به گزارش خبرنگار کردپرس، حوضخانه های تاریخی مهاباد شامل ٣ حوضخانه (شاه درویش، رستم بیگ و عباس آقا) است که به عنوان نماد مذهبی مهاباد ثبت ملی شده‌اند، اما این آثار همچون دیگر ابنیه های تاریخی شهرستان، از روند ترمیم های غیر کارشناسی مستثنا نیستند و استفاده از ایزوبام به عنوان عایق رطوبتی دامنگیر آنها نیز شده است.
از اوایل دهه ٨٠ رویه‌ای در این شهرستان ایجاد شد که بناهای تاریخی دارای گنبد را سبک سازی کرده و سپس گنبد را با ایزوبام عایق می کردند و تمام این کارها طی چند سال گذشته، تحت نظر میراث فرهنگی شهرستان انجام شده است! اقدامی که به اصطلاح با هدف جلوگیری از تخریب بیشتر حوضخانه ها بر اثر بارش برف و باران صورت گرفته، اما در واقع این اقدام تجاوز به آثار ملی قلمداد می شود.
مرمت بنا توسط افراد غیر متخصص، به این آثار تاریخی ضربات جبران ناپذیری وارد کرده و برجسته ترین آن ها همان ایزوبام کردن سقف آثار تاریخی است که به کلی چهره تاریخی بنا را از بین برده و باعث نابودی اثر هم شده است.
در این حالت بنا بر نظر نادر رحمتی، باستان شناس؛ «ایزوبام برای بناهای تاریخی با سقف گنبدی به مانند سم عمل می کند و اجازه تنفس بنا را می‌گیرد. رطوبتی که زیر بنا مانده قادر به تبخیر نبوده ازاین‌رو ایزوبام، بنا را در دراز مدت فرسوده می‌کند و احتمال خراب شدن گنبدها وجود دارد. از سویی دیگر ایزوبام به دلیل بازتاب نوری که دارد، سیما و منظر بنا را از بین برده و به تدریج بنا تخریب می‌شود».
مسجد جامع مهاباد و حوضخانه های شهر یادگار دوران صفویان هستند و با اینکه سال ها در معرض باد و باران و برف بوده اند، تا کنون دوام آورده اند، اما کارشناسان غیر متخصص در زمانه ما تشخیص داده اند که با ایزوبام کردن سقف این بنای تاریخی به حفظ و مرمت آن ها کمک می کنند!
اقدامی که مثلا جهت حفظ بنا، تحت نظارت اداره میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری مهاباد انجام شده و مدیر کل میراث فرهنگی هم در آن زمان معتقد بود: «هیچ مشکل و تخریبی در بناهای اصلی حوضخانه های مهاباد وجود ندارد و این بنیه ها تحت نظارت کامل میراث فرهنگی استان قرار دارند»!!
اکنون که منظر تاریخی آثار از بین رفته است؛ احتمال اینکه با کندن ایزوبام ها، بنا آسیب ببیند، وجود دارد و مشخص نیست چرا چنین کاری انجام شده که کارشناسان مجبور به دوباره کاری شوند؟!
مسئولان اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مهاباد هم این اقدامات را منوط به مدیریت ادوار قبلی می دانند و انگار کسی قرار نیست این فاجعه را گردن بگیرد. اداره میراث فرهنگی مهاباد هم که در کمتر از یک سال، ٥ رییس و سرپرست به خود دیده است فرصت تامین اعتبار جهت احیا و مرمت و انجام کارشناسی های دقیق را پیدا نمی کند.
هر سال ردیف بودجه‌ای اعتباری برای مرمت آثار تاریخی مهاباد تخصیص می یابد اما هیچ وقت تحقق پیدا نمی کند و به همین دلیل مرمت آثار تاریخی به‌ویژه حوض‌خانه‌ها تا کنون متوقف شده است. در حالیکه روز به روز این آثار با مرمت غیر تخصصیفعلی شان(ایزوبام) تهدید می شوند!
اخیرا مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی اعلام کرده است: «امسال همه حوض‌خانه‌های مهاباد با مشارکت شهرداری این شهرستان مرمت می‌شوند.»
جلیل جباری در جلسه امضای تفاهمنامه بین اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی و شهرداری و شورای اسلامی مهاباد، با اشاره به ضرورت اجرای مفاد این تفاهمنامه در اسرع وقت، افزود: «مرمت سه حوضخانه رستگ‌بیگ، شاه‌درویش و عباس‌آقا هم از جمله دیگر مفاد تفاهمنامه بوده که شهرداری مهاباد برای مرمت این حوض‌خانه‌ها در سال جاری اعلام آمادگی کرده است همچنین در این تفاهمنامه به مرمت کاروان‌سرای تاریخی سیمون مهاباد اشاره شده است که ضرورت دارد نسبت به مرمت آن اقدام شود.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی گفت: «طرح احیا و مرمت حوضخانه رستم‌بیگ مهاباد توسط شهرداری این شهرستان و زیرنظر کارشناسان این اداره‌کل به زودی اجرا می شود».
او افزود: «این حوضخانه متعلق به اواخر دوران صفویه بوده و سال‌های پیش نیز اقدامات مرمتی همچون مرمت دیوارهای خارجی بنا، پشت‌بام، بندکشی و محوطه‌سازی در این بنا انجام شده است».
هنوز مشخص نیست که موارد مرمت حوضخانه های ایزوبام شده، در تفاهم نامه شهرداری و اداره کل میراث فرهنگی چگونه قرار است، انجام بگیرد! آیا نظر کارشناسان برجسته امر در مفاد این تفاهمنامه به کار گرفته شده است یا خیر؟ اما آنچه مشخص است، که دیگر این آثار تاریخی هیچ شباهتی به اثر اولیه خود و در کل به آثار تاریخی ندارند، چرا که گنبدهای ایزوبام شده نقره ایی که در تابش آفتاب برق می زنند و سال ها قدمت و تاریخ را زیر خود مدفون کرده اند!
در کردپرس بیشتر بخوانید؛
ایزوبام آثار تاریخی گنبدی مهاباد حفاظت یا نفس گرفتن؟!
نظر شما