وفات حاج شیخ محمد کسنزانی، و شور فراوان برآمده در میان منسوبان و مریدان و علاقه مندانش، توجه زیادی به خود جلب کرده است؛ شور بیکرانی که مانع از رفتن چندهزار مرید از شهرهای کردنشین ایران برغم شرایط پر خطر کرونایی نشد تا خود را مشتاقانه با دلی پر شوق و چشم های اشکبار به مراسم تشییع و خاکسپاری جنازه پیر طریقت در سلیمانیه برسانند.

حاج شیخ محمد کسنزانی، پسر شیخ عبدالکریم کرپچنه از سادات برزنجی کردستان عراق است که در 82 سالگی درگذشت. وی چهل و سه سال قبل، پس از وفات پدر، جانشین وی شد و با گسترش تکایا در شهرها و کشورهای مختلف و سفرها و رفت و آمدها، به شخصیتی منطقه ای و جهانی تبدیل شد به طوری که در 92 کشور دارای تکیه و خلیفه و مرید و منسوب اند.

خود وی اهل علم را بسیار ارج می نهاد و به فقرا و نیازمندان کمک می کرد. در حوادث و کشاکش های فراوان چند دهه گذشته عراق، بسیاری را از زندان و اعدام نجات داد. بنا به جایگاهی که داشت حکومت های عراق همواره احترامش را نگاه می داشتند و او هم ضدیتی با آنان نشان نمی داد و مریدانش را از ورود به احزاب سیاسی برحذر می داشت و شخصا به هیچ کس آزاری نرساند و مریدانش بسیار مطیعش بودند. مریدان وی در عراق بیشتر از اعراب هستند تا کردها و در کردستان ایران و نواحی تالش و خراسان و ... هم مریدان زیادی دارد. در مریوان و پاوه و سنندج و بانه و سقز و بوکان و مهاباد و سایر شهرها، تکیه های کسنزانی با تشکیل حلقات ذکر جهر، دو بار در هفته برپاست.

مرحوم شیخ محمد، اهل مطالعه و تحقیق بود و علاوه بر منابع اسلامی در دیگر ادیان هم مطالعه می نمود. در دوسه دهه اخیر موفق به نوشتن و انتشار کتاب هایی در باره مسایل اسلامی از نگاه تصوف شد که مهم ترین و پربرگ ترینشان کتابی است در 24جلد به نام الموسوعه الکسنزانیه. در باره تصوف.

موسوعه به معنی دایره المعارف است. در سخنرانی ها و حلقات ذکر باشکوهی که تشکیل می داد و خود در وسط جمع و حلقه قرار می گرفت بر ذکر اسماءالله و نام مبارک پیامبر تمرکز زیاد داشت و همواره مریدان را علاوه بر دوری از گناهان و انجام فرایض، به نماز تهجد و روزه های دوشنبه و پنجشنبه توصیه می نمود تا صایم الدهر باشند.

همچنین بسیار تاکید می کرد که در باره مشایختان دروغگویی و اغراق نکنید و می فرمود که اخبار جعلی از کرامات، برایشان سر هم نکنید چرا که مشایخ و بزرگان احتیاجی به این جعلیات ندارند که به گمانم در این روزگار پر مکر و شید، توصیه ای ماندگار و بحق و آسیب شناسانه و مهم است. یا تذکرات شدید و بجایی که در سرزنش بعضی افراد سوءاستفاده کننده از اموال موقوفه تکایا می داد.

یکی از تأثیرات آشنایی وی با دیگر فرهنگ ها و وسعت نگاهش، نامیدن بعضی پسرانش با اسامی چون نهرو و گاندی(غاندی)، از رهبران آزادیخواه هند علیه استعمار انگلیس است. با همه تحولاتی که در عرصه جهانی شدن اقتصاد و سیاست و فرهنگ میـ بینیم هنوز در شرق نبض دین تند می زند و شور و نشاط دینی، در تلاطم است و نشان از آن دارد که نباید آن را دست کم گرفت؛ به قول مولانا:

موج های تند دریاهای روح/ هست صد چندان که بد توفان نوح