کردپرس، روابط میان دو حزب اتحادیه میهنی (یکیتی) و حزب دمکرات کردستان (پارتی) به عنوان احزاب حاکم اقلیم در ماه های اخیر دچار تنش های بسیاری شده و پس از برگزاری کنگره چهارم اتحادیه میهنی در آخرین روزهای سال 2019 میلادی و انتخاب لاهور شیخ جنگی و بافل طالبانی به عنوان روسای مشترک حزب که افرادی مخالف پارتی شناخته می شوند، این اختلافات تشدید شده است.

آراس شیخ جنگی عضو شورای رهبری حزب اتحادیه میهنی کردستان (یکیتی) در گفتگو با سایت خبری ملت به پرسش هایی در مورد روابط این حزب و حزب دمکرات کردستان عراق (پارتی) و نیز روابط اربیل و بغداد، پاسخ داده است:

روابط میان اتحادیه میهنی و حزب دمکرات از سطح دو هم پیمان استراتژیک به حدی تنزل یافته که حتی طی ماه های گذشته، نتوانسته اند در مورد مکان و زمان برگزاری یک نشست دو جانبه هم به توافق برسند، دلیل اصلی این اختلافات چیست؟

آراس شیخ جنگی: می بایست روابط میان یکیتی و پارتی بهتر از این باشد، اما متاسفانه برخی عوامل موجب شده که این روابط به وضعیت کنونی برسد، که یکی از آن عوامل این است که پارتی پس از برگزاری کنگره چهارم یکیتی، از نتایج کنگره و موفقیت آن راضی نبوده و باور نمی کردند که یکیتی حتی بتواند کنگره را هم برگزار کند، تغییرات به وجود آمده در کنگره باب میل پارتی نبوده و پارتی پس از بیماری جلال طالبانی بنیان گذار و دبیرکل پیشین یکیتی ، این حزب را مانند یکی از شاخه های فرعی خود می دانست و می توانست تمامی اهداف و خواسته های خود را از طریق رهبری پیشین یکیتی، اجرایی کند؛ اما با برگزاری کنگره و بر سر کار آمدن چهره های متفاوت و ایجاد تغییرات بنیادین، اتحادیه میهنی به صورت فعلی درآمده و به باور من، تعامل نسل جدید اتحادیه میهنی با حزب دمکرات به هیچ روی با همان ذهنیت کهنه نخواهد بود و لازم است که پارتی این نکته را درک کند.

رهبری جدید اتحادیه میهنی، باب میل حزب دمکرات نیست و آنان که پیشتر رهبری حزب را در دست داشتند، نتوانستد که در کنگره بار دیگر انتخاب شده و به رهبری برسند و اکثریت رهبری جدید نیز در راستای سیاست های حزب دمکرات عمل نمی کند؛ چرا که عملکرد پارتی بر اساس همان ذهنیت و تفکر پیشین است. اکنون قرن بیست و یکم است، اما پارتی طبق ذهنیت قرن گذشته رفتار می کند و همه امور باید از راه آنان اداره شود و خود را مالک همه کردستان می دانند و گمان می کنند اکنون نیز مانند سال های 1974 و1975 فقط پارتی حزب بلامنازع است و وجود هیچ حزب و نیروی دیگری را قبول ندارند که در کردستان رقیب آنان باشد، اما دنیا عوض شده و حزب دمکرات در گذشته حزب اول و حاکم بود، اما کنون چندین حزب و جریان جدید به میدان آمده اند و شرایط فعلی سیاست قبلی را برنمی تابد و باید ذهنیت خود و رفتار با مردم و احزاب را تغییر دهند؛ مسائلی وجود دارد که به دست آنان نیست و از حیطه اختیار آنان خارج است و لازم است این واقعیت را بپذیرند.

مقامات حزب دمکرات، از جمله کاک امین نجار عضو دفتر سیاسی حزب دمکرات، پیشتر در رسانه ها اعلام کرده اند که از رهبری جدید اتحادیه میهنی استقبال می کنند و با آنان تعامل خواهند داشت، نظر شما در این مورد چیست؟

آراس شیخ جنگی: مقامات رده پایین در حزب دمکرات هیچ گونه قدرت و اختیاری ندارند، قدرت اصلی در این حزب در اختیار مسعود بارزانی رهبر پارتی و مسرور بارزانی فرزند وی (نخست وزیر اقلیم کردستان ) است و بدون نظر و اجازه آنان هیچ اقدام و تواقفی از سوی حزب صورت نمی گیرد، وضعیت در حزب دمکرات مثل اتحادیه میهنی نیست، من شرط می بندم خود کاک امین نجار چندین ماه است نتوانسته مسعود بارزانی را از نزدیک ببیند، حتی ممکن است شش ماه برای دیدار با او در انتظار بماند.

من به رهبری جدید اتحادیه میهنی پیشنهاد می دهم که اگر خواستار توافق با پارتی هستند، باید با مسعود و مسرور بارزانی به توافق برسند. چرا که قدرت تصمیم گیری در اختیار آنان است و هرچه آنان بگویند همان می شود و باید دو طرف بر سر میز گفتگو نشسته و مسائل را از طریق مذاکره حل و فصل کنند، زیرا در نهایت بدون یکدیگر نمی توانیم این اقلیم را اداره کنیم و این واقعیتی است که باید همگان آن را بدانند.

چرا این نشستی که می گویید هنوز برگزار نشده است؟

آراس شیخ جنگی: تا جایی که اطلاع دارم هنوز کاک مسعود با این نشست موافقت نکرده، اما وی باید بسیار فراتر از این عمل کند، زیرا وی مردی با تجربه است و به عنوان رهبر پارتی تجارب تلخی را از سر گذرانده و دارای جایگاهی در دنیا است و باید این نشست را بپذیرد و اگر خواهان منافع حزب دمکرات و کردها است، با آن مخالفت نکند، زیرا این شرایط پیش از یکیتی به زیان پارتی است، امیدوارم پارتی و یکیتی با یکدیگر به توافق برسند، حتی لازم نیست توافق بر سر تمامی مسائل صورت بگیرد، بلکه می توانند بر سر برخی موارد اساسی توافق کنند.

در شرایط کنونی اگر من به جای کاک مسعود بودم، دولت فعلی را منحل می کردم، زیرا نتوانسته هیچ یک از امور را اداره کند، کاک مسرور اولین کسی است که در تاریخ حکمرانی کردی اعلام کرد ما 27 میلیارد دلار بدهکاریم، اما کاک مسرور آیا تو می دانی که به چه کسی بدهکار هستی و پول ها کجا هستند؟

شما می خواهید روابط با پارتی چگونه باشد؟

آراس شیخ جنگی: ما می خواهیم با حزب دمکرات روابطی عادی داشته باشیم، روابطی که در خدمت منافع مردم بوده و به خاطر خود یکیتی باشد نه به خاطر دیگر احزاب، من در دولتی که قادر به پرداخت حقوق به کارمندان نباشد، نتواند دارو را تامین کند و خدمات رسانی مناسب ارائه دهد، نمی مانم که مورد انتقاد مردم قرار گیرم، اگر دولت نتواند این وظایف را انجام دهد، دیگر وجود آن را برای چه می خواهیم، مشکل ما با پارتی نیز همین است و اتحادیه میهنی نیز به مقطعی رسیده که باید تصمیم خود را اتخاذ کند.

هدف اتحادیه میهنی از اجرای تمرکز زدایی اداری و اقتصادی در نظام حاکمیتی اقلیم کردستان چیست؟ چرا حزب دمکرات به این طرح با دیده شک و گمان می نگرد؟

آراس شیخ جنگی: پارتی باید از این طرح حمایت کند، زیرا به نفع این حزب است، اگر اداره سلیمانیه موفقیت آمیز بود، که به معنای موفقیت کاک مسرور است، اگر مردم در سلیمانیه مشکلی نداشته باشند، یعنی دولت موفق عمل کرده است، اما پارتی برداشت اشتباهی از این موضوع دارد، کسی بحث جدایی را مطرح نکرده و فقط خواستار تمرکز زدایی اداری و اقتصادی هستیم. چرا باید تغییر نام مالک یک خودرو در میان دو استان اقلیم نیازمند امضای وزیر امور داخلی باشد؟

علاوه برآن ، در واقعیت دراقلیم کردستان ساختار واحدی وجود ندارد از مرز دیگله (میان اربیل و سلیمانیه) به این سوی یک حزب است و در سوی دیگر حزب سیاسی دیگری امور را در دست دارد، طی این 29 سال گذشته چه اقدامی برای اتحاد واقعی انجام داده اند؟ آیا کاک قباد طالبانی (به عنوان معاون نخست وزیر اقلیم) می تواند یک مامور پلیس را از اربیل به سلیمانیه منتقل کند؟ یا کاک مسرور می تواند یک مامور پلیس را از سلیمانیه به دهوک انتقال دهد؟ کجای این وضعیت یک ساختار واحد و یکی شدن است؟ اگر می خواهند امور را این چنین اداره کنند، من چنین اداره ای را نمی خواهم. 29 سال است اوضاع این گونه اداره می شود و به همین دلیل لازم است تمرکز زدایی اداری و مالی صورت بگیرد، انتصاب چند وزیر در دولت که قدرت و اختیاری ندارند، چه سودی دارد؟

دولت اقلیم کردستان اعلام کرده اصلاحات را اجرا می کند، آیا شما با اصلاحات موافق هستید؟ چرا به صورت غیرمستقیم به مخالفت با اصلاحات متهم می شوید؟ آیا از اصلاحات می ترسید؟

آراس شیخ جنگی: ما ترسی از اصلاحات نداریم و از آن حمایت می کنیم، اما اصلاحات واقعی با حرف میسر نمی شود و در عمل باید انجام شود، کاک مسرور می گوید 27 میلیاد دلار بدهکاریم، پس مبالغ این بدهی کجاست؟ اگر به اربیل نگاهی کنیم می بینیم پول ها در اربیل است، برخی پروژه ها را برای خود و افراد منتسب و نزدیک به خودشان انجام داده اند، این بدهی ارتباطی با سلیمانیه ندارد، این مبلغ نزد خودشان است و چندین پروژه شهرک های مسکونی و هتل در اربیل و یا شاید در خارج اقلیم، با این مبالغ اجرا شده است.

طرح های عمرانی و پروژه های سلیمانیه واضح و شفاف است، من در روزهای گذشته در کویه و گرمیان بودم و وضعیت خیابان ها مشخص است و همه طرح ها متوقف شده و نه فقط حزب دمکرات، بلکه اتحادیه میهنی و حزب جنبش تغییر نیز مسئول این شرایط هستند.

پس از گذشت یک سال، عملکرد کابینه دولت نهم اقلیم را چگونه ارزیابی می کنید؟

آراس شیخ جنگی: دولت شکست خورده و قادر به هیچ کاری نیست، نخست وزیر در دولت و خاندان خود، فردی دارای قدرت است، اما چرا هیچ کاری نمی کند؟ قوی ترین فرد را نخست و زیر کرده اند، مسئول نهاد امنیتی قوی و بزرگی بوده، یعنی چه که اطلاعی از فساد روی داده ندارد؟ اگر این طور است، پس بدین معناست که این نهاد امنیتی اساسا وجود ندارد و یا خود نیز بخشی از این فساد موجود بوده و یا از آن بی اطلاع بوده و باید پیش از هر کاری نهاد امنیتی تحت فرمان خود را منحل و نهاد جدیدی را تاسیس کند.

اگر هر فردی دیگری به جای کاک مسرور نخست وزیر بود، احتمال داشت که پارتی با انحلال دولت موافقت کند، اما چون کاک مسرور نخست وزیر است، نباید منحل شود، ایفای نقش مسعود بارزانی در این مقطع به معنای بزرگ منشی وی است.

من مایل بودم کاک مسرور بهترین عملکرد را به عنوان نخست وزیر از خود نشان دهد، من شخصا کاری با او ندارم، این برای خدمت به مردم است و به نفع وزرای یکیتی در دولت و حزب ما هم به عنوان شریک دولت می بود، اما متاسفم که کاک مسرور نمی تواند و به نظر می رسد افراد نزدیک به وی نیز به فساد آلوده باشند و باید مبارزه با فساد را از آنان آغاز کند.

اصلاحات با این شرایط انجام نمی شود، کاک مسعود نیز پیشتر چندین بار بحث اصلاحات را مطرح کرده،اما اگر می خواهد آن را انجام دهد، باید مانند محمد بن سلمان از افراد نزدیک به خود آغاز کرده و دارایی هایی را که از طریق دولت کسب کرده اند، از آنان و همه افراد دیگر، بازپس بگیرد.

کاک مسرور نشستی را برگزار و از شرکت های اقلیم درخواست قرض و وام کرده، اما باید پرسید چرا از شرکت کورک تلکام که متعلق به خود اوست وام نمی گیرد، سیروان بارزانی که میلیاردر است، از او نیم میلیارد دلار وام بگیرد، شرکت کارگروپ هم که متعلق به خودشان است، حتی اگر آن را به عنوان قرض و بدهی به حساب بیاورند باز هم در اختیار خودشان است.

تمامی شرکت های دنیا به دلیل بحران کرونا دچار ضرر و زیان شدند و دولت ها به آن ها کمک کردند، اما اینجا وضعیت برعکس است و دولت از شرکت ها کمک می خواهد و این به معنای شکست دولت است و اذعان به شکست نیز به معنای بزرگ منشی انسان است، اتحادیه میهنی از طرفداران خود نمی ترسد و مسئولیت شکست را بر عهده می گیرد.

راه حل این وضعیت چیست؟

آراس شیخ جنگی: دولت باید منحل شده و دست از کار بکشد، دولتی که ساختار آن کوچک سازی شده، بر سر کار آید و اقتصاددان های ماهر وضعیت اقتصادی اقلیم را بهبود ببخشند، ما دارای صنعت، کشاورزی و تولید نیستیم و کمک گرفتن از افراد متخصص از خارج هیچ عیب و شرمی ندارد.

آیا متوجه خطرات این وضعیت شده اید؟ حقوق پرداخت نمی شود، تجارت رونق ندارد و پزشکان اعتصاب کرده اند.

آراس شیخ جنگی: بله متوجه این خطر هستم و وضعیت در آستانه انفجار است، باید پیش از اینکه مردم معترض شوند راه حلی برای این شرایط یافت شود. شاه ایران را دیده ایم، من سقوط شاه را دیدم. اینها که از شاه قوی تر نیستند، قذافی را دیدیم و همچنین حسنی مبارک را که با صندلی چرخدار به دادگاه آورده می شد، وضعیت یمن و سوریه را می بینیم و صدام را دیدیم که چگونه رفت، از این ها که قوی تر نیستیم، وضعیت اقلیم امروز منفجر نشود، فردا به انفجار می رسد من روزانه با مردم ارتباط دارم، شرایط مردم را در بازار می بینم، وضعیت اصلا خوب نیست و تقاضا می کنم که پیش از آن مشکلات را حل کنید، اگر سلیمانیه سقوط کند، اربیل نیز سقوط می کند. فکر نکنید که تظاهرات فقط در سلیمانیه برپا می شود.

نظر شما در مورد درآمدها و پرونده نفتی اقلیم کردستان چیست؟

آراس شیخ جنگی: پرونده نفتی اقلیم موارد مبهم و مشکوکی دارد، زیرا دولت مرکزی عراق می گوید در مقابل نفت به اقلیم بودجه می دهد، پس اقلیم که در هر حال نفت را می فروشد، چرا آن را به بغداد نمی دهد که رضایت دولت مرکزی را نیز به دست آورد.

این نظر شخصی من است و برخی اطلاعات را نیز در این باره جمع آوری کرده ام و فکر می کنم که توافقی با یکی از دولت های همسایه، در مورد نفت اقلیم که صادر می شود، صورت گرفته و این دولت در قراردادی نمی دانم 20 یا 30 و یا 50 ساله از نفت اقلیم منتفع می شود و اتحادیه میهنی نیز اطلاعی از این توافق نداشته و با وجود اینکه همراه آنان بوده، اما اطلاعی از امضای توافق و جزئیات آن ندارد. این توافق هم برای حفظ این قدرت است، برای حفظ قدرت حزب دمکرات است، زیرا قدرت و حاکمیت متعلق به پارتی است نه یکیتی، ما را با پول خودمان حفظ می کنند،یک حزب (حزب دمکرات) را حفظ می کنند نه دولت را، زیرا دولت ما را به سقوط کشاندند و مسئله رفراندوم را هم آنان (پارتی) بر سر ما آوردند، آن هم برای اینکه بگویند، هر زمانی که بخواهیم می توانیم چنین وضعیتی را بر سرتان بیاوریم.

مسائلی پنهانی وجود دارد که جرائت افشای آن را ندارند، زیرا اگر آن را افشا کنند، رسوایی بزرگی به بار آمده و این قدرت را از دست می دهند، اما اگر آنان خواهان منافع خود و منافع کردها هستند، باید این جام زهر را بنوشند، امام خمینی هم در زمان جنگ هشت ساله ایران و عراق گفت من جام زهر را می نوشم.

به نظر شما چرا توافق میان اربیل و بغداد صورت نمی گیرد؟

آراس شیخ جنگی: به دلیل اینکه دولت عراق خواستار ارائه ارقام و جزئیات و حساب های درآمد و هزینه های اقلیم است و چه بخواهند یا نه، در عراق دولت وجود دارد و اختلاس این مبالغ به آسانی صورت نمی گیرد و بغداد برای مشخص شدن سرنوشت درآمدهای اقلیم و جزئیات و چگونگی فروش نفت پافشاری می کند و اربیل هم این آمار و درآمدهای گمرک را به دولت عراق نمی دهد، اما باید بدانند که بغداد از همه جزئیات مربوط به گمرک و مرزها اطلاع دارد.

روابط شما با جنبش تغییر در چه سطحی است، گفته می شود سعی در احیای توافق دباشان دارید.

آراس شیخ جنگی: توافق دباشان میان مام جلال و کاک نوشیروان مصطفی بنیان گذار و رهبر فقید جنبش تغییر صورت گرفت، اکنون هیچ یک از آنان در قید حیات نیستند و باید توافق جدیدی صورت بگیرد، بگذارید صریح باشیم، جنبش تغییر کنونی، حزب دوران نوشیروان مصطفی نیست و اتحادیه میهنی نیز حزب دوران مام جلال نیست. به نظر من روابط اتحادیه میهنی نه فقط با جنبش تغییر، بلکه با همه جریان های سلیمانیه و حتی با حزب دمکرات نیز خوب است.

در پایان نیز باید به اتحادیه میهنی و حزب دمکرات و همچنین به جنبش تغییر که در دولت اقلیم سهیم است؛ بگویم، تاریخ به شما رحم نمی کند، باید (به مذاکره و گفتگو) بنشینید و به مردم خدمت کنید وگرنه آینده خوبی در انتظار شما نخواهد بود.