به گزارش کردپرس به نقل از رسانه خبری PUKmedia، موضوع آوارگان و پناهجویان نه تنها در سطح جغرافیای سیاسی اقلیم کردستان بلکه در سطح جهانی نیز از مباحث مطرح بوده است، این اهمیت والا و این دغدغه عظیم فراتر از آن است که جزء وظایف دولتی و نظامهای سیاسی باشد، به موازات آن جامعه بین‌المللی و سازمانهای بین‌المللی به عنوان یک موضوع محوری با آن برخورد می کنند.

 در دنیای امروز موضوع آوارگان و پناهجویان در سطح جهان یک موضوع بین المللی است و سالیانه در سطوح داخلی و منطقه‌ای و بین‌المللی کنگره‌ها و کنفرانسها و نشست ‌های مهم متعددی در این باره برگزار می‌شوند و سپس پایان می‌یابند، ودر خصوص چگونگی حل این مشکل و حدف عوامل آوارگی شهروندان و کمک به پناهجویان صحبت می‌شود و بسیاری از اوقات نیز مسئله پناهجو و آوارگان به کارت قدرتمند سیاسی تبدیل می‌شود و استفاده از آن در تبلیغات انتخاباتی یک موضوع رایج است. در اقلیم کردستان نیز موضوع آوارگان و اردوگاهها کمابیش بر روی مناقشات سیاسی و نتایج انتخاباتی تاثیرگذار بوده است.

تعداد واقعی پناهجویان و آوارگان اقلیم کردستان، تعطیلی اردوگاه عربت در استان سلیمانیه و علل تعطیلی اردوگاههای دیگر مناطق استانهای اربیل و دهوک و تاثیرات مثبت و منفی تعطیلی و عدم تعطیلی اردوگاهها بر شرایط اقلیم کردستان موضوعات مهمی هستند که در این تفسیر به آنها پاسخ داده می‌شود.

تعداد آوارگان و پناهجویان جهان و اقلیم کردستان

بر اساس منابع رسمی بین‌المللی، به ویژه گزارشات سازمان ملل متحد، تعداد ۱۱۴ میلیون آواره داخلی و خارجی در سطح جهان وجود دارند، که ۱.۳ درصد از تعداد کل جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند. یعنی از ۸ میلیارد و دویست میلیون شهروند ۱۱۴ میلیون نفر از آنها آواره هستند، بر اساس این آمار از هر ۷۲ نفر یک نفر آواره است، در مقابل بر اساس گزارشات بین‌المللی و منابع رسمی دولت اقلیم کردستان و طبق اظهارات وزیر داخله دولت اقلیم کردستان نیز که در دیداری در شهر سلیمانیه در دانشگاه آمریکایی اعلام کرد  حدود یک میلیون نفر در اقلیم کردستان آواره هستند و تعداد ۹۵۶ هزار و  ۲۷۸ نفر از کشورهای سوریه، ترکیه، ایران آمده‌اند و تعداد ۶۷۸ هزار نفر نیز از شهرها و شهرستانهای استانهای عراق به این منطقه آمده‌اند، به خصوص در استانهایی که تحت کنترل تروریستهای داعش قرار گرفته‌اند. اگر ده‌ها هزار نفر از ساکنین روستاهای کردستانی را هم آواره فرض کنیم که به دلیل بمبارانهای کشورهای منطقه‌ای به ویژه به علت جنگ میان ارتش ترکیه و پ. ک.ک روستاهای آنها تخلیه شده‌اند، تعداد آوارگان اقلیم کردستان از یک میلیون نفر بیشتر خواهد شد. بر اساس تعدادی از آمارهای غیر رسمی نیز تعداد جمعیت اقلیم کردستان از نظر کل جمعیت حدود ۶ میلیون نفر می‌باشد بنابراین نسبت آوارگان و پناهجویان اقلیم کردستان حدود ۱۷ درصد از کل جمعیت اقلیم کردستان را تشکیل می‌دهد، یعنی از هر شش نفر شهروند اقلیم کردستان یک نفر آواره است، از این رو نمی‌شود از این موضوع چشم پوشی کرد زیرا موضوع آوارگان اقلیم کردستان مستقیماً بر کل شرایط اقلیم کردستان تاثیر گذاشته است.

تعطیلی اردوگاه عربت

دو سال است که وزارت مهاجرت و پناهندگان عراق تلاشهای خود را برای بازگشت آوارگان شدت بخشیده و تصمیم گرفته است در موعد مقرر شده این آوارگان به زادگاههای خود بازگردند و اردوگاهها تعطیل شوند، به این منظور نیز تهمیدات لازم را برای بازگشت این آوارگان فراهم می‌کند و اعلام کرده است که شرایط شهرهای عراق با ثبات است و هیچ خطرامنیتی شهرهای این کشور را تهدید نمی‌کند، از این رو هیچ بهانه‌ای برای ماندگاری آوارگان در اردوگاههای اقلیم کردستان که هنوز ۶۷۶ هزار نفر آواره در اقلیم کردستان به سر می‌برند، باقی نمانده است. اداره سلیمانیه از این تصمیم دولت فدرال استقبال کرد و در چند روز گذشته آخرین تعداد از آوارگان اردوگاه عربت این اردوگاه را ترک و از شهر سلیمانیه خداحافظی کردند و به این ترتیب اردوگاه عربت تعطیل شد، اما اردوگاههای منطقه اربیل و دهوک با این که آخرین مهلت از سوی وزارت پناهجویان و آوارگان عراق برای ترک این اردوگاهها تعیین شده ولی هنوز این اردوگاهها مملو از پناهجو هستند، این موضوع انتقاد وزارت مهاجرت و ارائه اظهارات متفاوتی را به دنبال داشته است.

اهمیت بازگشت آوارگان داخلی عراق از اقلیم کردستان

بر اساس آخرین آمارها تعداد آوارگان شهرها و شهرستانهای استانها مختلف عراق در اقلیم کردستان ۶۷۸ هزار نفر هستند که ۱۱.۳ درصد از کل جمعیت خواهد بود، بابازگشت این تعداد از اوارگان علاوه بر برداشته شدن بار سنگینی بر روی دوش اقلیم کردستان همه خدماتی که به این آوارگان ارائه می‌شد در خدمت شهروندان قرار خواهد گرفت مانند:

• در اقلیم کردستان مشکل کمبود آب آشامیدنی وجود دارد که در صورت بازگشت آورگان ۱۱.۳ درصد آب اشامیدنی مردم افزایش پیدا خواهد کرد.
• در حوزه بهداشت و سلامت نیز به میزان ۱۱.۳ درصد مشکل بهداشت در اقلیم کردستان رفع خواهد شد. داروها و ملزوماتی که برای آوارگان هزینه می‌شدند از این به بعد برای شهروندان اقلیم کردستان هزینه خواهند شد.
• در حوزه خدمات شهری نیز نیروهای انسانی و فنی که برای نظافت اردوگاههای به کار گرفته می‌شوند از این به بعد در خدمت شهروندان اقلیم کردستان خواهند بود.
• در حوزه معضل بیکاری و اشتغالزایی نیز به دلیل وجود صدها نفر آواره شهرهای عراق در اقلیم کردستان، نرخ بیکاری در این منطقه در حال افزایش بود، با بازگشت این آوارگان فرصتهای شغلی برای دهها هزار کارگر اقلیم کردستان فراهم خواهد شد.
• از نظر امنیتی، تروریستهای داعش حضور آوارگان در اقلیم کردستان را فرصتی دانسته‌اند تا به عنوان آواره خود را به  شهرهای اقلیم کردستان برسانند و خود را در میان آوارگان پنهان کنند، از این رو تا کنون هسته‌های غیر فعال زیادی از تروریست‌های داعش از سوی نیروهای امنیتی اقلیم کردستان در شهرها و شهرستانهای این منطقه دستگیر شده‌اند.
• از طرف دیگر به دلیل بمبارانها و عملیاتهای نظامی ارتش ترکیه و پ. ک.ک ده‌ها هزار نفر از شهروندان در استان دهوک و اربیل روستاهای خود را ترک کرده‌اند و آواره شده‌اند و در شرایط نامساعدی زندگی می‌کنند بنابراین اگر این اردوگاهها تخلیه شوند، آوارگان داخلی  در این اردوگاهها اسکان داده خواهند شد زیرا اکثریت آنها توانایی تامین سرپناهی برای خود را ندارند.
• به علت نامناسب بودن شرایط اردوگاهها برای زندگی کردن، کمبود استانداردهای بهداشتی بیماریهای همه گیر و واگیردار افزایش و گسترش پیدا کرده است، با تعطیلی اردوگاهها این خطرات کاهش پیدا خواهند کرد. بر اساس گزارشات پزشکی گسترش ویروس هپاتیت در میان اردوگاهها یکی از خطرناکترین بیماریهای واگیردار به شمار می‌رود.

در پایان آنچه که جالب توجه است این است که می‌بایست دولت اقلیم کردستان برای تعطیلی اردوگاهها و بازگشت آوارگان اعمال فشار می‌کرد، نه این که اکنون دولت مرکزی این کار را انجام دهد.