به گزارش کردپرس، «صباحت تونجل» سیاستمدار و نماینده پیشین کُرد پارلمان ترکیه در تازه‌ترین اظهارات خود درباره تحولات اخیر این کشور، به پرسش‌های مرتبط با عملیات قضایی علیه اکرم امام‌اوغلو، اعتراضات خیابانی، نقش حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP) و آینده روند مذاکرات امرالی میان عبدالله اوجالان و دولت ترکیه پاسخ داد. تونجل تأکید کرد که بدون توافق جدی CHP با کُردها، رای دادن به این حزب سودی برای کُردها نخواهد داشت.
به نوشته دراو مدیا، «صباحت تونجل» زن سیاستمدار و نماینده‌ی سابق کُرد پارلمان ترکیه که چند سالی به دلیل مسئله کُردها زندانی بود، درباره‌ی تحولات و تنش‌های داخلی اخیر ترکیه مصاحبه‌ای انجام داد. همچنین او در مورد آینده‌ی روند گفت‌وگوی امرالی میان عبدالله اوجالان و مقامات دولت ترکیه صحبت کرد و به سوالات دراو مدیا پاسخ داد.
سوالات دراو مدیا و پاسخ کامل «صباحت تونجل» به این سوالات به شرح زیر است:
سوال 1. آیا عملیات سیستم قضایی ترکیه که صبح روز ۱۹ مارس ۲۰۲۵ آغاز شد، فقط به «اکرم امام‌اوغلو» شهردار کلان‌شهر استانبول مربوط می‌شود یا اینکه حزب جمهوری‌خواه خلق را به طور کامل شامل می‌شود؟
پاسخ: اشتباه نیست اگر بگوییم این عملیات مرتبط با هر دو مورد است. حزب عدالت و توسعه (AKP) از یک‌سو تلاش دارد از طریق این عملیات «اکرم امام‌اوغلو» را که یکی از بازیگران مهم انتخابات ریاست‌جمهوری آینده است، حذف کند و از سوی دیگر، قصد دارد CHP را که بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون ترکیه است به مشکلات داخلی این حزب مشغول کند.
بحران مدیریتی در ترکیه که توسط AKP ایجاد شده به بحرانی ساختاری در سیستم و حاکمیت تبدیل شده است. این حزب تلاش می‌کند آن را تحت عنوان یک بحران سیاسی و اقتصادی به تصویر بکشد درحالی‌که در واقع هدف اصلی، مهار کردن CHP از طریق ایجاد تنش‌های داخلی در آن است.
سؤال 2. تجمع‌ها و اعتراضات خیابانی علیه بازداشت امام‌اوغلو تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، به‌ویژه که در شب‌های اخیر شدت سرکوب پلیس علیه تجمع‌کنندگان افزایش یافته است؟
پاسخ: CHP توانایی بسیاری در اعتراضات خیابانی دارد. از سال ۲۰۱۵ تاکنون در برابر فاشیسم، استبداد و اقتدارگرایی، این حزب از جنبش‌های جوانان و اپوزیسیون خواسته است که در خیابان‌ها حضور یابند. با پیشاهنگی CHP، بر خلاف گذشته که جوانان در خیابان‌ها کمتر حضور داشتند اکنون در تمام دانشگاه‌ها شاهد حضور پررنگ آن‌ها هستیم. پیوند میان جوانان و سیاست در آینده می‌تواند زمینه‌ساز تغییرات مهمی شود.
بدون توافق با کردها، رأی دادن به حزب جمهوری‌خواه خلق فایده‌ای ندارد
سؤال 3. همان‌طور که می‌دانیم، فرهنگ مقاومت در داخل CHP بسیار ضعیف است. آیا این حزب می‌تواند به تنهایی تا آخر به اعتراضات خیابانی ادامه دهد؟
پاسخ: اعتراضات خیابانی تا مدتی دیگر به پایان می‌رسند. آنچه باقی خواهد ماند، CHP به عنوان یک حزب سیاسی است که می‌خواهد در داخل سیستم دولت، قدرت را در دست بگیرد.
به این دلیل که این حزب که بنیان‌گذار جمهوری ترکیه است، توانایی و ظرفیت لازم برای تبدیل‌شدن به رهبری اپوزیسیون اجتماعی را ندارد. بنابراین، حفظ و استمرار اعتراضات خیابانی توسط این حزب با همان شدت روزهای اول، در مدت طولانی دشوار خواهد بود.
سؤال 4. آیا حزب جمهوری‌خواه خلق می‌تواند با سایر احزاب اپوزیسیون ائتلاف تشکیل دهد؟
پاسخ: در حال حاضر، این حزب مشغول چالش‌های داخلی و برگزاری یک کنگره‌ی فوق‌العاده است. در این کنگره، بار دیگر به «اوزگور اوزل» رأی اعتماد داده شد و سیاست‌های ائتلافی مشخص شدند. در آنجا خواهیم دید که توافق حزب جمهوری‌خواه خلق با جریان‌های محافظه‌کار و ملی‌گرا تا چه اندازه تغییر کرده اند. در رابطه با کُردها نیز این حزب بیش از آنکه به‌دنبال توافق باشد صرفاً به دنبال جذب آرای آن‌هاست که این امر برای کَُردها سودی نخواهد داشت. بدون توافق سیاسی با کُردها، رأی دادن به این حزب فایده‌ای نخواهد داشت.
سؤال 5. «اوزگور اوزل» رئیس CHP از کُردها عذرخواهی کرد اما آیا این برای جلب اعتماد کُردها کافی است؟
پاسخ: پس از اظهارات «منصور یاواش» شهردار آنکارا، کُردها به‌شدت ناراحت و خشمگین شدند. به همین دلیل «اوزگور اوزل» از کُردها عذرخواهی کرد.
اما کُردها به‌ویژه جوانان کُرد، منتظر یک سیاست شفاف و مشخص از سوی این حزب در رابطه با مسئله‌ی کُردها هستند. اگر این حزب در رابطه با حقوق آزادی کُردها، زبان، هویت و فرهنگ کُردی و همچنین حفظ صلح، گام‌های عملی بردارد، کُردها نیز رویکرد مثبتی نسبت به آن اتخاذ خواهند کرد.
حزب جمهوری‌خواه خلق توانایی رهبری اپوزیسیون اجتماعی را ندارد، اعتراضات خیابانی برای مدتی ادامه خواهد داشت
سؤال 6. انتظار می‌رفت که در مراسم نوروز، پیام عبدالله اوجالان قرائت شود اما در این جشن‌ها هیچ پیامی از اوجالان خوانده نشد. دلیل آن چه بود؟
پاسخ: مردم کُرد و سایر کسانی که خواهان حل مسئله‌ی کُردها در ترکیه هستند، در نوروز منتظر دریافت پیامی بودند، اما متأسفانه حکومت از این فرصت استفاده نکرد. عدم بهبود شرایط عبدالله اوجالان در زندان امرالی، ادامه انزوای وی و عدم برداشتن گام‌های لازم برای آغاز روند تاریخی که در بیانیه ۲۷ فوریه به آن اشاره شده بود، موانعی بر سر راه روند ایجاد کرده است.
سؤال 7. آیا به این دلیل که اوجالان پیامش را به دلخواه دولت ننوشته بود، دولت اجازه‌ی انتشار پیامش را نداد؟
پاسخ: هرگونه پاسخی به این پرسش، تنها یک تحلیل غیرشفاف خواهد بود.
فراخوان اوجالان برای حل مسئله‌ی کُردها از طریق گفت‌وگو و خارج کردن آن از مسیر جنگ و درگیری، نشان می‌دهد که در آینده باید مسیر سیاست و ایدئولوژی چگونه باشد. دستور کار نوروز ۲۰۲۵ نیز در کردستان، ترکیه و اروپا، بیانیه‌ی ۲۷ فوریه بود.در نوروز ۲۰۲۵ از فراخوان اوجالان حمایت گسترده‌ای شد که این خود به‌عنوان یک پیام مهم تلقی می‌شود.
سؤال 8. گفته می‌شود که روند امرالی به بن‌بست رسیده است. اگر چنین است، دلیل آن چیست و این روند دقیقاً در کجا به بن‌بست خورده است؟
پاسخ: برای پیشرفت این روند، دولت باید چند گام اساسی بردارد. در صورت انجام این اقدامات، روند متوقف نخواهد شد. گفت‌وگوهایی که پس از عید نوروز انجام خواهد شد، نقش مهمی در تعیین سرنوشت این روند خواهد داشت. مسئله‌ی کُرد یک مسئله‌ی تاریخی است که بیش از یک قرن در تاریخ ترکیه قدمت دارد. همچنین، جنگ و درگیری‌هایی که طی ۴۵ سال اخیر روی داده‌اند به آسانی حل نخواهند شد. همچنین تلاش‌هایی که تاکنون برای برقراری صلح انجام شده اند به دلیل سیاست‌های انکارگرایانه دولت به نتیجه نرسیده‌اند. مهم‌ترین بخش فراخوان ۲۷ فوریه، تأکید بر هویت کُردی و حقوق باورمندان به عقاید دیگر است. این مسئله نیز به معنای تغییر پارادایم انکارگرایانه دولت نسبت به کُردهاست. در همین حال، اجرای این فراخوان به معنای رفع بزرگ‌ترین مانع در مسیر حل مسئله‌ی کُردها خواهد بود.
نظر شما