به گزارش کردپرس، در حالی که انتخابات آتی ترکیه قرار است در ژوئن سال 2023 برگزار شود، کارزارهای انتخاباتی در قالب میتینگ ها و تبلیغات رسانه ای آغاز شده اند. در هفته های گذشته تعدادی از احزاب در شهرهای مختلف ترکیه میتینگ برگزار کردند. در حالی که مرال آکشنر رئیس حزب خوب در دیدارهای خود با زنان در قیصریه و آنکارا از گرسنگی و فقر مردم شکایت می کرد، اکرم امام اوغلو شهردار جنجالی استانبول سفری پر حاشیه به ترابزون داشت. در هفته های اخیر موضوع اصلی انتقادات رهبران اپوزیسیون به حکومت ترکیه که از انتقاد گذشته و تبدیل به «تکه پرانی» شده است، حول محور پناهجویان می چرخید.

در روزهای گذشته درگیری های لفظی میان رهبران اپوزیسیون و اعضای حزب حاکم ترکیه درباره بحران پناهجویان به اندازه ای افزایش یافت که امید اوزداغ رهبر حزب تازه تاسیس «ظفر» شعار «ما سوری ها را پس خواهیم فرستاد» سر داد و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و رئیس حزب عدالت و توسعه (AKP) در سخنانی اعلام کرد که قصد بازگرداندن اجباری سوری ها را ندارد اما شرایط بازگشت آنها را فراهم خواهد کرد.

شهرداری آنکارا متعلق به حزب جمهوری خواه خلق (CHP) با فرستادن پلیس به منطقه کیزیلای (قزل آی/Kızılay) در مرکز شهر آنکارا، به مغازه های خارجی ها فرمان تخلیه داد. نیروهای پلیس چند روز گذشته با حمله به مغازه ها و رستوران های سومالی ها در محله کیزیلای، به آنها دستور دادند که این محله را که از آن به عنوان «قلب پایتخت» یاد می کردند، تخیله کنند و به محله های حاشیه ای آلتین داغ و کچی اورن نقل مکان کنند. این در حالی است که همین چند ماه پیش سوری های مقیم آلتین داغ مورد حمله نژادپرستان قرار گرفتند و در نهایت شهرداری از آنها خواست تا خانه هایشان را تخلیه کنند و به محلات دیگر بروند.

در ماه های گذشته یکی از مشهورترین و می توان گفت محبوب ترین چهره های CHP، تانجو اوزجان شهردار شهر بولو، بارها و بارها بخشنامه هایی را علیه خارجی های مقیم این شهر صادر کرد و در سخنان خود اعلام کرد که اجازه نمی دهد «خارجی ها در این شهر زاد و ولد کنند». تانجو اوزجان که به طور آشکاری از گفتاری نژآدپرستانه استفاده می کرد، به هیچ عنوان از سوی رهبران CHP بازخواست نشد. او به یکی از محبوب ترین چهره های CHP تبدیل شد. تانجو در حالی شعار «نمی خواهیم خارجی ها را در بولو ببینیم» سر می داد که برخی رسانه ها اسنادی از به کار گیری نیروهای ارزان و بدون ثبت خارجی در شهرداری بولو منتشر کردند. کارگرانی که با بیش از ده ساعت کار بدون استراحت در بخش های خدماتی نه بیمه دارند و نه ضمانتی وجود دارد که حق الزحمه کم خود را نیز دریافت کنند.

تبلیغات علیه خارجی ها تا جایی پیش رفت که در شهر مرعش ترکیه راهپیمایی بزرگی با شعار «سوری ها را در این شهر نمی خواهیم» به راه افتاد. برخی مغازه ها از خدمت رسانی به سوری ها و دیگر پناهجویان خارجی سر باز زدند، حتی روی در مغازه ها تابلوی «ورود سوری و افغانستانی ممنوع» نصب کردند. در ماه های اخیر تعداد زیادی از اتباع افغانستان که به طور غیر قانونی به ترکیه آمده بودند، از سوی وزارت کشور دیپورت شدند.

امید اوزداغ نماینده نژادپرست مجلس و رئیس حزب تازه تاسیس ظفر، که پیشتر یکی از اعضای ارشد حزب حرکت ملی (MHP) بود اما عقاید تندروانه ملی گرایانه اش حتی در قالب MHP نیز نمی گنجید، در زیر چتر گفتمانی مملو از نفرت از خارجی ها با شعار «سوری ها را پس می فرستیم» میتینگ های تبلیغاتی خود را آغاز کرد. کلیپ های او که حالا دست به دست در میان جوانان ترکیه می چرخند و از او به عنوان قهرمانی که قرار است ترک ها را از دست خارجی ها نجات دهد، یاد می کنند، حاوی تصاویری پر از نفرت افکنی و دشمنی علیه خارجی ها است.

در چنین فضای مسمومی که خارجی ها هر روز بیش از گذشته در معرض خشونت های فیزیکی، کلامی و روانی قرار دارند، اردوغان بنزین آخر را روی آتش ریخت و برای افزایش خشم دشمنانش گفت که قصد ندارد سوری ها را به قتل گاهشان بفرستد. او با این جمله با یک تیر دو نشان زد. هم به دو قطبی موجود در جامعه دامن زد و به رهبران اپوزیسیون و مردمی که نجات خود را در اخراج خارجی ها می بینند دهن کجی کرد و هم اعلام کرد که کماکان حکومت دمشق و مدیریت خودگردان شمال و شرق سوریه را به عنوان دشمنان خود می شناسد، بنا براین قصد ندارد پای خود را از بحران سوریه بیرون بکشد.

پیروی سخنان اردوغان که خشم میلیون ها تن از مردم را برانگیخت، روز گذشته سلیمان سویلو وزیر کشور اردوغان اعلام کرد که کشورش تا کنون به نزدیک به سیصد هزار تن از اتباع سوری شهروندی ترکیه را اعضا کرده است. سویلو در پاسخ به انتقادات اعلام کرد که این ارقام در حدی نیستند که باعث تغییر ساختار جمعیتی ترکیه شوند.

حکومت ترکیه با دامن زدن به بحث پناهجویان و خارجی ها به دنبال چیست؟

به نظر می رسد حکومت ترکیه عامدانه در حال دامن زدن به موضوع پناهجویان است. در هفته ای که گذشت سازمان آمار ترکیه رقم تورم را نزدیک به 70 درصد و سازمان های تحقیقاتی اقتصادی غیر دولتی رقم واقعی تورم را بالای 156 درصد اعلام کردند.

از سوی دیگر جنگی که از آوریل در منطقه کردستان عراق آغاز شده است، با گذشت بیش از 20 روز همچنان بدون نتیجه ادامه دارد. هنوز مشخص نیست که حکومت ترکیه در این جنگ دقیقا به دنبال انجام چه اهداف مشخصی بوده و آیا به این اهداف دست یافته است یا نه؟ همچنین اخبار زیادی از کردستان عراق و ترکیه به دست می رسند که حاکی از عقب نشینی برخی نیروها، استعفای آنها از ادامه شرکت در جنگ، و دادن تلفات زیاد در این جنگ هستند.

آنگونه که از اخبار رسانه های نزدیک به حکومت ترکیه بر می آید، احتمال شدت گرفتن حملات در کردستان سوریه نیز بالا رفته است. اردوغان با بیان این که سوری ها را به دست قاتلان نمی سپاریم، خود را در جایگاه منجی سوری ها قرار داده است.

به نظر می رسد، حکومت ترکیه قصد دارد با مشغول کردن فضای رسانه ها در ترکیه، هجمه اخبار را به سوی پناهجویان ببرد. حکومت می خواهد با نشان دادن پناهجوها و خارجی ها به عنوان منشاء مشکلات از پذیرش مسئولیت بحران اقتصادی شانه خالی کند. از دیگر سو قصد دارد حواس رسانه ها را از «بی نتیجه ماندن جنگ در کردستان عراق، و تلفات بالا در این جنگ» منحرف کند. به این ترتیب حضور خود در کردستان سوریه را توجیه کند و بگوید که با عملیات در آنجا، این مناطق را از خطر تروریسم پاک می کند و قرار است سوری ها را به خانه هایی که در مناطق پاکسازی شده ساخته است، بازگرداند.

یک هدف بسیار مهم اردوغان از این کار، استفاده تبلیغاتی از فرستادن سوری ها در آستانه انتخابات آینده است. آنگونه که به نظر می رسد اردوغان درست پیش از برگزاری انتخابات آتی بسیاری از پناهجویان را از کشور اخراج خواهد کرد و به این ترتیب در نزد بسیاری از ملی گرایان به عنوان قهرمان ملی که کشور را از دست خارجی های مزاحم نجات داد، شناخته خواهد شد.

آنگونه که مدحت سنجر رئیس مشترک حزب دموکراتیک خلق ها (HDP) نیز اعلام کرد، موضوع استفاده ابزاری حکومت ترکیه از پناهجویان برای کسب امتیاز از اتحادیه اروپا و کشورهای غربی نیز موضوع تازه ای نیست. حکومت ترکیه با این کار خشم عمومی را متوجه خارجی ها می کند.

حالا چه بر سر پناهجویان خواهد آمد؟

در حالی که جنگ پروپاگاندای رسانه های حکومتی و اپوزیسیون بر سر موضوع فرعی بحران پناهجویی ادامه دارد، حمله های مردم به پناهجویان خارجی ادامه دارد. آنها به بهانه زیر پا گذاشتن قوانین در فضاهای عمومی مورد ضرب و شتم مردم قرار می گیرند. کارگران سوری و افغانستانی با کمترین حقوق در مشاغل خدماتی کار می کنند و پس از گذشت دو سه ماه بدون پرداخت حقوق از محل کار به بیرون انداخته می شوند. زن های پناهجو مورد فجیع ترین خشوت ها قرار می گیرند. نیروهای پلیس که خود قسمتی از بار خشونت جامعه علیه خارجی ها را عهده دار هستند، شاکی های خارجی را از اداره های پلیس بیرون می کنند. در نهایت این بازی رسانه ها در ترکیه جای خود را به بازی دیگری می دهد، حواس رسانه ها و رهبران اپوزیسیون معطوف به موضوعی دیگر می شود و می ماند خشم، دشمنی و نفرت عمومی نسبت به پناهجویانی که اغلب به دلیل سیاست های حکومت ترکیه از موطن خویش آواره شده اند.

در چنین شرایطی تنها یک موضوع درباره سرنوشت پناهجویان قطعی به نظر می رسد، و آن این که آنها در هر صورت دیر یا زود و با پیروزی هر کدام از دو ائتلاف حاکم و اپوزیسیون ترکیه، به کشورهایشان پس فرستاده خواهند شد. چه در قالب تبلیغات رسانه ای اردوغان برای به دست آوردن دل طرفداران ملی گرایش، چه در قالب جشن پیروزی احزاب اپوزیسیون، سرنوشت بسیاری از سوری های آواره در ترکیه بازگشت به سوریه خواهد بود.