سید حسن سیدهادی، فعال زیست محیطی در گفت و گو با کردپرس در خصوص جلسه اداره محیط زیست مهاباد و سازمان های مردم نهاد این شهرستان، پاسداشت هفته محیط زیست گفت: در این جلسه پدیده شکوفه های جلبک در تالاب بین المللی "کانی برازان" بحث و بررسی شد و مشکلات و تبعات این موضوع در محیط زیست پرداخته شد .

او ادامه داد: جلبک‌ها ساده‌ترین موجودات دارای کلرفیل هستند که از تنوع زیادی برخوردار هستند و از میکروجلبک های تک سلولی تا ماکرو جلبک‌هایی همچون کتانجک را شامل می شوند. آن‌ها در مقایسه با پیکر سبز تمامی گیاهان موجود در جنگل ها، مراتع و حتی اراضی کشاورزی بیش از 85 درصد کل فرآیند فتوسنتز را به عهده دارند.

سید هادی افزود: گونه‌های بسیاری از جلبک ها می‌توانند با انتقال از نقطه ای به نقطه دیگر باعث بروز کشند قرمز شوند و در شرایط مناسب محیطی، جلبک های تک سلولی تکثیر یافته و پدیده ای به نام شکوفایی جلبکی پدید می آورند که در اصطلاح به آن کشند قرمز نیز می گویند. در حقیقت شکوفایی جلبکی پدیده افزایش جمعیت فیتوپلانکتون در یک سیستم آبی است که ممکن است در آب شیرین و همچنین محیط های دریایی اتفاق بیافتد.

فعال زیست محیطی در ادامه اظهار کرد: این جلبک ها مخاط ژلاتینی قهوه ای ترشح می کند که روی برانشی ماهی‌ها را گرفته و باعث خفگی آنها شده و نیز در اثر رشد زیاد و گستردگی در سطح آب از رسیدن نور و اکسیژن به اعماق آب جلوگیری می کند. رشد بالای این جلبک با ویژگی‌هایی چون بوی زننده ناشی از تجزیه باکتریایی و تشکیل کف همراه است. هر چند سمی بودن این گونه جلبک‌ها هنوز نامعلوم است اما سم جلبک کوکلودینیم موجب مرگ صدف های خوراکی می شود در حالیکه تماس فیزیکی انسان با این جلبک منجر به آزاد سازی این سم نمی گردد. از سویی دیگر رشد و تکثیر این فیتوپلانکتون سبب مصرف زیاد اکسیژن محلول در آب شده و در نتیجه مرگ و میر ماهی‌ها را سبب می شود.

او اضافه کرد: به طور کلی در صورت افزایش میزان مواد غذایی غیر آلی مانند نیتروژن، فسفر و وجود ذرات معلق غنی از آهن و نور خورشید، شرایط شکوفایی جلبکی و به تبع آن کاهش اکسیژن محلول در آب فراهم می شود. تکثیر فیتوپلانکتون ها در کانی برازان به دسترسی آنها به نیتروژن بستگی دارد. منبع عمده انسانی نیتروژن، ورود اتمسفری آن است که ناشی از منابع کشاورزی شهری و صنعتی است.

فعال زیست محیطی با اشاره به راهکاری های مقابله با شکوفایی جلبک‌های مضر نیز گفت: در این خصوص باید با تقویت تصفیه خانه فاضلاب‌های شهری، کشاورزی و صنعتی از ورود مواد زائد فسفر و ازت دار به منابع آبی و سایر مواد مغذی که به رشد جلبک ها کمک می کنند، جلوگیری کرد.

سیدهادی همچنین از ورود فاضلاب شهری به داخل رودخانه مهاباد خبر داد و گفت: بنده نزدیک به ۱۷ نقطه از مکانهای که فاضلاب شهری به آب رودخانه مهاباد تا سد یوسف کند وارد می شود را شناسایی و مستند کرده و به کارشناسان محیط زیست اطلاع دادم این موضوع از لحاظ آلودگی آب حساس است و باید در اسرع وقت رسیدگی شود. چرا که طبق نتایج آزمایشگاهی موجود فاضلاب‌های ورودی به رودخانه سطح بالای از آلودگی را نشان می دهند . از سد یوسف کند تا کانی برازان هم ورودی فاضلاب زیادی دارد که این مسئله مورد تایید یکی از دهیاری‌ های حاضر در جلسه مبنی بر ورود فاضلاب خانگی روستاها پایین دست سد یوسف کند به رودخانه شد و رئیس اداره محیط زیست این مشکلات را تایید کردند .

او افزود: البته نیزارهای موجود در رودخانه بخشی از آلودگی را تصفیه می‌کنند و دارای اهمیت زیستی قابل توجهی هستند اما به طور کامل نمی‌تواند آلودگی را رفع کند به همین خاطر پدید شکوفه‌های جلبکی در کانی برازان اتفاق می‌افتد .

سیدهادی همچنین با اشاره به آلایندگی فاضلاب روستاهای بالادست سد مهاباد، تاکید کرد: ورود این فاضلاب ها به آب سد تهدیدی جدی برای منبع آب شرب مهاباد محسوب می شود که می تواند به رشد و افزایش پدیده بلوم جلبکی در سد مهاباد منجر شود. در واقع تغییر رنگ آب شرب مهاباد در فصول بهار و پاییز هم ناشی از همین مورد است. البته منشأ این مسئله فقط فاضلاب های بالای بالا دست رودخانه نیست بلکه یکی از عوامل مهم از بین رفتن ماهی ها جلبک خوار توسط ماهی سوف است که متاسفانه چند سالی است، به عنوان یک مهمان ناخوانده بیشتر گونه های جلبک خوار در سد مهاباد را از بین برده است .

او تصریح کرد: بزرگترین مشکل جلبک ها چه در سد مهاباد و چه در کانی برازان ته‌نشین شدن آنها در فصل مرگ و میر است . چون به مرور زمان با ته‌نشین شدن حجم ذخیره آب کاهش میابد . این پدیده برای کانی برازان بسیار خطرناک است چون کانی برازان بسیار کم عمق است و احتمالا بعد از مدتی بدین شکل به طور کلی عمق خود را از دست بدهد . مسئلەی کە برای تالاب مصنوعی یوسف کند اتفاق افتاد عو مق آب در این تالاب در بهترین حالت به ۳۰ سانتی متر نمی رسد .

فعال زیست محیطی در ادامه به یکی دیگر از دغدغه دوستداران طبیعت و مسئله آتش‌سوزی های سالانه در تالاب کانی برازان پرداخت و گفت: متاسفانه به واسطه بی احتیاطی تعدادی از مراجعه کنندگان به این منطقه ما شاهد آتش سوزی در تالاب و خسارت گسترده به این عرصه محیطی هستیم لذا لزوم جمع آوری کمک های مردمی برای خرید وسایل اطفای حریق در این جلسه مطرح شد.

او همچنین به مسئله گاه و بیگاه تغییر رنگ رودخانه مهاباد پرداخت و گفت: این موضوع باید به مربوط به تصفیه خانه شهرستان باشد و می طلبد مسئولان مربوطه با حساسیت بیشتری در این حوزه ورود کنند.

گفت و گو/ تانیا شعفی

در کردپرس بیشتر بخوانید؛

فنس کشی حاشیه سد مهاباد هزینه بر و فاقد کارایی لازم در قبال آلودگی است

کشاورزی پایدار راهکار حفظ سلامت تالاب های مهاباد

آلودگی تهدید بزرگ حیات تالاب بین المللی «کانی برازان» مهاباد