به گزارش کردپرس، بسیاری از تحلیلگران، پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری جو بایدن در سال 2021، پیش‌بینی می‌کردند که او به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا موضعی آشکار و شریح در حمایت از کردها اتخاذ کند. این پیش‌بینی‌ها بر اساس دوران عملکرد او در دوران سناتوری و معاونت ریاست‌جمهوری او بود- زمانی که او روابط نزدیکی با برخی جوامع کرد در خاورمیانه برقرار کرده بود.
اما با نزدیک شدن به پایان دوران ریاست‌جمهوری بایدن، عملکرد او ناامیدکننده بوده و فرصت‌های زیادی برای حمایت از کردها و مسائل کردها از دست رفته است.
پیش از انتخابات 2020 آمریکا، اندیشکده‌های مستقر در واشنگتن دی‌سی شروع به بررسی شکل احتمالی دولت بایدن کردند. در اوت 2020، "آیکان اردمیر" و "فیلیپ کوالسکی" از بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها پیش‌بینی کردند که بایدن در صورت انتخاب، « تنها سیاستمدار حامی کردها خواهد بود که تاکنون به کاخ سفید راه یافته است.»
این پیش‌بینی کردها را که جاهای مختلفی در خاورمیانه زندگی می‌کنند، هیجان‌زده کرد. آنها بزرگترین اقلیت بدون کیان در جهان هستند که حمایت بین‌المللی برای تحقق رویاهای سیاسی‌شان حیاتی است.
اردمیر و کوالسکی به حمایت اولیه بایدن از جنگ عراق که مورد تأیید رهبران کرد بود، برنامه‌های بحث‌برانگیز او برای تعمیق فدرالیسم در عراق که می‌توانست خودگردانی بیشتری به منطقه کردنشین این کشور بدهد و روابط دیرینه‌اش با رهبران کرد نظیر مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات کردستان عراق اشاره کردند.
بایدن در سال 2002 و قبل از تهاجم آمریکا به عراق در سال 2003، از اربیل، مرکز کردستان عراق بازدید کرد و در سخنرانی‌اش در پارلمان کردستان با گرمی درباره کردها صحبت کرد.
او همچنین سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، علیه کردها را مورد انتقاد قرار داده و انتظارها را برای حمایت دولت بایدن از رویای کردها در شمال شرقی سوریه بالا برده بود. دولت ترامپ در سال 2017، با برنامه‌های کردهای عراق برای برگزاری همه‌پرسی استقلال مخالفت کرد و نامه‌ای هشدارآمیز به اربیل فرستاد. سپس در سال 2019، ترامپ نیز عملیات «چشمه صلح» ترکیه را تأیید کرد که منجر به از دست دادن بخش‌های قابل توجهی از اراضی تحت کنترل کردها در سوریه شد.
اما چهار سال بعد، پیش‌بینی‌های اردمیر و کوالسکی تحقق نیافت. بحران‌های اقتصادی و سیاسی داخلی آمریکا، همراه با سایر نگرانی‌های سیاست خارجی مانند رقابت با چین و جنگ‌های اوکراین و غزه، توجه دولت بایدن را از کردها، به‌ویژه پس از فروکش کردن عملیات بزرگ علیه داعش منحرف کرد.
حدود 40 میلیون کرد در منطقه‌ای عمدتاً پیوسته به هم در خاورمیانه زندگی می‌کنند. روی هم رفته در این منطقه آنها اکثریت جمعیت را تشکیل می‌دهند، اما به صورت مجزا و در داخل کشورها در اقلیت هستند. کردها از پایان جنگ جهانی دوم به بعد، برای کسب حقوق زبانی و فرهنگی در کشورهای خود جنگیده‌اند.
به دلیل شرایط ژئوپلیتیکی، خود کردها برای حمایت به فراتر از سرزمین خود، از جمله به ایالات متحده چشم دوخته اند. بایدن در طول دوران کاری خود، سابقه طولانی مدت در ارتباط گرفتن با کردهای عراق داشته است.
منطقه کردستان عراق که در مرز سوریه، ترکیه و ایران واقع شده، از نظر ژئواستراتژیک اهمیت دارد. این منطقه در زمان حمله 2003 آمریکا به عراق، سکویی برای حمله به سمت کرکوک و موصل از شمال فراهم کرد. اخیراً، منطقه کردستان پایگاهی کلیدی برای مبارزه با داعش بوده و هزاران سرباز از ائتلاف جهانی ضدتروریسم در آن مستقر بوده اند.
با این حال، این ائتلاف قصد دارد تا سال 2026 مأموریت خود را در عراق و اقلیم کردستان به پایان برساند و ایالات متحده نیز قول داده است تا سپتامبر همان سال تمامی پایگاه‌های خود در عراق، از جمله در منطقه کردستان را ترک کند.
در دوران دولت بایدن، با کاهش تهدیدات داعش، ایالات متحده بررسی‌های دقیق‌تری از دولت منطقه‌ای نیمه‌خودمختار کردستان (KRG) در عراق انجام داد.
ایالات متحده در زمان بایدن، گزارش‌های ناامیدکننده‌ای از ناتوانی احزاب کردی در همکاری برای اجرای یک برنامه حکومتی منسجم، برگزاری انتخابات در موعد مقرر، یا حمایت از آزادی بیان دریافت کرد. احزاب حاکم کرد همچنین در غیرسیاسی کردن و یکپارچه‌سازی نیروهای پیشمرگه، که بخشی از تفاهم‌نامه سال 2022 با وزارت دفاع آمریکا بود، پیشرفتی نداشتند.
در همین حال، با تثبیت بیشتر اوضاع در عراق، واشنگتن انرژی دیپلماتیک خود را از اربیل به سوی دولت فدرال در بغداد- که دارای قدرت حاکمیتی بر کل کشور است- معطوف کرد. در گذشته، آشفتگی در مناطق مرکزی و جنوبی عراق، منطقه کردستان را به گزینه‌ای جذاب‌تر از بغداد تبدیل کرده بود اما با مدیریت نسبتاً باثبات‌تر محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، واشنگتن توانست توافق‌هایی با بغداد، به‌ویژه در زمینه امنیت را که مدت‌ها به تأخیر افتاده بود، دنبال کند.
رهبران کرد عراق از اینکه ایالات متحده در اختلافات آنها با دولت فدرال عراق حمایت بیشتری نکرد، ناامید شدند. برای مثال، آنها می‌خواستند واشنگتن بغداد را تحت فشار قرار دهد تا صادرات نفت از طریق خط لوله کرکوک-جیهان را از سر بگیرد. اربیل همچنین از انتقاد آمریکا نسبت به سابقه حقوق بشر منطقه کردستان ناخرسند شد.
دولت منطقه ای کردستان عراق همچنین امیدوار بود که ایالات متحده در دوران بایدن سامانه‌های دفاع هوایی در اختیار آنها قرار دهد اما این اتفاق رخ نداد. هنگامی که مسرور بارزانی، نخست‌وزیر دولت منطقه‌ای کردستان، اوایل امسال به واشنگتن سفر کرد، اجازه ملاقات با بایدن به او داده نشد. در نتیجه، روابط بین واشنگتن و اربیل سردتر شد و سرزنش‌های متقابل افزایش یافت.
تفاهم‌نامه سال 2022 بین پنتاگون و دولت منطقه‌ای کردستان نیز در سال 2026 به پایان خواهد رسید. مسئولیت اصلی این عدم پیشرفت بر عهده احزاب محلی کرد است اما ناامیدکننده است که نفوذ گسترده ایالات متحده در این زمینه، با توجه به میزان کمک‌های نظامی و آموزشی که واشنگتن طی سال‌ها به دولت منطقه‌ای کردستان ارائه داده، مؤثر نبود.
کردهای سوریه
نیروهای کرد در سوریه از آشفتگی حاصل از جنگ داخلی این کشور بهره برده و منطقه‌ای خودگردان را در شمال شرقی کشور ایجاد کردند. جنبش کردی با حمایت ایالات متحده، در این منطقه توانست در برابر داعش و حکومت سوریه به رهبری بشار اسد که اکنون برکنار شده، مقاومت کند. اما این منطقه همچنان در معرض حملات ترکیه و متحدانش قرار دارد؛ آنکارا نمی‌خواهد موجودیت دیگری تحت رهبری کردها در مرزهای جنوبی خود رسمیت پیدا کند.
این وضعیت استراتژیک در این منطقه، همچنان تا ماه گذشته و شبیه به سال 2020 ادامه داشت اما شکننده‌تر شده بود. دولت بایدن با انتخابات برنامه‌ریزی‌شده در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه در سپتامبر 2024 مخالفت کرد. اکنون، سقوط حکومت اسد پرسش‌های فوری درباره نحوه ادغام دولت و نیروهای امنیتی تحت رهبری کردها در شمال شرقی سوریه با دولت مرکزی جدید را مطرح می‌کند.
به نظر نمی‌رسد در این مرحله پایانی و کم‌رمق از دوره ریاست‌جمهوری بایدن، واشنگتن تأثیر زیادی بر ساختارهای در حال ظهور در سوریه داشته باشد. با این حال، حدود 2000 نیروی نظامی ایالات متحده همچنان در این کشور حضور دارند تا سدی در برابر داعش ایجاد کنند. اما آینده آنها با وجود استقرار دولت جدید در دمشق و پایان مأموریت ائتلاف بین‌المللی ضدتروریسم در عراق، به طور فزاینده‌ای نامشخص به نظر می‌رسد.
مسئله چگونگی برخورد با زندانیان داعش و خانواده‌های آنها نیز همچنان حل‌نشده باقی مانده است. مقامات کرد سوریه خواهان بازگرداندن شهروندان خارجی از سوریه به کشورهای خود و ایجاد یک دادگاه بین‌المللی برای محاکمه سایر افراد هستند اما پیشرفت در این زمینه کند بوده است. دیدگاه منفی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب، نسبت به حضور نظامی آمریکا در سوریه و تحسین او از رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، ممکن است پایان حمایت قوی ایالات متحده از کردهای سوریه را نشان دهد.
زوزان یاشار، روزنامه‌نگار و پژوهشگر کرد، در این زمینه به فارن پالسی گفت: « این واقعیت که سیاست‌هایی مانند کاهش حضور نظامی ایالات متحده در منطقه در دستور کار قرار دارند، به این معناست که [شمال شرقی سوریه] ممکن است در آینده با مشکلات امنیتی بیشتری روبه‌رو شود. این وضعیت پایدار به نظر نمی‌رسد.»
دولت بایدن از اظهار نظر درباره نقض‌های ادعایی حقوق بشر و حقوق مدنی سیاستمداران و فعالان کرد توسط اردوغان خودداری کرده است. کاخ سفید همچنین در قبال برکناری شهرداران کرد از سمت‌های خود، در مناطق عمدتاً کردنشین ترکیه و جایگزینی آنها با مقامات منصوب دولت اردوغان سکوت کرده است.
آنکارا همچنان به شدت، با حمایت ایالات متحده از مقامات کرد سوریه در چارچوب مبارزه با داعش مخالفت می‌کند و نیروهای ترکیه به طور منظم به شمال شرقی سوریه حمله می‌کنند. با وجود برخی خوش‌بینی‌های اخیر، چشم‌انداز مذاکرات صلح بین ترکیه و حزب کارگران کردستان همچنان نامشخص است.
با بررسی عملکرد جو بایدن، اینکه بایدن، به گفته اردمیر و کوالسکی، «بزرگترین طرفدار کردها باشد که تاکنون به کاخ سفید راه یافته است»، معیار چندان بالایی برای سنجش نیست. عملکرد بایدن احتمالاً با هیچ‌یک از دوران های ریاست‌جمهوری جورج بوش که کردهای عراق توانستند در سال 1992 تحت شرایط ایجاد منطقه پرواز ممنوع تحمیلی آمریکا خودگردانی به دست آورده و سپس آن را در قانون اساسی جدید کشور در سال 2005 رسمی کردند، قابل مقایسه نیست.
اکنون، کردها خود را برای بازگشت ترامپ آماده می‌کنند؛ کسی که عملکرد او پیرامون مسائل کردی در دوران نخست ریاست‌جمهوری‌اش نیز پرتنش بود.
یاشار، روزنامه‌نگار کرد گفت :« بازگشت ترامپ به قدرت می‌تواند به معنای حمایت حتی کمتر ایالات متحده از کردها باشد و وضعیت کردها نامشخص‌تر خواهد شد».
منبع: نشریه سیاسی فارن پالسی
نظر شما