خبرگزاری کردپرس _ پاوه با جغرافیای خاص خود در دل کوه‌های زاگرس و معماری منحصر به‌فردش، بافت پلکانی بودن منازلش، همواره مورد توجه پژوهشگران و علاقه‌مندان به فرهنگ و تاریخ بوده است. این شهر، با ویژگی‌های خاص معماری سنتی خود که معمولاً با استفاده از سنگ‌های طبیعی منطقه ساخته می‌شود، نمایانگر ارتباط عمیق و تاریخی مردم آن اکولوژی و طبیعت است. با این حال، در دهه‌های اخیر، پاوه دستخوش تغییراتی عمیق در بافت شهری خود شده است که این تغییرات نه تنها ماهیت بصری شهر را تحت تأثیر قرار داده، بلکه نقاط عطفی در هویت فرهنگی و اجتماعی آن پدید آورده است.

بافت سنتی و هویت فرهنگی پاوه

معماری سنتی پاوه، با طراحی‌های پلکانی و استفاده از مصالح طبیعی، به‌خوبی با اقلیم و فرهنگ هورامی انسجام دارد. این نوع معماری نه تنها از لحاظ زیباشناختی جذاب است، بلکه پایه‌گذار ارتباطات اجتماعی در سطح محلی نیز محسوب می‌شود. خانه‌ها با حیاط‌های پشت بامی، فضاهای مشترک و چشم‌اندازهای طبیعی، حس همبستگی و پیوستگی را میان اهالی ایجاد می‌کنند. در این راستا، معماری سنتی پاوه به مثابه یک نماد هویتی، تجلی‌گر ارزش‌ها، آداب و رسوم کوردی است و بازتاب‌دهنده سنت‌های غنی فرهنگی آن به شمار می‌آید.

ورود نماهای سنگی رومی و تغییرات نوین

در یک دهه اخیر، با افزایش ساخت‌وسازهای جدید و توسعه اقتصادی، پاوه به تدریج تغییراتی در بافت شهری خود مشاهده کرده است. یکی از بارزترین این تغییرات، ورود نماهای سنگی رومی به ساخت و سازهای جدید است. این نماها، با طراحی‌های هندسی و خط‌های صاف، متمایز از معماری سنتی پاوه‌اند و بیشتر به سبک‌های غربی وابسته‌اند. این روند، به‌دلیل جذابیت ظاهری و مزایای اقتصادی، به‌سرعت در حال گسترش است، اما نگرانی‌هایی در مورد تأثیر منفی آن بر هویت فرهنگی و تاریخی پاوه به وجود آورده است.

چالش‌های هویتی و اجتماعی

استفاده بی‌رویه از نماهای مدرن و بی‌روح، به‌تدریج سبب ایجاد فاصله‌ای عمیق میان معماری معاصر و هویت فرهنگی مردم پاوه گردیده است. این دگردیسی فرهنگی، نه‌تنها نمای شهر را از هویت تاریخی‌اش تهی می‌سازد، بلکه احساس تعلق جدی را در میان نسل‌های جوان‌تر کاهش می‌دهد. خودبخود، این تغییرات به بروز چالش‌هایی در زمینه حفظ ارزش‌های فرهنگی و میراث معماری سنتی منجر می‌شود و ممکن است نسل جدید را به سوی الگوهای زندگی و مصرف غربی سوق دهد.

همچنین، در عصر جهانی‌سازی، هویت‌های محلی ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته و در خطر فراموشی باشد. این خطر به‌خصوص در مناطقی مثل پاوه، که به لحاظ فرهنگی و قومی دارای ارزش‌های خاص خود است، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بنابراین، اهمیت حفظ بافت قدیمی و کهن هورامی به‌عنوان یک میراث فرهنگی، امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.

ضرورت حفاظت از هویت فرهنگی

در شرایط موجود، به نظر می‌رسد که نیاز به یک رویکرد تعادلی در مواجهه با این تغییرات بیشتر از هر زمان دیگر احساس می‌شود. حفاظت از هویت فرهنگی و معماری بومی نه‌تنها ضروری است، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک منبع الهام‌بخش برای طراحی‌های نوین و همزیستی با مدرنیته به شمار آید. از این‌رو، باید بر اهمیت مطالعه و شناخت عمیق‌تر از بافت فرهنگی و معماری پاوه تأکید شود و به‌دنبال راهکارهایی برای ادغام اصول مدرنیته با ارزش‌های سنتی و محلی باشیم.

این یادداشت به تبیین لزوم حفاظت از هویت فرهنگی و تلاش برای حفظ میراث معماری پاوه در مواجهه با تغییرات امروزی می‌پردازد و امید به آینده‌ای می‌آفریند که در آن نوآوری و اصالت، به‌صورت هماهنگ و متوازن در کنار یکدیگر قرار گیرند. در نهایت، عزمی ملی و محلی برای حفاظت از فرهنگ و تاریخ غنی پاوه می‌تواند به تقویت هویت جمعی و بازسازی پیوندهای اجتماعی میان نسل‌ها کمک کند.