از گذشته دور گیاهان نقش مهمی در درمان و طبابت داشته اند در عصر جدید نیز بخاطر مطالعات صورت گرفته و ایجاد رشته های دانشگاهی در این زمینه گرایش و تبلیغات به این سمت و سو بیشتر شد. طب سنتی و همچنین استفاده از گیاهان دارویی جایگاه ویژه ای در میان مردم پیدا کرده است. « سید خالد معینی نقشبندی» حکیم و نویسنده و پژوهشگر طب سنتی یکی از با سابقه های عرضه گیاهان دارویی در شهر دیواندره است که در این حوزه نیز بیش از 10 جلد کتاب را چاپ کرده است در ادامه گفت و گویی کردپرس با وی را می خوانید.

لطفا برای شناخت بیشتر مخاطبان ابتدا تعریفی از طب سنتی داشته باشید

طب سنتی بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی یعنی مجموعه تمامی علوم و تجربیات نظری و عملی شامل کلیه اقدامات بهداشتی ، رویکردها، اطلاعات و باورهایی که به اشکال مختلف دارویی ، برای حفظ سلامتی و همچنین پیشگیری ، تشخیص و درمان بیماری ها به کار می روند و به صورت گفتاری یا نوشتاری از نسلی به نسل دیگر در یک منطقه جغرافیایی انتقال می یابند و همچنین قابلیت روز آمد شدن با حفظ چارچوب های اساسی را دارا هستند طب سنتی گفته می شود

خصوصیات ذاتی طب سنتی کل نگری به موضوع انسان توجه به معنویات و اخلاقیات، نتیجه گیری در درمان تکیه بر روش های طبیعی و کم عارضه بیمارمداری و تناسب با فرهنگ عمومی به دلیل پیشینه طولانی می باشد .

چطور شد به این حرفه روی آوردید؟

طب سنتی و کاربرد گیاهان دارویی به نوعی با خانواده من رابطه عمیقی دارد چون پدر اینجانب از حکیمان بنام کردستان ، پدر بزرگم و عموی بزرگ پدرم حضرت شیخ عثمان (قدس سره)و در کل خانواده سراج الدین (نقشبندی) در کردستانات علاوه بر خدمت در حیطه دین و به قول حضرت ماموستا عبدالکریم مدرس دانشمندان کُرد در خدمت علم و دین بیان می کند که این خانواده بانی اصلی مدرسه سنتی در کردستان و به عبارتی بیاره مکان و مهد علم و دین بوده است و همراه با آموزش و پرورش عرفان و دین و اخلاق و اداب ، خدمات طب سنتی را نیز به بهترین نحوه ارائه داده اند لذا با این تفاسیر خانواده اینجانب در حوزه طبابت دارای ریشه و تاریخ طولانی است .

از تحقیقات و کتاب های که در این حوزه نوشته اید بگویید

من و سایر اعضای خانواده حوزه مطالعات خود را در خدمت پدر بزرگوارم به بهترین نحوه پاس کردم و ایشان اجازه ورود را به اینجانب دادن، لذا با همکاری ایشان شروع به تحقیق در کاربرد گیاهان دارویی در بعضی از بیماری های رایج در عصر را کردم و خوشبختانه با استقبال زیادی روبرو شد .

در حوزه آداب و رسوم تغذیه در طب سنتی هم کتابی را که ضروری آگاهی بخشی در این حیطه برای همه است را تمام کردم و جالب اینکه در کشورهای فارسی زبان چندین بار تجدید چاپ شده است. و چند موضوع دیگر را آماده کرده ایم ان شالله تا سال آینده ارایه می شود.

و داروخانه ما در دیواندره که از سال هفتاد شروع به فعالیت کردیم اولین گیاه درمانی وطب سنتی هستیم همواره از دوره دانش اموزی تا دانشگاه و بعد دانشگاه در خدمت پدرم تمامی علوم مربوطه را گذرانده ام

ایشان خود نزدیک به پنج دهه هست که در این حیطه فعالند و من نیز حضور حرفه ای خود را از سال هشتاد سه در دیواندره شروع به کار کرده ام.

چطور شد به نوشتن کتاب روی آوردید؟

با استفاده از تجربیات ۵۰ ساله حکیم شیخ توفیق و نسخه های ایشان علاقمند شدم تا بتوانم در قالب کتاب خدمت نمایم خدا را شکر در نمایشگاه کتاب تهران استقبال خوبی شد و در آینده هم کتاب های در زمینه بیماریهای که با طب سنتی جواب گرفتن ارایه نمایم.

در حال حاضر 10 جلد کتاب را تالیف کرده ام.

مراجعین و مخاطبان شما بیشتر چه افرادی هستند ؟

مخاطبین حوزه کاری ما آحاد جامعه است به عبارتی هم شهری هم روستایی، هم باسواد و دانشگاهی از پزشکان طب نوین تا مهندسین و اساتید تا افراد عادی جامعه هستند. افراد در جامعه به نتیجه می نگرد وقتی می بیند عوارض گیاهان خیلی خیلی کمتر است دستیابی آسان است ، از نظر مالی هم بهتر است .

و ‌نتیجه بیشتری را خواهند گرفت پس طبیعی است که مراجعه از همه اقشار باشد.

بازخورد کارهایتان را چطور می بینید؟

نتیجه کارها را باید از مخاطبان پرسید. نتیجه خدمات پدر و بنده در حوزه درمان سوختگی و سایر بیماری ها نتیجه خوبی داشته است و بازخورد آن را از مراجعان دریافت که ایم که منجر به عشق و علاقه بیشتر شده است.

طب سنتی یا طب جدید را می پسندید؟

طب سنتی و جدید مکمل هم هستند امروز وجود هر دو نیاز جامعه است و جامعه مختار است در درمان بیماری چه روشی را انتخاب کند منتها این کنتاکت های که وجود داره بیشتر ناشی از عدم شناخت هست .

جامعه نیز به هر دو نیازمند است مثلا همین الان در بحث کویید ۱۹خیلی ها به روش طب سنتی نتیجه گرفتن ولی همه جهانیان منتظر کشف واکسن توسط طب نوین هستند.

آیا بیماری های صعب العلاج یا سرطان های مختلف با طب سنتی درمان می شوند؟

بیماری ناعلاج یا صعب العلاج در واقع از نامش پیداست اینجا ذکر این نکته را فیلسوف معاصر پوپر بیان کنم که اگر دو دسته انسان حکیم و سیاست مدار وعده زیاد دادند بدانید که شیاد هستند. طب سنتی بیشتر کل نگر و عملیاتی است منتها متاسفانه هنوز در کشور امکان تحقیق و‌پژوهش مهیا نیست .

اما در کنترل و مدیریت بیماری های مثل ام اس ، روماتیسم ، ارتروز ها .... طب سنتی با نظریه اصلاح مزاج و کاربرد گیاهان و اعمال یداوی (زالو ،حجامت ، ...) می تواند خیلی خوب شروع به درمان کند.

شما بیشتر روی چه بیماری های تحقیق کرده اید ؟

در حوزه تخصصی نزدیک هشتاد هزار نفر سوختگی را در رزومه کار خانوادگی داریم به صورت مستند که موجود است و بر روی نازایی ، همورویید و بواسیر ، ناراحتی های دستگاه گوارش میگرن و سینوزیت سرماخوردگی و شب ادراری و سنگ کلیه و اعصاب واسترس واظطراب ونارحتی قلبی تحقیقات زیادی انجام شده است.

چند گیاه دارویی این منطقه را معرفی و از اهمیت آنها برای مخاطبان بگوئید.

ایران از سیزده اقلیم گیاهان دارویی جهان یازده اقلیمش را داراست و کردستان خوشبختانه همه یازده تا را داراست ولی باز متاسفانه کار علمی و دانشگاهی انجام نشده همین الان از نظر فلور گیاهان کردستان نامشخص است

ولی در حالت کلی بهترین آویشن، بنفشه، بابونه و بومادران، ختمی، شیرین بیان، شقایق، پونه، گزنه، گلپر، بلوط، سقز تلخ، کنگر فرنگی و ریواس.. ..را داریم.

آشنایی با خواص و کاربرد انواع گیاهان دارویی چه تاثیری در زندگی یک فرد دارد؟

در واقع طب سنتی یعنی اصلاح سبک زندگی یعنی کاربرد روشوها در زندگی، ما در طب سنتی روش داریم. برای خوابیدن ، ورزش کردن ، تغذیه ، ازدواج ، آشپزی نفس درمانی و...

بهتر است بگویم که با شناخت مزاج و شناخت گیاهان و مصلحات شما می توانید از تمامی نعمت های خداوند به بهترین نحو استفاده کنید بدونه اینکه بدن را نارحت کنید .

تشخیص بیماری در طب سنتی به چه شکلی است؟

تشخیص در طب سنتی با شرح حال گیری ، سپس بررسی زبان ، نبض ، عنبیه و رنگ پوست و مزاج فرد و در قدیم حتی از قاروره (ادارا) استفاده می شود.

آیا مصرف خودسرانه گیاهان هم مانند داروهایی شیمیایی عوارض دارد؟

بله مصرف بیشتر از حد آب هم فرد را دچار مسمومیت می کند پس گیاهان دارویی هم عوارض دارند اما عوارض گیاهان دارویی چون خواص گیاه کاملا جدا نشده است پس عوارض آن نسبت به شیمایی ها کمتر است

و جالب است بدانید گیاهان زیادی هستند که حتما باید با نظر حکیم ارائه شود. مثلا شیرین بیان برای کسانی که فشار خون دارند خیلی مضر است.

می توان به عنوان کلی گفت عوارض دارند ولی طب سنتی چون تئوری مصلحات را دارد آثار مضراتش کمتر است.

گفت و گو / هیوا محمدپور