منابع پایدار و مناسب نفت و گاز و فرصت ایجاد صنایع بالادست و پائین دست در حوزه انرژی، مزیت مرزی و جغرافیای سرزمینی و وجود مزیت های مرزی (مبادلات تجاری، گردشگری)، منابع طبیعی و کشاورزی مناسب سه پیشران اصلی توسعه اقتصاد استان ایلام به شمار می‌روند که متاسفانه شاهدیم این مزیت ها و فرصت ها گاها تبدیل به تهدید و در خوشبینانه ترین وضعیت، حالت خنثی گرفته اند.

در حالی استان از میادین نفت و گاز متعددی برخوردار است و علاوه بر آن، برخی میادین هنوز مورد بهره برداری و توسعه قرار نگرفته، نبود زنجیره ارزش در هر دو سطح (بالا و پایین دست) باعث استفاده حداقلی از این مزیت شده است.

اکثر میادین بواسطه وجود پاره ای قوانین بگونه ای مدیریت می‌شوند که بجز در سطوح خرد اقتصادی، در نظام درآمدی استان نقشی اساسی ندارند و بجز اعتبارات عام ۳ درصدی مناطق نفت خیز کشور (که آنهم از منظر نحوه تقسیم دارای اشکالات متعددی به زیان استان است) بهره چندانی نصیب استان نمی کند.

در بخش کشاورزی نیز مشکلات ناشی از خشکسالی و کم آبی، در حالی آسیب های جدی به بخش کشاورزی وارد کرده است که طرح انتقال آب در طرح گرمسیری علیرغم سرمایه گذاری های صورت گرفته و بهره گیری برخی از مناطق مسیر انتقال (اغلب در استان کرمانشاه)، هنوز مورد بهره برداری در استان ایلام قرار نگرفته است.

عقب افتادگی از برنامه از قبل پیش بینی شده در طرح گرمسیری حتی باعث فرسودگی برخی تأسیسات انتقال شده که تا کنون مورد استفاده قرار نگرفته اند!

در بخش مرزی و مبادلات تجاری در سطوح ملی بواسطه کاهش ارزش پول ملی، توسعه صادرات بر اساس تئوری های اقتصادی دارای مزیت است اما برخی سیاست ها و ترجیحات داخلی دو طرف مرز، امکان استفاده همه جانبه و پایدار از آن را با مشکل مواجه کرده است.

مشکلات ناشی از عدم حل مسئله ریزگردها و نداشتن راهبردی مشترک و اساسی برای حل بحرانی که نزدیک دو دهه است به مرحله حساسی رسیده است، باعث ایجاد مشکلاتی نیز شده است.

گردشگری مذهبی نیز آنگونه که باید بر متغیرهای اقتصادی استان تاثیر گذار باشد، پیگیری نشده و از این امکان نیز بصورت بسیار محدود استفاده می‌شود.

البته عدم بهره گیری بهینه از مزیت های اقتصادی و پیشرانه های توسعه ایلام، را نمی توان بصورت کامل به مدیران استان مربوط دانست، بخشی از آن ناشی از عدم توزیع عادلانه اعتبارات، مشکلات بودجه ای و تخصیص های نامناسب، نبود اراده لازم برای سرمایه گذاری های کلان در مناطق مرزی و نیز مسائل مربوط به روابط بین المللی و مناسبات منطقه ای است.

*اقتصاددان