خبرگزاری کردپرس _ گردشگری مجموعه و نظامی از عناصر به هم پیوسته می‌باشد که در تمامی مراحل با همدیگر در تعامل می‌باشند. گردشگری صنعتی پاکیزه و عاری از آلودگی است و در عین حال ایجاد کننده مشاغل متنوع و درآمدهای پایدار می باشد و گردشگری برخلاف دیگر پارامترهای توسعه، زودبازده بوده و نیاز به سرمایه‌گذاری‌های دولتی سنگینی ندارد و متولیان آن بیشتر بخش خصوصی می‌باشند. حضور گردشگران و افزایش ماندگاری و رضایت آنان بخشی مربوط به زیرساخت‌ها و بخشی مربوط به ارائه خدمات مربوطه و بخشی مربوط به نگاه مدیریتی و برخورد اجتماعی جامعه هدف است.

صنعت گردشگری علاوه بر اثر مستقیم بر اقتصاد منطقه، دارای اثرات ثانویه و اثرات القایی است. اثرات مستقیم بر هتل‌ها، بازارها، واحدهای اجاره‌ای، کلونی‌های بوم گردی، رستوران‌ها، بناهای تاریخی و... می‌باشد. اثرات ثانویه بر محصولات خوراکی، صنایع دستی و هنری، رونق دامپروری و محصولات حاصل از آن، محصولات باغی و فرآورده‌های حاصله، پوشاک‌های سنتی و ... تاثیرگذار می‌باشد و اثرات القایی بالا رفتن درآمد افراد درگیر است که سود حاصله را در بازار جامعه خویش بکارگیری نموده و رونق اقتصادی حاصل می‌شود. صنعت گردشگری یک علم است و همانند دیگر صنعت‌ها نیاز به افراد متخصص و زیرساخت‌های مربوطه دارد.

زیرساخت‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

1_  زیرساخت‌های فیزیکی و کالبدی؛ نظیر جاده، فرودگاه، راه آهن، ترانسپورت ایمن و راحت، هتل‌ها، رستوران‌ها، اقامتگاه‌های بوم گردی، کافه‌های سنتی و کبابی‌ها، تیرپارک‌های بین راهی، واحدهای اجاره‌ای، امکانات خورد و خوراک متناسب با ذائقه گردشگران، سرویس دهی و خدمات بهداشتی و ... .

2 _ زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی (محور این مقاله همین مبحث است). که دارای متغیرهای ملموس و غیر ملموس متعددی است.

۲_۱_ متغیرهای ملموس

_ تابلوهای مناسب راهنما در سطح شهر و استان.
  _ تورهای گردشگری و تور لیدرهای باسواد عموماً مسلط به فرهنگ‌های دیگر نقاط کشور و همینطور تسلط بر زبان‌های خارجی متناسب با نیاز گردشگران خارجی.

 _ واحدهای ترانسپورت ویژه با امکانات رفاهی برای داخل و خارج استان وجود سرویس‌های بهداشتی و امکانات رفاهی متناسب با نیاز گردشگران.

_ داشتن پلان جامع گردشگری استان و کشور و بانک اطلاعاتی گردشگری.

 _ داشتن زیر ساخت گردشگری الکترونیک برای اطلاع کامل از موقعیت‌های گردشگری و در صورت نیاز رزرو جا و تور و ... .

 ۲_۲_ متغیرهای ناملموس

 _ در راس این متغیرها "امنیت" بیشترین اهمیت را دارد. ایجاد امنیت نیازمند قانون و همینطور همکاری و همدلی و آموزش فرهنگی همه گروه‌های درگیر است.

 _ احترام به گردشگر: احترام و برخلاف آن بی‌احترامی در ذهن گردشگر ماندگار می ماند و آن را به تمام جامعه هدف تصری می‌دهد. در کشور هندوستان زمانی که قدم به فرودگاه دهلی می‌گذارید، بلافاصله یک حلقه گل به گردنت آویزان می‌کنند و یک خال قرمز بر پیشانیت می‌گذارند. در هندوستان کاملاً قابل مشاهده است که آموزش لازم را دیده‌اند و سواد برخورد با گردشگر بسیار بالاست. به همین دلیل درآمد بخش عظیمی از مردم هند، خصوصاً مردم فقیر آن، از طریق گردشگری تامین می‌شود.

_ کنش صادقانه با گردشگر: معامله صادقانه، ارائه خدمات صادقانه، راهنمایی صادقانه، عدم نگاه اخاذانه به گردشگر و ... .

_ مهمان نوازی: خوشبختانه در فرهنگ ایرانی و خصوصاً فرهنگ کرمانشاهی این مقوله از امتیازات ما محسوب ی‌شود ولی گاهای خطاهایی رنجش آور نیز مشاهده می‌شود که عواقب بسیار زیانباری به همراه دارد. این مقوله از آموزش رانندگان تاکسی تا کارکنان و مدیران رستوران و غذاخوری‌ها و کبابی‌ها، تورها و تورلیدرها، کارکنان مجتمع‌های بوم گردی و بالاتر از این در رده مدیران و همچنین نیروی نظامی و انتظامی و نهادهای امنیتی و نهادهای قضایی و... جایگاه ویژه ای دارد.  

 _ همه ی ریز پارامترهای اجتماعی که هر کدام می‌توانند نقشی یا خاطره‌ای در ذهن گردشگر به جای بگذارند. مثلاً تعارف نان برنجی فروش‌ها به گردشگران در بازار سرپوشیده که خاطره‌ای بسیار شیرین در ذهن گردشگر به جای می‌گذارد و یا ساخت و مراقبت لانه ی لک لک‌ها در روستاهای حاشیه جنوبی دریاچه زریوار در مریوان، توانسته است توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب نماید و باعث رونق کار و کسب تمامی مردم آن منطقه شده است و همچنین احترامی مضاعف برای مردم منطقه به وجود آورده است. یعنی یک حرکت زیست محیطی _ فرهنگی موتور محرکه توسعه در همه ابعاد زندگی مردم شده است.

استان کرمانشاه با داشتن جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، فرهنگی و هنری به لحاظ عدم اتحاد سیاست‌های موثر و فقر سواد گردشگری در این بخش نتوانسته است به سهم مطلوب خود در بازار گردشگری کشور دست پیدا کند. زیرساخت های فیزیکی ما به طور واضح بسیار ضعیف تر از استان همدان ودر بخش زیرساخت‌های فرهنگی و هنری بسیار عقب‌تر از استان کردستان هستیم.

آثار تاریخی پر تعداد، طبیعت زیبا و متنوع استان در کنار آیین‌های بومی متنوع نظیر جشن‌هایی چون نوروز، مولودی خوانی‌ها، دف نوازی‌ها، جشن انار و ... در کنار موسیقی غنی استان و تنوع لباس‌های زیبا و آیین های مذهبی و... می‌تواند استان کرمانشاه را به عنوان یک مقصد جذاب برای گردشگران تبدیل نماید.

در میان سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی برای توسعه استان، هیچ سرمایه‌گذاری مانند صنعت گردشگری توان زود بازدهی و فراگیری عمومی را ندارد. سرمایه‌گذاری در این زمینه از روستاییان تا جامعه شهری را پوشش می‌دهد. در استان کرمانشاه در هیچ بخشی برای توسعه صنعت گردشگری، انگیزه جدی دیده نمی‌شود. چنانچه گفتیم صنعت گردشگری یک علم است و باید یک طرح جامع و برنامه تدوین شده داشته باشد.

ابتدا نیاز به آموزش در رده مسئولین داریم. هیچ توجیهی ندارد که مثلاً مسئول میراث فرهنگی استان و کارشناسان ذیربط و حتی مسئولین واحد شهرستان‌ها دوره‌های علمی و عملیاتی برای گردشگری ندیده باشند .

در دانشگاه رازی نیاز به تاسیس رشته گردشگری داریم زیرا این رشته برای استان بسیار کاربردی است. ما نیاز به قانون تدوین طرح جامع گردشگری داریم. تمامی مقامات و دستگاه‌های ذیربط برای این موضوع باید آموزش ببینند. نیروی انتظامی ما و مقامات قضایی به این موضوع توجیه نیستند که دزدیده شدن یک جفت کفش درب مسجد، بسیار متفاوت از دزدیده شدن یک جفت کفش گردشگر در کنار چادرش می‌باشد. آن یکی یک شهروند را آزرده خاطر می‌کند و این یکی پیام صادر می‌کند که؛ ( کرمانشاه امنیت ندارد!) و این پیام همواره انعکاس پیدا می‌کند و طنین می‌افکند. آیا اگر به گردشگری آسیبی رسید یا اموالی از وی به سرقت رفت، موضوع سریعا در دستور کار قضایی قرار می‌گیرد؟

چند وقت پیش چادر یک گردشگر را با تیغ پاره کرده بودند و دو عدد گوشی اپل آنها را برده بودند. طرف زار زار ی‌گریست و کمک می‌خواست. فردی که در محل حضور پیدا کرده بود، شانه اش را بالا انداخت و گفت؛ میخواستین مواظب وسایلتون باشین! اینجا پر از دزد است! این پاسخ بسیار خطرناک است و هر نوع ساختاری را تخریب می‌کند. این اتفاق‌ها تمام زیرساخت‌های گردشگری را نابود می‌کنند، زیرا زیرساخت اولیه گردشگری (امنیت) است.

 بخشی از دانش اجتماعی پلیس چگونگی ارتباط با گردشگر است، خصوصاً در تامین امنیت گردشگران و همچنین تصادفات و سوانح.

اساسا نگاه به گردشگری در جامعه ما با مسائل ایدئولوژیک و مسائل امنیتی گره خورده است و در استان کرمانشاه این موضوع بسیار پررنگ‌تر شده است. لازم است صنعت گردشگری به عنوان یک زیرساخت سهل الوصول توسعه، فراغ بال بیشتری داشته باشد، تا می‌تواند نفس بکشد، رشد بکند و بالنده شود.

ما پروانه بوم گردی و استفاده از مکان‌های شخصی مردم، خصوصاً در روستاها و همینطور کسانی که در شهر واحدهای خود را به گردشگران جاره می‌دهند، صادر می‌کنیم. ولی دریغ از آموزش‌های لازم! و حتی تضمین‌های پشتوانه‌دار قوی! 

بارها مشاهده شده، گردشگری که وسایلش را در واحد اجاره‌ای خود گذاشته و برای گردش به سطح شهر یا بیرون رفته هنگام برگشت متوجه شده که وسایلش دستکاری شده و گاهاً چیزهایی از وی به سرقت رفته است! این موضوع می بایست سریعا در دستور کار پلیس و مقام قضایی قرار بگیرد و ادامه فعالیت را از طرف بگیرند و یا وثیقه سنگینی برای وی صادر شود.

مجموعه تاریخی بیستون ثبت میراث جهانی است و شاخص‌ترین اثر تاریخی و گردشگری استان کرمانشاه است. مجموعه‌ای از تاریخ دوره‌های مختلف ایران، همراه با هنگامه‌ای زیبا و دلپذیر از طبیعت را در دل خود دارد. متاسفانه این مجموعه پویایی لازم برای یک بازدید غنی و یک تفریح لذت بخش برای گردشگری را ندارد. درآمدزایی بسیار اندک و ناچیز دارد. در حالی که این مجموعه توان چرخاندن موتور توسعه گردشگری استان و همینطور آباد کردن شهر بیستون را داراست.

وضعیت طاق بستان با آن همه پتانسیل قوی و امکانات خدادادی و فعالیت‌های مردمی، تنها اندک درآمدی برای ورودی مجموعه نصیب میراث فرهنگی می‌شود. از زمان رژیم گذشته تا به حال چندین بار تلاش برای کوچاندن مردم روستای طاق بستان صورت گرفته شده است که هر بار به دلیل مقاومت مردم و کمبود بودجه با شکست مواجه شده است. آیا بهتر نیست که به این روستا تغییر کاربری بدهیم و آن را تبدیل به بازار صنایع دستی استان و پوشاک محلی استان و بازار شیرینی‌های سنتی کنیم ؟ تا هم درآمد مردم افزایش پیدا کند و هم استقبال ایجاد کند و هم جذب گردشگر داشته باشیم.

برای ثبت جهانی مجموعه طاق بستان تمام تلاش خود را بر روی حذف کبابی‌های اطراف آن کرده‌ایم. آیا می‌توان به جای این تفکر توان خود را بر روی زیبا کردن مجموعه کبابی‌ها بگذاریم و کبابی‌های بی ریخت و قیافه را به مجموعه‌ای زیبا و مردم‌ وار تبدیل کنیم ؟

با اطمینان عرض می‌کنم که هیچ منافاتی با اهداف ثبت جهانی آن ندارد! بلکه پویایی و درآمدزایی آن به ثبت جهانی کمک می‌کند.
    آب زیبای دریاچه طاق بستان، تنها صد متر پایین‌تر تبدیل به فاضلاب و زباله دانی می‌شود در حالی که زیباسازی و ساماندهی همین مسیر و انسان محور کردن آن می‌تواند جز زیباترین جاذبه‌های مجموعه طاق بستان باشد.

در کجای ایران مجموعه‌ای این چنین بی‌نظیر همچون مجموعه کبابی‌های طاق بستان داریم؟ بهسازی مجموعه، آموزش پرسنل، کنترل کیفیت و بهداشت، تزریق خدمات توریستی از طریق خود ذینفعان می‌تواند جذابیت این مجموعه را بسیار بالا ببرد. تعداد توریست را افزایش دهد و مهمتر اینکه طاق بستان را رونق ببخشد و درآمدزایی برای شهرداری و طاق بستان نیز داشته باشد.

فروختن بلال در طاق بستان خیلی هم زیباست و خیلی هم پرطرفدار! به شرط آنکه کلاس مکان و کلاس فروشنده آن را بالا ببریم، بهداشت لازم را به وی آموزش بدهیم و نهایتاً در درآمدش مجموعه مدیریت طاق بستان و شهرداری نیز سهیم باشند.

کرمانشاه به عنوان شهر خوراک و غذاهای متنوع در کشور ثبت شده است. سوال این است غیر از هتل ها و تعدادی کله پزی، چند مکان کیفی برای سرویس دهی یک صبحانه مطلوب در سطح شهر وجود دارد؟  آیا عسل خوب نداریم؟ کره خوب نداریم؟روغن خوب نداریم؟ گوشت خوب نداریم؟ میوه و گوجه و هندوانه خوب نداریم؟ چرا صبحانه خوب و کیفی در سطح شهر نیست؟ جز اینکه بلد نیستیم و کسی هم بلد نیست که آموزشمان بدهد؟!

آیا مدیران و کارکنان دنده کبابی‌ها و هتل‌ها و رستوران‌های گردشگری پذیر دوره‌های آموزشی چگونگی خدمات به گردشگر را دیده‌اند؟

اورامانات به عنوان یک میراث طبیعی و هنگامه ای از زیبایی های طبیعی ثبت جهانی شده است. ما قدر این امتیاز را ندانسته ایم. آیا به اندازه ی لازم زیرساخت برای گردشگر در اورامانات داریم؟

آیا ما مالکان واحدهای اورامانات که واحد بوم گردی و خدمات به توریست دایر نموده‌اند، آموزش لازم را دیده‌اند و یا در دوره‌های آموزشی شرکت کرده‌اند؟

آیا نمی‌توان و نباید در کنار پروانه فعالیت به این مجموعه‌ها، پروانه گذراندن دوره آموزشی گردشگری نیز برایشان صادر کرد؟  وقتی به یک راننده تاکسی مجوز داشتن تاکسی داده می‌شود، ضرورت دارد دوره آموزشی لازم در برخورد با مردم و با گردشگر را گذرانده باشد. حمل و نقل عمومی و بالاخص رانندگان تاکسی تابلو شناسایی فرهنگ یک شهر هستند. در شهر لندن بیشترین مقدار وسواس و گزینش برای رانندگان تاکسی است. زیرا می‌دانند گردشگران بیشترین ارتباط با این قشر را دارند.

تورهای گردشگری استان نیاز به حمایت قانونی و نیاز به تقویت زیرساخت دارند.  تورلیدرهای گردشگران می‌بایست از بین تحصیل کرده‌های باسواد و آشنا به فرهنگ‌های مختلف باشند و به زبان‌های لازم برای ارتباط با گردشگر _ خصوصاً زبان های خارجی _ توانایی کافی را داشته باشند.

از طرف دیگر دانش گردشگری الکترونیک نیاز به تقویت دارد. ما شرکت‌های دانش بنیان زیادی در کرمانشاه داریم که توانایی این را دارند روی گردشگری الکترونیک فعالیت کنند. شناسنامه ای دقیق برای هر نقطه گردشگری ایجاد کنند و تمامی امکانات و خدمات و مخاطرات و وسایل مورد نیاز آن نقطه را برای گردشگر روشن نمایند.

همه نقاط بوم گردی، همه رستوران‌ها، هتل‌ها، دنده کبابی‌ها و کبابی‌ها، نان برنجی و کاک و ... مکان‌های تاریخی، تکیه ها، مساجد، مکان طبیعی، تفرج گاهها، تیرپارکها، همه وهمه را به روز در اختیار گردشگر قرار دهند. همچنین چگونگی ارتباط با مقصد مورد نظر، رزرو جا و ماشین و ... خوراکی‌های بومی و سنتی منطقه و ... همه را برای مطالعه و انتخاب گردشگر در اختیار وی قرار دهند.

و کلام آخر اینکه در کنار زیرساخت‌های فیزیکی، نیاز به تقویت زیرساخت‌های اجتماعی داریم. و برای تقویت هر دو زیرساخت نیاز به دانش روز داریم . و در راس همه این‌ها نیاز به مدیران خردمند پر تلاش و جسور و ... داریم.

به قول سهراب؛ چشم‌ها را باید شست!