد بلکه اولا توان ما در همین حد بوده و دوما نام تقدیرشدگان در ۱۳ محور و پس از بررسی هیأت داوران انتخاب شده و در نهایت از ۹۵ شخصیت این محورها تقدیر شده است.

پاسخ به سئوالات مهم در مورد زبان کُردی

پروفسور غلامحسین کریمی دوستان زبانشناس و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، سومین سخنران «میراث معنوی ایرانیان، آیین تجلیل از نام آوران کرد» بود. وی سخنرانی کوتاهی دربارۀ تفاوت زبان های مختلف ایراد کرد و معتقد بود که هیچ زبان و گویشی از نظر دانش زبانشناسی بر زبان یا گویش های دیگر، برتری ندارد و تنها پشتوانه های اقتصادی و سیاسی و اجتماعی زبان است که آن را نسبت به سایر زبان ها برتری می بخشد.

پروفسور کریمی دوستان در ادامه به یکی از پرسش های مهم در حوزۀ زبان کردی پاسخ داد. موضوع استقلال لری و اورامی نسبت به زبان کردی، از جمله مواردی است که در چند سال اخیر مناقشات و گاهی منازعاتی در برخی از محافل روشنفکری و ادبی کردی ایجاد کرده است. برخی معتقدند که لری و اورامی دو زبان مستقل هستند و نمی توان این دو را از جمله گویش های زبان کردی به شمار آورد. دکتر کریمی دوستان در پاسخ به این ابهام گفت: می توان گفت که بدون شک لکی و اورامی از نظر آواها، تعداد واژگان و ساختاری زبانی، بیشتر از هر زبانی به کردی نزدیک هستند و می توان این دو را به عنوان زیرشاخۀ زبان کردی طبقه بندی کرد.

در ادامۀ بخش قبل از ظهر مراسم، از نام آوران بخش های شعر، رمان، نقد ادبی و انجمن های ادبی تقدیر به عمل آمد. سپس اسماعیل زارعی کوشا استاندار کردستان طی سخنانی به ارزش و اهمیت میراث فرهنگی و ادبی کردی در تمامی مناطق کردنشین اشاره کرد و گفت: دو نگرش نامناسب وجود دارد که نباید اجازه داد به موانعی برای زبان کردی تبدیل شوند. نخست نگاه افراطی که معتقد است زبان کردی، زیر مجموعۀ زبان فارسی است و نگرش دوم، نگرشی تفریطی است که زبان کردی را برتر از سایر زبان ها می داند. هر دو نگرش مذکور به زبان کردی آسیب می رساند و لازم است که در زمینۀ مباحث زبانی به آرای متخصصان و اندیشمندان حوزۀ زبانشناسی استناد شود.

در آخرین بخش برنامه های قبل از ظهر مراسم، احمد بحری، نویسنده و فعال ادبی، بر ضرورت رسالت حفاظت از بان کردی و بها دادن به ظرفیت های این زبان تأکید کرد و گفت: به منظور حفظ زبان کردی لازم است که مسئولان دولتی احساس مسئولیت کنند و کاربرد این زبان در قانون تعریف شود.

بخش عصر آیین تجلیل از نام آوران کرد ساعت ۱۵ و ۳۰ دقیقه با شعری از سعید عبادتیان به گویش کلهری آغاز شد و از فعالان بخش ادبیات کودکان و حوزۀ ترجمه تقدیر به عمل آمد و جلال سعیدزاده پیام انجمن فرهنگی ادبی مریوان را قرائت کرد و انور روشن عضو انجمن ادبی مریوان نیز مطالبی دربارۀ اهمیت برگزاری این مراسم ارائه کرد.

زبان کُردی هیچ کمتر از زبان انگلیسی ندارد

در ادامه دکتر بختیار سجادی، عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان و از چهره های شاخص حوزۀ زبان و ادبیات کردی، به جایگاه و فعالیت های دانشگاه کردستان و پژوهشکدۀ کردستان شناسی اشاره کرد و گفت: با افتخار اعلام می کنیم که دانشگاه کردستان افتخارات بزرگی به دست آورده است و در میان دانشگاه های برتر ایران قرار دارد.

وی تصریح کرد: از مجموعِ بیش از ۲۰۰۰ دانشگاه ایران، دانشگاه کردستان در میان ۱۰ دانشگاه برتر ایران جای گرفته و این افتخار بزرگی برای این دانشگاه است.

دکتر سجادی تأکید کرد: من به عنوان یک متخصص زبان و ادبیات انگلیسی اعلام می کنم که زبان و ادبیات کردی در بسیاری از زمینه های، نه تنها از ادبیات انگلیسی کمتر نیست بلکه در برخی از موارد حتی برتری خاصی نسبت به زبان و ادبیات انگلیسی دارد و یکی از زبان های بسیار توانمند جهان به شمار می آید.

این استاد دانشگاه کردستان به موضوع مهمی در حوزۀ تحقیق و پژوهش ادبی به زبان کردی نیز اشاره کرد و گفت: دانشگاه کردستان دارای مجلۀ «پژوهشنامۀ ادبیات کردی» است. این مجله، تنها نشریۀ علمی - پژوهشی کردی است که در تمامی جهان توانسته است در پایگاه های استنادی معتبر جهان نمایه شود. این در حالی است که در اقلیم کردستان ۵۳ نشریه دانشگاهی منتشر می شود اما حتی یکی از این نشریه ها نتوانسته است در پایگاه های استنادی معتبر جهان نمایه شود و ضریب تأثیر دریافت کند. پژوهش نامۀ ادبیات کردی در ایران نیز تنهای نشریۀ علمی به زبان کردی است که موفق به اخذ مجوز و دریافت رتبه و ضریب تأثیر از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده است.

محمد سعید نجاری، متخلص به «ئاسۆ» شاعر نامدار معاصر کرد، نیز از سخنرانان این مراسم بود. وی با انتقاد از برخی چهره های فرهنگی و ادبی نام آور کرد، گفت: در این مراسم، نام بسیاری از شخصیت های شاخص کرد، قرائت شد اما در مراسم حضور نیافته بودند. این چه نگرشی است؟ اگر از نام آوران کرد تقدیر نشود، شکوه و اعتراض می کنند. اگر هم تقدیر شود این گونه پاسخ می دهند! و در مراسم حضور نمی یابند!

بخش پایانی مراسم نیز با تقدیر از سایر حوزه های سیزده گانه ادامه یافت و در بخش پایگاه های خبری، از خبرگزاری کردپرس به عنوان پایگاه خبری برتر در حوزۀ خدمت به فرهنگ و زبان کردی تقدیر به عمل آمد. خبرگزاری کردپرس از سال ۱۳۸۹ تأسیس شده و از همان بدو تأسیس با تمرکز بر فرهنگ و زبان کردی، تا امروز کوشیده است، به قواعد علمی زبان کردی و ساختار زبانی معیار، پایبند باشد و انتشار سلسله یادداشت آموزش رسم الخط زبان کردی از افتخارات این خبرگزاری در حوزۀ خدمت به زبان کردی است. این خبرگزاری همچنین علاوه بر تأثیرگذاری در حوزۀ رسان های و خبری، بر برخی از خبرگزاری های کردی زبان اقلیم کردستان نیز در زمینۀ رعایت قواعد رسم الخطی تبادل نظر و گفتگو داشته و اگر چه عملکرد رسانه های کردی اقلیم کردستان در این مورد بسار مورد انتقاد است اما در برخی از موارد، خبرگزاری کردپرس اثرگذاری مطلوب داشته است.