به گزارش خبرگزاری کردپرس، با روی کار آمدن احمد کرمی استاندار جدید استان ایلام که سابقه طولانی در حوزه عمرانی دارد، این امیدواری پیدا شده که پروژه بسیار مهم و راهبردی اتصال استان ایلام به راه ریلی از دو محور شمال و جنوب از روی کاغذ خارج شده و فازهای عمده آم عملیاتی شود؛ چیزی که استاندار عمرانی ایام نیز در نخستین اظهارنظرهای خویش در مقام استاندار به آن اشاره کرده است.

چه چیزی جلوی راه اهن ایلام را گرفته است؟

شاید یکی از عوامل قدیمی عدم تحقق این مطابه، جغرافیای استان و توپوگرافی خشن استان خصوصا در محور شمالی باشد. جغرافیای کوهستانی ایلام باعث شده که ساخت راه‌آهن در این منطقه با چالش‌های فنی و هزینه‌های بالایی مواجه شود که البته اتصال ایلام به راه ریلی از سوی اندیمشک به دهلران و مهران با این مانع رو به رو نیست. از طرفی هزینه‌های بالای ساخت و نگهداری زیرساخت‌های ریلی در این منطقه یکی از موانع اصلی بوده است. علاوه بر این باید گفت که در سال‌های اخیر، در استان ایلام تمرکز بیشتری بر توسعه جاده‌های چهار خطه و افزایش تردد جاده‌ای مدنظر سیاستگذاران این حوزه بوده است، که این امر باعث شده توجه کمتری به توسعه شبکه ریلی شود. پروژه های بزرگی چون تونل کبیرکوه، چهارخطه کردن ایلام به مهران، چهارخطه کردن محور مهران به دهلران و اندیمشک و... از این دست پروژه ها بوده که هنوز هم بخش عمده ای از آن به طور کامل تکمیل و به بهره برداری نرسیده و پیمانکاران طلب بسیاری برای انجام این پروژه ها دارند.
گویی دولت تکمیل و توسعه زیرساختهای جاده ای را بر اجرای پروژه‌های بزرگ زیرساختی مانند راه‌آهن ترجیح داده است و اگر بنا باشد ساخت راه آهن ایلام عملیاتی و به نتیجه برسد، نیازمند حمایت و سرمایه‌گذاری دولت است که با وجود تلاش‌های انجام شده، هنوز این پروژه به مرحله اجرایی نرسیده است.

مرز مهران و آمارهای توجیه پذیر برای احداث راه آهن

مرز مهران همچنان پرترددترین مرز زمینی کشور است. از ابتدای سال تا پایان آبان ماه ۱۴۰۳، بیش از ۶ میلیون نفر از این مرز تردد کرده‌اند که از این تعداد ۲ میلیون و ۵۶۶ هزار و ۱۰۹ نفر مسافر ایرانی به کشور ورود کرده‌اند و ۲ میلیون و ۴۸۴ هزار و ۲۵۲ نفر ایرانی نیز از مرز خارج شده‌اند. بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط راهداری و امور حمل و نقل استان ایلام، ۵۲۶ هزار و ۳۸۸ نفر خارجی از مرز مهران خروج و ۵۵۷ هزار و ۳۸۲ نفر نیز از طریق این مرز وارد کشور شده‌اند که این آمار بسیار خیره کننده است و می توان پایه استدلالی قوی برای اولویت دادن دوت به ایجاد راه آهن در ایلام باشد.

از طرفی آمار صادرات کالا از مرز مهران نیز بسیار قابل توجه است. بر اساس اعلام گمرک استان، از ابتدای سال تا پایان مهرماه ۱۴۰۳، بیش از ۹۳۰ میلیون دلار انواع کالا از مرز بین‌المللی مهران به عراق و سایر کشورها صادر شده است. این میزان کالا با وزن یک میلیون و ۶۵۵ هزار و ۸۲۵ تُن بوده است. عمده کالاهای صادراتی شامل محصولات پتروشیمی، تجهیزات نیروگاهی، مصالح ساختمانی، کاشی و سرامیک، مصنوعات فلزی و پلاستیکی، محصولات کشاورزی و... بوده است که این آمار نشان‌دهنده اهمیت بالای مرز مهران در تردد مسافران و صادرات کالا است.

اقدامات انجام شده برای راه آهن ایلام تا کنون

وزارت راه و شهرسازی برای اتصال استان ایلام به شبکه ریلی کشور اقداماتی انجام داده است، اما این پروژه هنوز به نتیجه نرسیده است. مطالعات و طراحی اولیه اتصال مرکز استان ایلام به راه ریلی از مقدماتی ترین کارها بوده است که طی آن پروژه راه‌آهن اسلام‌آباد - ایلام به طول ۹۰ کیلومتر و پروژه راه‌آهن اندیمشک - دهلران به طول ۱۱۰ کیلومتر در دستور کار قرار گرفتند و سپس بخشی از پروژه در سال ۱۳۹۸ به مناقصه رفت و عملیات اجرایی قطعه ۴ این پروژه به طول ۱۷.۵ کیلومتر آغاز شد. دولت برای اجرای این پروژه، اعتبارات مشخصی تخصیص داد اما این اعتبارات کافی نبوده و نیاز به افزایش دارد.
از سوی دیگر هزینه‌های بالای ساخت و نگهداری زیرساخت‌های ریلی در منطقه کوهستانی ایلام، کمبود اعتبار و عدم تخصیص کافی اعتبارات و منابع مالی و برخی چالش‌های فنی مانند وجود مناطق کوهستانی و سخت‌گذر که نیازمند احداث پل‌ها و تونل‌های خاص بوده و اجرای آن‌ها زمان‌بر و پرهزینه است و همچنین مشکلات مربوط به تملک اراضی را می توان به عنوان عمده ترین دلایل عدم پیشرفت این پروژه راهبردی و مهم ذکر کرد که علاوه بر مزایای استانی دارای اهمیت و وظایف ملی نیز هست.

استاندار ایلام برای راه آهن ایلام چه باید بکند؟

استاندار جدید ایلام که دارای سوابق عمرانی موثر در توسعه استان ایلام و ایجاد زیرساختهاست و سالها در برگزاری اربعین حسینی نقش موثر و میدانی داشته است، می تواند و باید تمام تلاش خود را برای احداث راه آهن ایلام به کار بگیرد که در برخی اظهارنظرهای احمد کرمی در روزهای آغازین شروع به کارش بر آن تاکید کرده است. توان انجام کار و اراده آن در استان ایلام وجود دارد و کرمی بعنوان استاندار دولت چهاردهم باید بر مشکل بزرگ تامین اعتبار به این پروزه غلبه کند و با رایزنی های خود اولویت این پروزه را برای مرکز شفاف نماید.
در بودجه سال ۱۴۰۲، ردیف بودجه‌ای برای اتصال استان ایلام به شبکه ریلی از مسیر اسلام‌آباد پیش‌بینی شده است که باید پیگیری شود و همچنین ۱۰ هزار میلیارد ریال به صورت نقد و پنج هزار میلیارد ریال به صورت اوراق در قالب ماده ۵۶ تسهیلات بانکی برای احداث خط راه‌آهن استان ایلام تامین شده است که باید بتوان آن را عملیاتی کرد. تهاتر نفت نیز از دیگر راههای تامین اعتبار راه آهن ایلام است که بخشی از منابع مالی مورد نیاز این پروژه را می توان از محل تهاتر نفت تامین کند. همچنین می توان از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای مشارکت در این پروژه که چند هزار میلیارد تومان اعتبار لازم دارد شرکت کند که تلاش‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این پروژه انجام شده است.

استاندار ایلام همانگونه که در کارنامه و مدل مدیریتی اش نشان داده است، اهل پیگیری تا حصول نتیجه است و قطعا باید به وی از سوی نمایندگان مجلس، نماینده ولی فقیه در استان و اصحاب رسانه کمک شود تا این موضوع در اولویت تصمیم سازان کشور و سازمان برنامه و بودجه قرار بگیرد تا شاید صوت احداث قطار پس از سالهای متمادی توسط دولت چهاردهم در ایلام نواخته شود.