به گزارش کردپرس، اواسط تیر ماه سال جاری بود که علی اکبر محرابیان وزیر نیرو، آخرین پروژه عمرانی و توسعه ای دریاچه ارومیه را افتتاح کرد.

این پروژه شامل افتتاح همزمان بند و کانال بادین آباد پیرانشهر، برای انتقال آب به میزان قابل توجهی به سد کانی سیب و انتقال آن به دریاچه ارومیه بود و وزیرنیرو در آن آیین افتتاحیه گفت: «امروز آخرین پروژه عمرانی و توسعه ای دریاچه ارومیه را بهره برداری کردیم، ولی دریاچه ارومیه کامل احیا نشده است».

در همان مراسم دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه هم مدعی شد: «در حال حاضر، حجم آب دریاچه نسبت به سال آبی گذشته 4 برابر و مساحت آن نیز 3 برابر شده که این امر در نتیجه موفقیت طرح‌ها و تلاش‌های کارگروه ملی و اقدامات سخت افزاری صورت گرفته است».

البته طرح ها و تلاش هایی دبیر کارگروه ملی نجات از آن سخن می گفت تنها و تنها انتقال آب سدها به دریاچه از طریق هزینه ای گزاف بود که نامش را اقدامات سخت افزاری گذاشته بودند.

به نحوی که بنا بر اعلام رسمی شرکت آب منطقه ای آذربایجان غربی؛ طی ١٠ سال گذشته آبی، بیش از ۸ میلیارد متر مکعب آب به طرف دریاچه ارومیه آب رهاسازی شده بود که حدود ۲ میلیارد متر مکعب آن مربوط به سال آبی جاری بوده است.

پس از آن رهاسازی ها که حتی ٢.٥ برابر بیشتر از میزان ابلاغی وزارت نیرو هم بود؛ مسئولان اما در استان از ارائه آمار دقیق وضعیت دریاچه خودداری می کردند و در اولین جلسه ستاد ملی نجات دریاچه ارومیه در سال جاری تنها به آمار مقایسه ای سال گذشته پرداخته و اعلام شد که؛  تراز دریاچه ارومیه نسبت به دوره مشابه سال آبی قبل ۳۱ سانتی متر بالاتر و حجم و مساحت سطحی آبی آن به ترتیب ۳۲۷ کیلومتر مربع و ۶۵۰ میلیون متر مکعب بیشتر است.

در واقع حجم ابلاغی رهاسازی به دریاچه ارومیه در سال آبی ۱۴٠۲_۱۴٠۳، ۴۶۷ میلیون مترمکعب بود، ولی بیش از ۲.۵ برابر حجم ابلاغی یعنی (۱۱۸۱میلیون مترمکعب) آب به دریاچه ارومیه رهاسازی شد که تنها راه کار ستاد احیای دریاچه و اخیرا کارگروه ملی نجات دریاچه بوده است.

به نحوی که معاون اول رئیس‌جمهور در نخستین جلسه کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه در دولت چهاردهم گفته بود: «اکنون برای حل مشکل، باید حقابه محیط زیست را پیش فرض بدانیم، تغییر در الگوی کشت را به دقت عملی کنیم و همزمان با این اقدامات، جامعه و کشاورزان را هم توجیه کنیم که چگونه باید از آب به درستی استفاده کنند».

در واقع تغییر عنوان ستاد احیای دریاچه ارومیه با کارنامه مالی غیر شفاف و پر از ابهام! به کارگروه ملی نجات دریاچه نه تنها تغییری در سیاست های این تیم ها ایجاد نکرد بلکه اول تا آخر صرف هزینه گزاف برای انتقال آب و افتتاح چندین پروژه عقب مانده تصفیه خانه فاضلاب بود که پس از سال ها عاقبت به بهره برداری رسیدند ولی دریاچه همچنان با تراز اکولوژیک بسیار فاصله دارد.

عاقبت هم انتقادات رسانه ای در خبرگزاری کردپرس( آمار دقیق وضعیت دریاچه ارومیه ارائه نشد/مسئولان به آمار مقایسه ای بسنده کردند) منجر به اعلام وضعیت دریاچه شد و مدیر کارگروه ملی احیای دریاچه ارومیه شهریورماه امسال گفت: «هم اکنون  تراز دریاچه ارومیه  ۱۲۷۰.۱۰ متر است که نسبت به سال گذشته، بیش از ۳۰ سانتیمتر افزایش ارتفاع داشته و وسعت کنونی آن ۸۷۰ کیلومترمربع است که در سال قبل ۶۰۶ کیلومترمربع بوده و تقریباً ۲۶۴ کیلومترمربع افزایش پیدا کرده است. همچنین با بیان اینکه حجم آب دریاچه ارومیه به حدود ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیون مترمکعب رسیده، چنانچه سال گذشته ۵۸۰ میلیون مترمکعب بوده است».

افزایش وسعت و حجمی که به لطف رهاسازی ٢.٥ برابری سهمیه ابلاغی محقق شد، اما در نهایت تبخیر آب روزانه بیش از ۳۰ میلیون مترمکعب از دریاچه ارومیه تنها یک شوره زار باقی گذاشته که مقداری آب در کف خود ذخیره دارد.

اخیرا خبرگزاری تسنیم، در گزارشی با نام "دریاچه ارومیه یک گام دیگر به مرگ نزدیک شد" نوشته است: «در حال حاضر، تنها ۱۰ درصد از دریاچه ارومیه باقی مانده و تراز آن به ۱۲۷۰ متر و ۱۰ سانتی‌متر رسیده است که ۳ متر کمتر از تراز استاندارد آن است. این کاهش سطح آب، عواقب زیست‌محیطی و اقتصادی جدی به همراه داشته و زندگی میلیون‌ها پرنده مهاجر و ساکنان منطقه را تهدید می‌کند». این گزارش همچنین آورده است؛ «بر اساس آمار، از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۹۸، سطح زیرکشت محصولات آب‌بر مانند سیب و چغندرقند در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به طرز قابل‌توجهی افزایش یافته است. این در حالیست که حقابه‌ای که باید به دریاچه اختصاص می‌یافت، به آبیاری این مزارع تعلق گرفته است. به گفته نمایندگان مجلس، فقط در سال جاری یک میلیون تُن سیب در سردخانه‌ها مانده و در حال فاسد شدن است».

خوشحالی کردن مسئولان از افزایش حجم و تراز کنونی دریاچه به نسبت سال قبل که دریاچه کاملا و تا ٩٥ درصد وسعتش خشک شده بود، اصلا منطقی نیست چرا که میزان آب موجود در دریاچه امسال تنها به لطف رهاسازی ها بوده و مقایسه آن با دریاچه کامل خشک شده، معیاری برای کارنامه موفق کارگروه نجات دریاچه نیست.

در همین راستا مهدی زارع زلزله‌شناس ایرانی و استاد پژوهشکده زلزله‌شناسی نوشت: « بهتر است واقعیت را بپذیریم؛ دریاچه ارومیه خشک شده است و اینکه بیان شود دریاچه خشک شده است، بر پایه مشاهدات و تعاریف علمی است و می‌توان از این هشدار برای تسریع فعالیت‌های احیای دریاچه ارومیه بهره گرفت».

شاید اگر سال ها پیش مسئولان ، نظر پروفسور کردوانی در خصوص  مرگ دریاچه ارومیه را پذیرفته بودند که تاکید می کرد: "رساندن آب شیرین به این دریاچه خیانت است و باید آنجا را به پارک گیاهی-حیوانی تبدیل کنید" اکنون وضعیت زیست محیطی حوزه آبریز دریاچه بهتر می شد.

ولی در حال حاضر علیرغم انتقال میلیارد متر مکعب آب به دریاچه ارومیه ، تنها ۱۰ درصد از آن باقی مانده و این وضعیت نامش نه احیا است و نه نجات.