به گزارش کردپرس، سوریه به عنوان یکی از کشورهای متوسط در تولید نفت و گاز در سطح جهانی شناخته می‌شود، اما وجود ذخایر این دو منبع طبیعی آن را به یک تولیدکننده مهم به ویژه در حوزه گاز طبیعی تبدیل کرده است که این امر موجب شده توجه جهانی به این کشور جلب شود.

بیشتر میادین نفتی این کشور در مناطق شمال و شرق سوریه قرار دارند که تحت کنترل آمریکا و نظارت نیروهای سوریه دموکراتیک (SDF) است در حالی که روسیه از طریق دولت پیشین سوریه، مدیریت بسیاری از میادین گازی شرق و مرکز کشور را بر عهده دارد و امتیاز اقدام برای یافتن و استخراج گاز از میادین سوریه در سواحل این کشور در شرق دریای مدیترانه را نیز بر عهده دارد.

تولید و ذخایر نفتی در سوریه

قبل از آغاز جنگ داخلی در سوریه در سال ۲۰۱۱، روزانه حدود ۳۸۰ هزار بشکه نفت در این کشور تولید می‌شد و در سال‌های پیش از آن، این تولید به ۶۰۰ هزار بشکه در روز هم می‌رسید.

این آمار بر اساس گزارش‌های رسمی است اما بسیاری از پژوهشگران و کارشناسان معتقدند که این ارقام پایین‌تر از واقعیت هستند.

بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول در سال ۲۰۱۶، تولید نفت سوریه پس از سال ۲۰۱۱ به حدود ۴۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

طبق گزارش سایت Oil Prices بریتانیا در نوامبر ۲۰۱۹، کل ذخایر نفتی سوریه حدود ۲.۵ میلیارد بشکه برآورد شده است که ۷۵ درصد آن در میادین استان دیرالزور در شرق سوریه قرار دارد.

تولید و ذخایر گاز طبیعی در سوریه

تولید گاز طبیعی در سوریه تا قبل از سال ۲۰۱۱ به حدود ۳۰.۲ میلیارد مترمکعب در سال رسیده بود و با توجه به گزارش روزنامه الوطن نزدیک به دولت پیشین سوریه، بیشتر این گاز از میادین گازی استان حسکه تولید می‌شد. با آغاز جنگ داخلی و مشکلات ناشی از آن، تولید گاز به ویژه در میادین شمالی کاهش یافت. با توجه به نبود آمار دقیق در مورد تولید گاز طبیعی در سوریه و به علت اهمیت دادن به میدان‌هایی که در شمال دمشق و جنوب حمص توسط دولت پیشین سوریه پیدا شدند و آماده کردن صادرات گاز از آنها توسط شرکت‌های روسی، یکبار دیگر تولید گاز طبیعی در سوریه افزایش یافته است.

در سال ۲۰۰۸، ذخایر گاز سوریه ۲۴۰.۷ ملیارد متر مکعب تخمین زده میشد و با این ذخایر، سوریه رتبه ۴۲ جهان را کسب می‌کرد اما سازمان ژئولوژیک‌ ایالات متحده تخمین می‌زند که ذخایر گاز طبیعی سوریه در دریای مدیترانه حدود ۷۰۰ میلیارد مترمکعب است. به رغم این ذخایر، به دلیل جنگ و تحریم‌ها، سوریه نتوانسته است از این منابع به درستی بهره‌برداری کند.

تقسیم‌بندی میادین نفتی و گازی و ظرفیت تولید آنها

میادین نفتی

میدان‌های نفتی سوریه عمدتاً در استان‌های حسکه (۶ میدان)، دیرالزور (۴ میدان) و تدمر (۲ میدان) قرار دارند. میدان‌های نفتی حسکه، مهم‌ترین و پر تولیدترین میادین این کشور هستند و پیش از سال ۲۰۱۱، روزانه ۱۱۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کردند. در پایان سال ۲۰۲۰، تولید نفت در این میادین به حدود ۵۰ هزار بشکه در روز رسید و اکنون نیز در همان سطح باقی‌مانده است. میادین نفتی کوچک‌تری نیز در مناطق شدادی و جبسه و همچنین یوسفیه وجود دارند که تولیدشان محدودتر است. میدان‌های دیرالزور، از جمله میدان عُمَر، بزرگ‌ترین میدان‌های نفتی در این استان هستند که پیش از جنگ روزانه ۸۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کردند، اما در حال حاضر این تولید به کمتر از ۲۵ هزار بشکه در روز کاهش یافته است. در استان حمص و مناطق اطراف تدمر نیز چندین میدان کوچک نفتی وجود دارد که روزانه کمتر از ۲ هزار بشکه نفت تولید می‌کنند.

میدان‌های نفتی حسکه شامل میدان السویدیه است که پربازده‌ترین میدان نفتی این کشور به‌شمار می‌رود. پیش از سال ۲۰۱۱، روزانه حدود ۱۱۰ هزار بشکه نفت از این میدان تولید می‌شد، اما تا اواخر سال ۲۰۲۰ میزان تولید نفت آن به ۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و در حال حاضر نیز تولید آن حتی کمتر از این مقدار است.

میدان نفتی رمیلان یکی دیگر از قدیمی‌ترین میدان‌های نفتی سوریه در استان حسکه است. همچنین میادین شدادی، جَبسه و الهول میدان‌های کوچکی هستند و میدان یوسفیه کوچک‌ترین میدان نفتی محسوب می‌شود.

در استان دیرالزور، بزرگ‌ترین میدان، میدان العمر است و پس از آن میدان التنک قرار دارد و همچنین میادین التیم و الورد نیز در این استان واقع شده‌اند.

از سوی دیگر، در منطقه تدمر سوریه در شرق استان حمص، دو میدان نفتی کوچک به نام‌های جزال و حیان وجود دارد که مجموع تولید روزانه آن‌ها کمتر از ۲ هزار بشکه است.

میادین گازی

استان حسکه دارای دو میدان گازی قدیمی است و در منطقه تدمر ۷ میدان گازی توزیع شده‌اند. همچنین در منطقه شمالی استان دمشق، در مناطق قارا، بریج، و دیر عتیه، چند میدان جدید در سال ۲۰۱۰ کشف شد، اما تولید گاز از این میدان‌ها تا سال ۲۰۱۸ آنهم توسط شرکت‌های روسی آغاز نشد.

میدان‌های قدیمی حسکه شامل میدان رمیلان است که بزرگ‌ترین میدان این استان محسوب می‌شود و ظرفیت تولید روزانه ۲ میلیون متر مکعب گاز را دارد. همچنین میدان جبیسه با ظرفیت تولید حدود ۱.۶ میلیون متر مکعب گاز در روز در این منطقه قرار دارد.

هفت میدان تدمر شامل میدان شاعر است که بزرگ‌ترین میدان گازی کشور به‌شمار می‌رود و ظرفیت تولید ۳ میلیون متر مکعب گاز در روز را دارد. در رتبه دوم میدان هیل با ظرفیت ۲ میلیون متر مکعب، سپس میدان آراک با ظرفیت ۷۵۰ هزار متر مکعب، میدان حیان با ۶۵۰ هزار، میدان مهر با ۴۰۰ هزار، میدان جحار با ۳۵۰ هزار، و میدان أبو ریاح با ۳۰۰ هزار متر مکعب گاز در روز قرار دارند.

در مورد میدان‌های جدید شمال دمشق، که از سال ۲۰۱۸ به مرحله تولید رسیده‌اند، شامل میدان قارا ۱ با ظرفیت تولید روزانه ۴۵۰ هزار متر مکعب گاز، میدان بریج ۱ با ظرفیت ۲۰۰ هزار متر مکعب، و میدان قارا ۳ با ظرفیت ۴۵۰ هزار متر مکعب گاز در روز هستند. همچنین دو میدان جدید دیگر در همان سال به تولید رسیدند؛ میدان‌های قارا ۳ و صدد ۹ که ظرفیت تولید روزانه آن‌ها نیم میلیون متر مکعب گاز است.

وضعیت کنترل میادین نفتی و گازی

تمام میدان‌های نفتی و گازی استان حسکه تحت کنترل نیروهای «SDF» قرار دارند، پس از اینکه نیروهای دولت پیشین سوریه در سال ۲۰۱۱ از این منطقه عقب‌نشینی کردند.

در خصوص میدان‌های نفتی دیرالزور، این میدان‌ها به دو بخش تقسیم شده‌اند. بخش شرقی این میدان‌ها از سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ پس از نبردهای نیروهای «SDF» با داعش در شرق رود فرات، به کنترل این نیروها درآمد. در حالی که تنها یک میدان نفتی در غرب رود فرات، به نام «میدان الوَرْد»، همچنان تحت کنترل دولت پیشین سوریه باقی ماند.

در مورد میدان‌های نفت و گاز تدمر، تمامی این میدان‌ها تحت تسلط دولت سوریه هستند، به استثنای میدان‌های گازی شمال دمشق.

با این حال، روسیه کنترل تمامی میدان‌های گازی حاشیه‌ای سوریه را در اختیار گرفته است، چرا که در آن زمان روسیه تأمین گاز سوریه را در ازای حمایت از دولت و هدایت سیاست‌های داخلی و خارجی این کشور تضمین کرده بود.

برگردان از کردی: بهمن میرانی - سرویس سوریه

منبع: دراو مدیا