به‌ گزارش کردپرس، محمد حاجی محمود رهبر حزب سوسیال دمکرات کردستان در سفری که‌ اخیرا به‌ ایران داشت، گفتگویی با خبرگزاری کردپرس انجام داد و در آن به‌ تشریح روابط جمهوری اسلامی و اقلیم کردستان، چرایی بحران اقتصادی در اقلیم کردستان، روابط با بغداد و همچنین احتمال اشغال شنگال از سوی ترکیه‌ پرداخت.

وی در این مصاحبه‌ که‌ مشروح آن در ادامه‌ آمده‌ است، ضمن متهم نمودن مقامات و احزاب حاکم در بغداد به‌ نقض قانون اساسی و به‌ حاشیه‌ راندن طیف های مختلف این کشور به‌ ویژه‌ نقض حقوق کردها، برقراری نظام کنفدرالی را راه‌ حل نهایی بحران های مستمر عراق دانست.

کردپرس: روابط میان اقلیم کردستان و جمهوری اسلامی ایران به ویژه در مقطع کنونی را چگونه ارزیابی می کنید و موانع پیش روی گسترش و تعمیق روابط در حوزه های مختلف را در چه می دانید؟

محمد حاجی محمود: روابط میان جمهوری اسلامی ایران و اقلیم کردستان روابطی دیرینه به درازای بیش از چهل سال گذشته‌ می باشد. این روابط با احزاب آغاز شد و پس از تشکیل اقلیم فدرالی کردستان و همچنین آزادی عراق از دیکتاتوری بعث، ادامه و گسترش یافت. جمهوری اسلامی ایران اولین کشوری بود که موجودیت فدرالی اقلیم کردستان را به رسمیت شناخت و در اربیل و سلیمانیه سرکنسولگری ایجاد کرد. روابط همیشه عمیق و دوستانه بوده‌ است، به ویژه در جنگ میان ایران و عراق ما به همراه ایرانی ها با دشمن مشترک در جنگ بودیم. حضور در یک سنگر و اشتراکات تاریخی، مذهبی و زبانی و منافع مشترک ما را در کنار همدیگر قرار داده است. از سوی دیگر در زمینه فرهنگی و حوزه های دیگر روابط عمیق و ریشه داری میان طرفین وجود دارد. هم اکنون نیز در زمینه های تجاری و مبادلات بازرگانی این روابط در سطح بالایی برقرار است.

کردپرس: اقلیم کردستان عراق چندین سال است که با بحران شدید اقتصادی دست به گریبان است و به ویژه حقوق بگیران دولتی و شهروندان عادی بیشترین ضربه را از وضعیت موجود خورده اند. علیرغم فروش نفت و درآمدهای داخلی و گمرکی این بحران همچنان ادامه دارد. دلایل وضعیت موجود را در چه می دانید؟

محمد حاجی محمود: قبل از هر چیز باید اشاره کنم که پیش از سال 2014 دولت مرکزی عراق سهم بودجه ای و بودجه ویژه پرداخت حقوق کارمندان اقلیم کردستان را قطع کرد. بغداد بدون ارائه هیچ دلیل قانع کننده ای از نوامبر سال 2013 تاکنون حقوق کارمندان اقلیم کردستان و سهم بودجه ای آن را پرداخت نکرده است. این در حالی است که انجام این اقدام همزمان بود با آغاز جنگ با داعش. این جنگ، سه سال و نیم طول کشید، جنگی که ما به درازای هزار کیلومتر با گروه تروریستی داعش در نبرد بودیم و این نبرد سرنوشت ساز بدون امکانات و تجهیزات نظامی و بودجه ممکن نبود و ما قادر به دفاع نبودیم. وجود شهدا و مجروحان بسیار و تامین سلاح و تجهیزات و دارو نیازمند بودجه بود. در چنین وضعیتی همه مشکلات تجمیع شد و در نهایت نیز با بحران شیوع ویروس کرونا مواجه شدیم. در چنین وضعیتی ما و همچنین کشورهایی که اقتصاد آنها متکی بر درآمدهای نفتی بود با کاهش قیمت نفت و حتی رسیدن آن به صفر با تبعات مخربی مواجه شدیم. در این شرایط تداوم قطع سهم بودجه ای اقلیم کردستان و حقوق کارمندان موجب تشدید بحران اقتصادی در اقلیم کردستان شد.

کردپرس: به قطع بودجه اقلیم کردستان و قطع پرداخت حقوق کارمندان اقلیم کردستان از سوی دولت مرکزی عراق اشاره کردید. دلیل عدم توافق اربیل و بغداد چیست و دولت مرکزی در بیان اتخاذ چنین تصمیمی به چه عواملی اشاره کرده است؟

محمد حاجی محمود: حکومت بعث صدامی از سوی آمریکا، ائتلاف جهانی و نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان سقوط کرد. همانگونه که استحضار دارید آنهایی که هم اکنون حاکم عراق هستند در دوران صدام در این کشور حضور نداشتند و ساکن کشورهای دیگر بودند. پس از آزادی عراق از یوغ بعث آنها به کشور بازگشتند، آنها مسند قدرت را در بغداد در دست گرفتند و بودجه و حقوق مردم اقلیم کردستان را قطع کردند. آنها به هیچ عنوان کردها را قبول ندارند، بدین معنی که پایبند قانون اساسی عراق نیستند. قانونی که برای همه طیف های قومی و مذهبی کشور نوشته شده است و همه طیف ها در درآمدها و بودجه سهیم هستند، اما حاکمان کنونی بغداد قانون اساسی را نقض کرده و پایبند آن نیستند. نه تنها در مسئله بودجه و حقوق کارمندان اقلیم کردستان قانون اساسی را نقض می کنند، بلکه در شیوه حکمرانی نیز وقعی به این قانون نمی نهند. برای مثال در قانون اساسی تاکید شده است نخست وزیر باید از سوی بزرگترین ائتلاف پارلمانی انتخاب شود، اما شاهدیم که نخست وزیر کنونی وابسته به هیچ یک از احزاب نیست. حتی فاقد یک نماینده در مجلس عراق هست و این در حالی است که سمت نخست وزیری را کسب کرده است.

کردپرس: هم اکنون شاهدیم که مذاکرات میان دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در جریان است. این مذاکرات هر چند مدت یک بار برگزار شده و حتی اگر به توافقی نیم بند ختم شده باشد توافقات اجرایی نگردیده و هر یک، دیگری را متهم به نقض توافق می کند و این سیکل باطل ادامه دارد. به عقیده شما راه حل ریشه ای برای پایان دادن به بحران کنونی در روابط اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق چیست؟

محمد حاجی محمود: راه حل در چند مورد خلاصه می شود. راه حل ریشه ای این است که قبل از هر چیز نباید حقوق هیچ یک از طیف های عراقی چه کُرد، شیعه، سنی و ترکمانی نقض شود. باید پایبند قانون اساسی عراق بود و حق طیف ها حفظ شود. نکته اصلی و اساسی این است که به عقیده من اجرای نظام حاکمیتی کنفدرالی برای عراق کنونی بهترین تصمیم و اقدام است. از سوی دیگر به عقیده من باید هیئت های اقلیم کردستان قبل از سفر به بغداد راه‌ تهران را در پیش گیرند و با جمهوری اسلامی ایران به توافق برسند و پس از آن به پایتخت عراق بروند.

کردپرس: موضوع پایانی دخالت های ترکیه در عراق می باشد. همانگونه که استحضار دارید پس از سفر خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه به عراق و حتی پیش از آن نیز تهدید اقلیم کردستان و به ویژه شنگال از سوی آنکارا تشدید شده است. حتی گفته می شود احتمال اشغال شنگال از سوی ارتش ترکیه وجود دارد. ارزیابی شما از تشدید تهدیدهای ترکیه و نگرانی ها در اقلیم کردستان در این باره چیست؟

محمد حاجی محمود: به عقیده من هم اکنون ترکیه و پ.ک.ک در جنگی هستند که آن را به خاک ما کشانده و تسویه حساب خود را در خاک ما انجام می دهند. لازم است آنها این جنگ و نزاع را به خاک خودشان در ترکیه و کردستان ترکیه ببرند و مشکلات خود را در آنجا حل و فصل کنند.

مصاحبه‌: حسن صالحی - سرویس عراق و اقلیم کردستان خبرگزاری کردپرس