به گزارش کردپرس، پس از گذشت حدود 10 سال از روند صلح نافرجام 2013تا 2015  میان کردها و دولت ترکیه، بار دیگر روند صلح دیگری، این بار با اعلام رسمی دولت باغچه لی، متحد اردوغان در دولت کنونی ترکیه و حمایت ضمنی اردوغان، رئیس جمهور ترکیه (حالا با هر نیتی) آغاز شده و در این راستا، دیدار نمایندگان کرد ترکیه با عبدالله اوجالان، رهبر زندانی پ.ک.ک، صلاح الدین دمیرتاش، سیاستمدار کهنه کار و زندانی کرد ترکیه و برخی احزاب ترکیه انجام شده است. گفته شده که هدف اصلی این مذاکرات، حداقل تا اینجا، آزاد شدن اوجالان در برابر خلع سلاح پ.ک.ک و انحلال آن است. خبرگزاری کردپرس، برای بررسی این موضوع با جیمز کری، نویسنده آمریکایی و کارشناس مسائل ترکیه که در 15 سال گذشته این مسائل را رصد کرده، مصاحبه کرده است. برایند اظهارات این کارشناس مسائل ترکیه در مصاحبه با کردپرس، پیرامون موضوع روند صلح در ترکیه، عدم اطمینان کردها به نیت اردوغان و باغچه لی  است اما همان طور که در اظهارات کری اشاره شده، کردهای ترکیه در موقعیت قدرتمندی قرار ندارند. بنابراین، قصد دارند بار دیگر فرصتی برای خاموشی صدای تفنگها و برقراری آشتی واقعی در اختیار سیاستمداران تندخوی ترکیه قرار دهند. در این گفتگو همچنین تاثیر احتمالی روند صلح مجدد در تکیه روی کردها در عراق و سوریه بررسی شده است.

متن کامل گفتگوی خبرگزاری کردپرس با جیمز کری، کارشناس مسائل کردها:

خبرگزاری کردپرس: آیا تقاضای خلع سلاح پ‌ک‌ک با انتظارات جنبش‌های سیاسی کردها همسو است؟

جیمز کری: به نظر می‌رسد که پ‌.ک.ک‌ک (یا ی.‌پ.‌گ یا نیروهای دموکراتیک سوریه) انتظار دارند که کشورهای غربی در نهایت آن‌ها را کنار خواهند گذاشت. با این حال، فکر نمی‌کنم غرب متوجه شده بود که آنکارا تا چه اندازه برای نفوذ ارتش ملی سوریه از ادلب برنامه‌ریزی کرده بود. اما اکنون که این مسئله اتفاق افتاده است، ایالات متحده احتمالاً در کنار ترکیه، متحد ناتو خود خواهد ایستاد. تلاش نیروهای کرد در شمال سوریه برای مذاکره با «دولت» جدید در دمشق قابل تقدیر بود اما ارتش ملی سوریه که تحت حمایت ترکیه است، هرگز قصد مذاکره با نیروهای تحت حمایت آمریکا در شمال را نداشته است.
من همچنین می‌دانم که بیشتر جنبش‌های سیاسی کرد از قبل احتمال طرح چنین سناریویی را می‌دانستند، بنابراین فکر نمی کنم که هیچ‌یک از گروه‌های شمال سوریه یا عراق تحت چنین شرایطی خلع سلاح را بپذیرند. با این حال، اگر حمله ارتش ملی سوریه یا ارتش آزاد سابق به منبج نشانه‌ای از این روند باشد، به نظر می‌رسد که این مسئله در هر صورت خشونت‌آمیز خواهد بود. احتمال زیادی وجود دارد که ترک‌ها به عنوان یک نیروی متحد به سوریه حمله کنند. بنابراین، معلوم نیست که روند حمله و اشغال مناطق تحت کنترل کردهای سوریه  چقدر خشونت‌آمیز و دائمی خواهد بود.
زیرساخت‌های ترکیه را در بخش‌های دیگر سوریه دیده‌ایم و بعید نیست که شمال سوریه در شرایطی از قرنطینه یا جنگ داخلی محدود قرار گیرد، مشابه وضعیتی که اکنون در مناطق جنوبی ترکیه وجود دارد.
اردوغان برای مدتی طولانی در قدرت خواهد بود و کردها بیش از یک دهه هدف اصلی سیاست‌های داخلی او بوده‌اند. اکنون سوریه عملاً به یک دولت تابع ترکیه تبدیل شده است. با فرار بیش از ۱۰۰ هزار کرد از شمال سوریه، به نظر می‌رسد که نیروهای کرد، در هر شکل و گروهی می‌دانند که این وضعیت صلح‌آمیز نخواهد بود و آن‌ها نمی خواهند در شرایطی مغایر با ایده های آل های خود خلع سلاح شوند.

خبرگزاری کردپرس: آیا دولت اردوغان می‌تواند موضع سخت‌گیرانه حزب حرکت ملی (MHP) را با نیاز به گفتگوی واقعی با نمایندگان کرد متعادل کند؟

جیمز کردی: فکر نمی‌کنم مذاکرات و دیدارها با عبدالله اوجالان هیچ‌گاه امیدبخش بوده باشند. پ‌ک‌ک، ی‌پ‌گ، و اکنون نیروهای دموکراتیک سوریه سال‌هاست که از آزادی نسبی در شمال سوریه برخوردار بوده‌اند، حتی اگر در این مدت درگیر جنگ بوده‌ باشند. همچنین دیده‌ایم که حزب عدالت و توسعه چگونه مناطق کردنشین را اداره می‌کند و بعید است که دولت نیابتی آن‌ها نیز رفتار متفاوتی با این مناطق داشته باشد.
مشاهده کردیم که حزب عدالت و توسعه فرمانداران و نمایندگان منتخب کردها را در داخل ترکیه (معمولاً با ادعای ارتباط با پ.‌ک.‌ک) برکنار کرده است. فکر نمی‌کنم هر کسی که در کردستان سوریه می‌جنگد، آماده باشد تحت حاکمیتی قرار گیرد که اشغال ترکیه به همراه می‌آورد.
اردوغان ممکن است در برابر این که اوجالان آزاد شود، بخواهد پ.‌ک.‌ک خلع سلاح خواهد شد اما دولت ترکیه چه کسانی را به‌عنوان پ‌.ک‌.ک طبقه‌بندی می‌کند؟ آنکارا می‌تواند هر لحظه ادعا کند که توافق خلع سلاح نقض شده است، اگر حتی یک گروه کرد یا نیروهای جدید سوریه با ترکیه درگیر شود.
همچنین فکر می‌کنم که اردوغان و حزب عدالت و توسعه به این نکته نیز فکر کرده‌اند که طی یک هفته آینده، رئیس‌جمهور جدیدی در ایالات متحده روی کار خواهد آمد. با بازگشت ترامپ به قدرت، به نظر می‌رسد که اردوغان روی چراغ سبز واشنگتن برای هر پروژه‌ای که ترکیه ممکن است برای «به نتیجه رساندن» درگیری سوریه داشته باشد، حساب باز ‌کند.
ترامپ قبلاً قصد خود برای تلاش برای «ایجاد صلح» در اوکراین و فلسطین را بیان کرده است. اگر دوره اول ریاست‌جمهوری او را در نظر بگیریم ایده او احتمالاً به معنای پایان‌ سریع اما خونین مخاصمه است.
در مورد سوریه، ترامپ قبلاً به نقش تأثیرگذار ترکیه در سرنگونی بشار اسد اعتراف کرده و همچنین بیان کرده است که اردوغان «کسی است که با او خیلی خوب کنار آمده است.» بیایید به یاد داشته باشیم که ترامپ تقریباً با یک تماس تلفنی با اردوغان، نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کرد.
این عوامل همراه با خشونت‌های اخیر در منبج و کوبانی باعث شده‌اند که هیچ انگیزه‌ای برای حزب عدالت و توسعه برای کاهش مواضع سخت‌گیرانه خود مشاهده نکنم.

خبرگزاری کردپرس: چه خطرات سیاسی، در صورت شکست در پیشبرد روند صلح با کردها، اردوغان و باغچه لی را تهدید می‌کند؟

جیمز کری: فکر می‌کنم خطرات متوجه باغچه لی حتی با پیشنهاد گفتگو با پ‌.ک.‌ک هم پیش آمده است. باغچه لی فردی است که در ابتدا خواهان بازگرداندن مجازات اعدام برای اوجالان بود و حزب حرکت ملی (MHP) که او آن را رهبری می‌کند، در مقایسه با حزب عدالت و توسعه، ملی‌گرایانی با سوابق خشونت‌بارتر را نمایندگی می‌کند. با این حال، حزب حرکت ملی شریک بسیار کوچکی در ائتلاف حاکم با حزب عدالت و توسعه است. بنابراین بعید است که برای اردوغان مهم باشد چه کسی در آینده این حزب را رهبری می‌کند، به‌ویژه اکنون که حزب عدالت و توسعه کنترل کاملی بر قدرت در کشور دارد.
درست است که اردوغان در گذشته تظاهر به تلاش برای صلح با کردها کرده بود اما تسلط کامل او بر دولت باعث می‌شود بر این باور باشم که احتمالاً به همان شیوه‌ همیشگی که کردها را شیطانی جلوه می داد، ادامه خواهد داد. ممکن است آزادی اوجالان عملی شود اما آیا آزادی اوجالان تا پیش از آن‌که کارزاری انتخاباتی از سوی حزب عدالت و توسعه یا یک فاجعه احتمالی در ترکیه یا اطراف مرز سوریه رخ دهد که بتوان آن را به پ‌ک‌ک یا نوعی از نیروهای مسلح کرد نسبت داد، دوام خواهد داشت؟
اردوغان تنها زمانی که این اقدام به لحاظ سیاسی برایش مفید بوده، به کردها نزدیک شده است. در دهه گذشته، سیاست‌های حزب عدالت و توسعه شامل مقدار زیادی لفاظی‌های ضدکردها و همچنین عملیات‌های ترکیه علیه در عراق و سوریه بوده است. این واقعیت که اردوغان برای موافقت با مذاکرات با اوجالان یک هفته وقت گذراند، نشان می دهد که واقعاً علاقه‌ای به آن نداشته است.
شاید این نشانه‌ای از یک شکاف گسترده‌تر بین حزب عدالت و توسعه و حزب حرکت ملی باشد، اما فکر می‌کنم رأی‌دهندگان حزب حرکت ملی به احتمال زیاد به حزب عدالت و توسعه روی می‌آورند تا این‌که به عضویت حزب خوب (İYİ) درآیند یا مواضع طرفدار کردها را در منشور حزب حرکت ملی بپذیرند.
اردوغان باید نگران حضور آمریکا در سوریه باشد اما در عین حال، فکر می‌کنم تجدید روابط با ترامپ این پتانسیل را دارد که اردوغان را بار دیگر به‌عنوان یک مذاکره‌کننده نخبه در تلاش‌هایش برای حمایت از «یکپارچگی مجدد» سوریه نشان دهد.
با این که واقفم که حزب عدالت و توسعه در ظاهر از ابتکارات صلح حمایت می‌کند اما اردوغان اخیراً در یک نشست استانی این حزب گفت که «با انقلاب سوریه... امیدهای سازمان تروریستی تجزیه‌طلب به بن‌بست رسید» که نشان می‌دهد او در منافع سیاسی خود یا ضروریات، انگیزه‌ای واقعی و حسن نیت برای مذاکره با پ‌.ک.‌ک نداشته است.

آیا می توان نفوذ عبدالله اوجالان بر پ‌ک‌ک و سیاست کردها در حمایت از روند صلح را در بیانیه او مشاهده کرد؟

با این‌که فکر می‌کنم بیانیه اوجالان گامی در جهت درست باشد اما ممکن است بسیار دیر باشد. مذاکرات و بیانیه‌های باغچه لی و حزب دموکراتیک خلق‌ها  ظاهراً مثبت به نظر می‌رسند اما حزب حرکت ملی هنوز شریک بسیار کوچکی در کنار حزب عدالت و توسعه است و حزب دموکراتیک خلق‌ها یا دم پارتی فعلی متشکل از تعداد زیادی سیاستمداران مناطق عمدتاً کردنشین است که قبلاً به اتهام ارتباط با پ.‌ک‌.ک از مناصب خود برکنار شده‌اند.
ی.‌پ.‌گ و نیروهای دموکراتیک سوریه نیز، به دلیل شرایط جنگ در سوریه، دیگر تنها شاخه هایی از پ.ک.ک نبوده بلکه تکامل یافته اند. نیروهای دموکراتیک سوریه به دنبال حفظ نوعی خودگردانی هستند. همچنین اگرچه دولت سوریه واقعاً در خصوص این موضوع تصمیمی اتخاذ نکرده است اما عدم اشاره به نیروهای دموکراتیک سوریه در اعلامیه ابو محمد جولانی، حاکم موقت سوریه مبنی بر خلع سلاح گروه‌های دیگر نشان می‌دهد که مشارکت آن‌ها برای دولت ارتش ملی سوریه در اولویت نیست.
فکر نمی‌کنم اوجالان بتواند منش و رفتار پ.ک.ک گونه گروههای جدید کردی(مثلا در سوریه) را بزداید و از آنجا که ی‌پ‌گ و نیروهای دموکراتیک سوریه به‌درستی به دولت جدید در دمشق اعتماد ندارند، فکر نمی‌کنم درخواست اوجالان برای کنار گذاشتن سلاح روی آنها تأثیر زیادی داشته باشد.
شاید اوجالان از زندان آزاد شود، اما اگر من جای او بودم، انتظار داشتم که این آزادی کوتاه‌مدت باشد.

حل مسئله کردها چگونه ممکن است بر روابط ترکیه با کشورهای همسایه، به‌ویژه عراق و سوریه تأثیر بگذارد؟

همان‌طور که توضیح دادم، فکر نمی‌کنم کردهای سوریه شانس زیادی برای رسیدن به آشتی داشته باشند. از نظر عراق، نیروهای بسیج مردمی در مرز سوریه و عراق منتظرند تا در صورت سرریز یک درگیری جدید پیش‌بینی‌شده در سوریه، اقدام کنند. فکر می‌کنم دیدار اخیر اردوغان با مسرور بارزانی، در بهترین حالت، تلاشی برای ایجاد شکاف میان جناح‌های کردی عراق و سوریه و در بدترین حالت، یک نمونه دیگر از لبخند زدن اردوغان به یک رهبر کرد برای آماده کردن زمینه خیانت به او باشد.
من نمی‌توانم تصور کنم مسئله خودگردانی کردها- تا زمانی که اردوغان در قدرت است- به‌طور جدی و با حسن نیت توسط حزب عدالت و توسعه دنبال شود. اردوغان قبلاً گفته که «تجزیه سوریه یا اختلال در ساختار واحد آن تحت هر پوششی را تحمل نخواهد کرد» و به همین دلیل است که معتقدم او قصد ندارد فشار بر کردها را کاهش دهد. او احتمالاً تا زمانی که مسئله کردهای سوریه را حل می کند، موضع صلح‌طلبانه‌ای با کردهای عراقی اتخاذ خواهد کرد.
صرف‌نظر از این‌که چگونه این مسئله پیش برود، تصور نمی‌کنم اردوغان «عراق را به خاطر تبدیل شدن به مرکز اصلی باقیمانده پ.‌ک‌.ک» ببخشد. تصور می‌کنم سنجار و مناطق اطراف آن همچنان تحت تحکم ترکیه یا عملیات‌های جدید این کشور- مشابه آن‌چه در طول جنگ‌های سوریه و عراق انجام داده‌اند- قرار خواهند گرفت.
متأسفانه، بسیاری از این مسائل به ایالات متحده بستگی دارد و همان‌طور که همه ما می‌دانیم، این کشور سابقه درخشانی در محفاظت از کردها ندارد. روسیه عملاً از درگیر بودن در سوریه خارج شده، کشورهای غربی به جولانی به‌عنوان یک رهبر نگاه می‌کنند و حال که جنگ سوریه «به پایان رسیده است» ترکیه به‌عنوان دومین عضو بزرگ ناتو، احتمالاً نفوذ بیشتری نسبت به نیروهای دموکراتیک سوریه خواهد داشت.
جولانی ممکن است ادعا کند که می‌خواهد تمامیت ارضی سوریه را حفظ کند اما به‌وضوح مشخص است که او نیز عروسکی در دست آنکاراست. بنابراین اگر دولت ترامپ که در حال ورود به قدرت است، به توافقی با دولت اردوغان برسد، تصور می‌کنم اردوغان عمدا صداهای واقعی کردها را حذف خواهد کرد.
به هرصورتی که این ماجرا پیش برود، فکر می‌کنم کردها، به‌ویژه در سوریه، در آینده نزدیک با مسیری پر از خشونت مواجه خواهند شد.