به گزارش کردپرس، آذربایجان غربی سالانه صدها هزار تن گندم تولید و روانه سیلوها می کند. بزرگترین گندم زارهای آذربایجان غربی در شهرستان‌های ارومیه، بوکان، میاندوآب، نقده، پیرانشهر، مهاباد و شاهین دژ قرار دارد و این استان جزو ۱۰ استان برتر در تولید گندم محسوب می شود.

بیشترین میزان تولید گندم استان هم مربوط به شهرستان بوکان با ۲۰ درصد کل تولید استان است و از این رو ۲۰ مورد از مراکز خرید گندم آذربایجان غربی در این شهرستان قرار دارد.

در سال زراعی گذشته، ۵۲۸ هزار تُن گندم در سطح مزارع استان آذربایجان‌غربی تولید شد که نسبت به سال قبل از آن، حدود ۱۰ درصد کاهش داشت. در حالیکه جهاد کشاورزی استان پیش بینی می کرد شاهد خرید تضمینی ۳۰۰ هزار تنی گندم در استان باشد، اما تا اواسط مرداد ۲۲۴ هزار تن گندم مازاد بر نیاز کشاورزان استان به صورت تضمینی، توافقی و بذری به رقم ٥ هزار تومان خریداری شده بود.

امسال هم مجموع ۳۸۱ هزار هکتار از اراضی زیر کشت این محصول، ۹۱ هزار هکتار به صورت آبی و ۲۹۰ هزار هکتار نیز به صورت دیم کشت شده و سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی پیش بینی کرده بیش از ۵۴۲ هزار تن گندم از سطح گندم زارها تولید و برداشت شود، اما متاسفانه انتظار جهاد کشاورزی هم طبق معمول، در خصوص خرید تضمینی کمتر از میزان تولیدی و حتی نصف این میزان تولید است.

رییس جهاد کشاورزی در زمینه خرید گندم مازاد بر نیاز کشاورزان در سال زراعی جاری می گوید: «امسال پیش بینی می‌شود کمتر از سال زراعی گذشته از کشاورزان خرید انجام شود».

اکبر کرامتی با اشاره به اینکه سال گذشته ۲۰۵ هزار تن گندم در آذربایجان غربی خردیداری شد، اضافه می کند: «امسال به رغم افزایش نرخ خرید تضمینی گندم به ١١ هزار و ٥٠٠ که گام مطلوبی بوده، بخش خصوصی پیش خرید ١٦ هزار تومان را مطرح می کند که با این روند امسال با خرید کمتری در گندم مواجه خواهیم شد».

بنا بر این اظهارات، امسال هم که خرید تضمینی به قیمت هر کیلوگرم ١١ هزار و ٥٠٠ تومان افزایش یافته است، ولی باز با کاهش میزان خرید تضمینی گندم در مراکز دولتی در آذربایجان غربی و کشور روبه رو خواهیم شد و در نهایت دولت به واردات گندم به کشور مجبور شود همانطور که در سال ٩٩، حدود 5 میلیون تن گندم وارد کرد.

دلیل این امر چیست؟ چرا تعدادی از کشاورزان از فروش گندم به مراکز دولتی خودداری می کنند؟ علاوه بر خرید میزان اعلام شده، مابقی گندم تولیدی استان به کجا می رود؟ آیا دولت در نهایت باز هم با کمبود گندم روبه رو می شود؟

این سوالات در حالی می طرح می شوند که بدانیم؛ میزان خرید تضمینی گندم از کشاورزان سراسر کشور در سال ١٤٠٠ حدود 5 میلیون تن برآورد شده بود در حالیکه نیاز کشور به گندم به عنوان یک کالای استراتژیک حدود ۱۱ میلیون تن است و کسری ۶ میلیون تنی، باید از طریق واردات با هزینه بسیار بالای هر کیلوگرم ۱۰ هزار تومان تامین شود و این روال هر سال ادامه دارد... .

در حالی که گفته می شود؛ کیفیت گندم تولید داخل بسیار بالاتر از گندم‌های وارداتی است و معمولا به دلیل طولانی بودن طول روز در کشور و دریافت نور آفتاب محصول گندم کشاورزان داخلی پروتئین بیشتری دارد و کیفیت گندم‌های وارداتی با محصول ایرانی قابل مقایسه نیست و شنیده ها حاکی از آن است که در سیلوها گندم‌های وارداتی را با محصولات تولید داخل مخلوط می‌کنند و سپس در اختیار نانوایی‌ها قرار می‌دهند!!

با این حال پیش بینی ها از خرید تضمینی امسال هم چندان امیدوار کننده نیست و معضل هدر رفت تولید گندم در کشور و در آذربایجان غربی به دلیل عدم حمایت از تولید کنندگان داخلی ادامه دارد و افزایش قیمت خرید تضمینی هم در این سال ها نتوانسته تولیدکنندگان را راضی کند.

قیمت تمام شده محصول گندم به دلیل گرانی نهاده های کشاورزی، ماشین آلات و هزینه های تولید بسیار بیشتر از میزان برآورد شده است و قیمت تضمینی هر کیلوگرم گندم نسبت به هزینه های تولید ناچیز است و همین مسئله به جولان دلالان بیشتر کمک می کند. در نتیجه، این امر باعث کاهش شدید میزان خرید گندم و خروج محصول؛ از کشور یا مصرف آن در دامداری ها می شود و بخش زیادی از گندم تولیدی از چرخه مصرف داخلی خارج می شود.

در همین راستا؛ عضو کمیسیون کشاورزی مجلس به خبرنگار کردپرس می گوید: «در حال حاضر قیمت خرید گندم، کیلویی ۱۱ هزار و ٥٠٠ تومان اعلام شده است در حالی که دولت در مناطق گرمسیری جنوب کشور ۴۵ روز است که گندم را از کشاورزان خریداری کرده اما هنوز ریالی به کشاورزان نپرداخته است، پس کشاورزان از تحویل گندم به دولت خودداری کرده و ترجیح می دهند آن را با کیلویی ۱۵ هزار تومان به دلالان بفروشند و در این وضعیت گندم تولیدی از ایران خارج شده و کشور با کمبود این محصول در داخل روبرو خواهد شد».

جلال محمودزاده با اشاره به جنگ اوکراین و روسیه نیز اضافه می کند: «در این وضعیت دولت برای خرید گندم هم با مشکل روبرو خواهد شد و این هم یکی دیگر از نقطه ضعف های بزرگ وزارت جهاد کشاورزی در دولت سیزدهم است که با مدیریت نادرست باعث خارج شدن گندم از کشور خواهد شد، همچنین جهاد کشاورزی در حوزه یارانه نان هم با مشکلاتی چند روبه رو شده که مرتبط با مشکلات گندم است».

امسال متولی خرید تضمینی گندم در استان، شرکت غله و خدمات بازرگانی آذربایجان غربی است و سازمان تعاونی روستایی نیز به عنوان مباشر شرکت غله را در این زمینه همراهی می‌کند. جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اعلام کرده: هماهنگی‌های لازم با نیروهای انتظامی صورت گرفته تا از خروج گندم تولیدی به سایر استان‌ها جلوگیری شود.

داستان هدر رفت سالانه گندم متاسفانه بسیار تکراری شده و هر سال بیش از نیمی از تولید داخلی در نبود حمایت های لازم هدر می رود. امسال جهاد کشاورزی آذربایجان غربی برخوردهای قهری را هم چاشنی کرده، در حالیکه راهکارهای حمایت از تولید داخلی را به کل از یاد برده اند.

گزارش/ تانیا شعفی