اغتشاش اقدام توام با خشونت است که دسته ای در مقابله با نظام حاکم بر مجموعه ای اتفاق بیفتد که معمولا بی نظمی و اختلالات در نظم و امور عادی جامعه را به همراه دارد.

هرج و مرج مرحله پیشتاخته اغتشاش است که فقدان هنجارهای اجتماعی و بی نظمی و بی قانونی کامل و خودسری و آنارشی گری را به دنبال دارد و فرآیند چنین روندی سقوط و انهدام جوامع را به دنبال دارد.

با نگاهی پدیدارشناسانه به تحولات دوماهه اخیر شهرهای کردستانی می توان جهش این روند را غیر متعارف ارزیابی کرد. بدین معنی که اعتراض که حق مسلم هر جامعه ای است در یک جهش مکانیکی بدون مقدمه درکشور و بالتبع در کردستان وارد مرحله بعدی شد و با هدایت های بیرونی وارد فاز عملیاتی گردید.

با هرنگاهی که زمینه های داخلی اعتراضات را ارزیابی کنیم باز هم این سطح از خشونت را نمی توان با روح آرام و نجیبانه کُردها و مشی سیاسی جریانات داخلی آنها تفسیر نمود. این جهش جریانی عادی بنظر نمی رسد.

اعتراض یک پدیدیه پذیرفته شده است که بسیاری را همراه خود می کند اما وقتی رفتارهای کنشگران از این دایره اعتراض خارج می شود نمی توان نام اعتراض بر آن نهاد. وقتی کسبه زیر سایه سنگین تهدید تعطیل می کنند، وقتی تردد ناوگان حمل و نقل جاده ای تهدید می شود وقتی که واحد فروشگاهی با احساسات و هیجان به آتش کشیده می شود، وقتی که شهروندی برای اجرای عملیات بانکی باید ده ها خیابان بگردد تا عابربانکی پیدا کند، وقتی که واحد محقر فروشگاهی جهت امرار معاش روزمره خود قهرا تعطیل می کند، وقتی که عمده مردم به بهانه همسویی با دولت با واژه های نامناسب خطاب می شوند، وقتی که مدارس جهت حفظ جان نونهالان به تعطیلی کشیده می شود، وقتی که احساس و هیجان جایگزین عقل و اندیشه در دانشگاه می شود، وقتی که به بدترین خشونت ممکن نیروهای پلیس به قتل می رسند که تا کنون هیچ کُردی با دشمنان خودش چنین نکرده است، وقتی که خانه های شهروندان به بهانه همراهی با دولت به آتش کشیده می شود و لباس زیر زنان عفیفه کُرد درخیابان ها آویزان می شود، وقتی که هرکه با جریان اعتراضی همسویی نکرد مغضوب می گردد در حالیکه همسویی با یک جریان با تهدید و ارعاب میسر نمی شود. وقتی که با شوهای رسانه های جوانان به معرکه مرگ فرستاده شود وقتی که .......

با این توضیحات مختصر، حرکات اخیراز دایره اعتراض خارج و بعضا جهشی مرحله اغتشاش را پشت سرگذاشته ومستقیما به هرج و مرج ورود کرده اند. هرجور که فکر کنید مهم نیست اما از رادیکال شدن جامعه تنها مردم متضرر می شوند و محرکان بیرونی و داخلی نیک بدانند اگر قرار باشد مطالبه ای برآورده شود به اذعان همه دانشمندان علوم اجتماعی، در اعتراض به نتیجه می رسد درحالی که در اغتشاش و بلوا و هرج و مرج مطالبات به حق و روای مردم قربانی می شود.