به گزارش کردپرس، حوضخانه «عباس آقا» مهاباد، یکی از چند حوضخانه موجود در مساجد شهر مهاباد است که قدمت آن به قرن ۱۳ هجری قمری بازمی گردد و توسط شخصی نیکوکار به همین نام ‌وقف شده و در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۶۳۸۹ در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

در سال ۹۸ بنا بر استعلامی که شهرداری وقت از اداره میراث فرهنگی مهاباد درخواست کرده بود، بر اساس حریم مصوب قانونی حوضخانه «عباس آقا» در آن زمان اجازه ساخت و ساز به مالک داده شده بود.

در آن زمان میراث فرهنگی وقت هم طبق حریم مصوب قانونی این اثر تاریخی به شهرداری پاسخ داده که زمین مذکور در حریم اثر تاریخی حوضخانه قرار نمی گیرد و در نتیجه شهرداری بر اساس طرح تفصیلی شهر اجازه ساخت و ساز را صادر کرده بود.

از آن زمان تا کنون اما خبری از ساخت و ساز نبود تا اینکه چندی پیش در مرداد ماه سال جاری، انبوه سازان قصد داشتند در زمینی به مساحت حدود ۷۰۰ متر روبه روی این اثر تا ٧ طبقه به دل آسمان بزنند و بر حوضخانه عباس آقا تاریکی بیاندازند. این موضوع با انتقاد فعالان مدنی شهر مهاباد همراه شد و میراث فرهنگی مهاباد هم به موضوع ورود کرد و با طرح مسئله درخواست بازبینی حریم مصوب این اثر تاریخی خواستار توقف عملیات ساخت و ساز شد.

در آن زمان رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مهاباد در خصوص موضوع درخواست بازبینی حریم مصوب به کردپرس گفت: « بر اساس روند قانونی اداره کل میراث فرهنگی استان از وزارتخانه متبوع باید درخواست کند تا کارشناسان مربوطه در این خصوص اقدام کنند و در نهایت بر اساس حریم بازبینی شده جدید و مورد تایید وزارت میراث فرهنگی رای نهایی صادر شود و تا زمانی که نتیجه بازبینی حریم مصوب اعلام نشود، هر گونه عملیات ساخت و ساز در حریم و محدوده این اثر تاریخی نیز متوقف خواهد شد». سایه انبوه سازی بر حوضخانه «عباس آقا» در مهاباد کوتاه شد

یک ماه بعد، دوباره موضوع ساخت و ساز روبه روی اثر تاریخی حوضخانه عباس آقا، خبر ساز شده، اما دیگر خبری از بازبینی حریم مصوب نیست چرا که اداره میراث فرهنگی اعلام کرده این موضوع زمان بر است و ساخت و ساز مذکور با توجه به خارج بودن از حریم مصوب اثر تاریخی حوضخانه عباس آقا باید طبق ضوابط طرح تفصیلی شهری باشد.

هر چند این موضوع با واکنش تعدادی از فعالان حوزه میراث فرهنگی همراه شده است، اما رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مهاباد در این باره به کردپرس می گوید: در حال حاضر عملیات ساخت و ساز در زمین مذکور متوقف شده، هر چند این زمین در حریم مصوب اثر تاریخی حوضخانه هم قرار نمی گیرد اما میراث فرهنگی به دلیل حساسیت های موجود و حفاظت از آثار تاریخی به قضیه ورود کرده است.

ناصر صدفی در خصوص استعلام حرایم امنیتی ارتفاعی و سایر ضوابط ساخت زمین مذکور روبه روی اثر تاریخی «عباس آقا» جهت صدور پروانه ساختمانی، بیان می کند: با توجه به اینکه عرصه و حریم رودخانه عباس آقا و خانقاه شمزینان در سال ۹۴ مصوب شده است، لذا در حال حاضر هر گونه ساخت و سازی در محدوده آن باید بر اساس ضوابط این حریم مصوب صورت بگیرد.

او تاکید می کند: در مرداد ماه سال جاری اداره میراث فرهنگی درخواست بازبینی حریم مصوب اثر مذکور را انجام داد، ولی بازنگری، افزایش یا کاهش حریم طولانی مدت بوده و در این مجال امکان بازبینی میسر نخواهد بود.

صدفی ادامه می دهد: لذا با توجه به خارج بودن ملک مورد نظر از حریم مصوب و مجاورت آن با حریم اثر تاریخی حوضخانه عباس آقا قطعاً در صورت ساخت و ساز باید طبق ضوابط طرح تفصیلی شهری بوده و صدور مجوز هم با حداقل ارتفاع ممکن صادر شود.

رییس اداره میراث فرهنگی می گوید: همچنین طی عملیات ساخت و ساز نیز نظارت کامل در راستای اجرای دقیق مفاد مجوز باید توسط همکاران اجرائیات شهرداری لحاظ شود و در صورت هر گونه تعدی از مفاد مجوز اداره میراث فرهنگی با متخلفان برخورد خواهد کرد.

او در پایان با تاکید بر اینکه اداره میراث فرهنگی به هیچ عنوان اجازه آسیب رساندن به آثار تاریخی را نمی دهد، بیان می کند: این اداره هیچگونه مجوز ساخت و سازی صادر نکرده و فقط در جواب استعلام شهرداری مهاباد و با توجه به خارج بودن ملک مورد نظر از حریم مصوب اثر تاکید بر صدور مجوز طبق ضوابط طرح تفصیلی شهر داشته است.

گفتنی است؛ در صورتی که بنای تاریخی حریم اختصاصی داشته باشد ضوابط حریم اختصاصی مشمول بنا‌های پیرامونی آن بنای ثبتی می‌شود، اما اگر ضوابط اختصاصی نداشته باشد میراث فرهنگی می تواند طی مکاتباتی با شهرداری، از ضوابط عمومی حریم آثار ثبتی استفاده کند. لذا به هیچ عنوان بدون اعمال ضوابط مجوزی برای ساخت و ساز پیرامون آثار ثبتی صادر نمی‌شود و برای صدور مجوز ساخت وساز در اطراف بنا‌های تاریخی ثبت شده قطعا ضوابط حفاظتی لازم باید اعمال شود.

برخی از سازه های پیرامون اثر تاریخی حوضخانه عباس آقا در مهاباد هم پیش از ثبت ملی شدن آن ساخته شده اند، اما از زمان ثبت شدن اثر دیگر اجازه انبوه سازی در حریم اثر صادر نشده است.