به گزارش کردپرس، تمام ابعاد زمین لرزه های عظیم روز دوشنبه که جنوب ترکیه و استان های همجوار آن در سوریه را درنوردید به این زودی ها مشخص نخواهد شد. کارشناسان زلزله می گویند که این زلزله ها بدترین مجموعه زمین لرزه هایی هستند که در دوران مدرن ترکیه اتفاق افتاده اند. تعداد قربانیان در زمان انتشار این مقاله به بیش از 2600 نفر رسیده و انتظار می رود به طور قابل توجهی افزایش یابد زیرا صدها، اگر نگوییم هزاران نفر هنوز زیر آوار مانده اند. با آمدن شب و کاهش دما در شرایط سخت زمستانی، احتمال زنده ماندن مردم زیر آوار ساختمان های تخریب شده کم می شود. اما سرنوشت رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه چه می شود؟

حتی با ادامه انتشار تصاویر غم انگیز از مناطق فاجعه، برخی در حال ارزیابی تأثیر احتمالی زلزله بر سیاست ترکیه هستند. سوالی که فورا به ذهن می رسد این است که آیا انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه طبق برنامه در 14 ماه مه برگزار می شود یا خیر. این مسئله به دو عامل بستگی دارد: اینکه آیا شرایط فیزیکی برای برگزاری انتخابات نزدیک به زمان تعیین شده وجود دارد یا خیر و اینکه آیا اردوغان با اعلام حالت فوق العاده، دوره زمامداری خود را تا روز 18 ژوئن که پایان مهلت برگزاری انتخابات است، تمدید می کند.

ترکیه با رسیدن تورم سالانه به بیش از 80 درصد و کاهش 30 درصدی ارزش لیر در برابر دلار در سال گذشته، با بدترین بحران اقتصادی خود از زمان به قدرت رسیدن اردوغان و حزب حاکم عدالت و توسعه یا AKP در سال 2002 مواجه شده است . کسری بودجه کشور تقریباً به 5 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. رکود اقتصادی به محبوبیت اردوغان لطمه می زند و نظرسنجی ها همچنان نشان می دهد که اپوزیسیون ممکن است بتواند او را از قدرت خلع کند.

این که چگونه دولت با یکی از بزرگترین بحران های دوران ریاست جمهوری اردوغان با آن مواجه شده، چگونه برخورد می کند می تواند آزمونی برای ادامه حیات آن باشد. واکنش رقت انگیز دولت ائتلاف حاکم به زلزله بزرگ در شمال غرب ترکیه در سال 1999 به طور گسترده به عنوان یک عامل تعیین کننده در ظهور حزب عدالت و توسعه تلقی شد. این اتفاق به ارتش به شدت ضداسلامی که کشور را از پشت صحنه اداره می‌کرد، برای نجات آن کمکی نکرد.

در مقابل، دولت کنونی بلافاصله پس از وقوع اولین زمین لرزه به بزرگی 7.8 ریشتر در ساعت 4:17 صبح به وقت محلی، تیم های نجات شامل 3500 پرسنل نظامی را بسیج کرد. اردوغان همیشه عملگرا برای استقبال از کمک های کشورهای غربی، از جمله اسرائیل و یونان، رقیب سرسخت ترکیه، به سرعت رویکرد ناسیونالیستی سفت و سخت خود را کنار گذاشت و هفت روز عزای ملی اعلام کرد.

موسسات خیریه و برادری اسلامی طرفدار حزب عدالت و توسعه، موسوم به «طریقت» نیز بسیج شده اند.

زلزله سال 1999 مرکز صنعتی ترکیه را لرزاند و حدود 20000 نفر را کشت. زلزله‌های روز دوشنبه - همانطور که ولفانگو پیکولی، رئیس شرکت مشاوره ریسک Teneo مستقر در لندن در یادداشتی تحقیقاتی اشاره کرده- به یکی از فقیرترین و کمتر توسعه‌یافته‌ترین مناطق کشور ضربه زد. پیکولی نوشت: «این زلزله ها بر مناطق مورد علاقه گردشگران خارجی که به یکی از مهم ترین منابع تامین ارز ترکیه تبدیل شده اند، تأثیری نداشتند. در هر صورت، « یک واکنش فوری موثر حتی ممکن است موقعیت رهبر حزب عدالت و توسعه را تقویت کند» و « موجب غلیان احساس همبستگی ملی تحت رهبری اردوغان» شود.

با توجه به اینکه 80 درصد از رسانه های جمعی در دست دوستان تجار اردوغان است، پوشش واکنش دولت قطعا مطلوب خواهد بود. انتقادات جسته گریخته اپوزیسیون در چنین روزهای ابتدایی برای ملتی که در غم و اندوه غوطه ور است، خوشایند نخواهد بود.

اما با انتشار گزارش‌های گسترده مبنی بر اینکه تیم‌های نجات به موقع نمی‌رسند، ممکن است موضع افکار عمومی به زودی تغییر کند.

رسانه های اجتماعی مملو از فریاد برای رساندن کمک بودند. متین ارگون، نماینده حزب ملی گرای مخالف، صحنه هایی را از هاتای، استانی هم مرز با سوریه که از بدترین مناطق آسیب دیده است، منتشر کرد. ارگون گفت که می‌توانسته صدای مردم را از زیر آوار بشنود که می گفتند «به ما کمک کن». هاتای به شهر ارواح تبدیل شده است زیرا همه جا ویران شده و برق نیست. ارگون در توییتی نوشت: تیم‌های نجات بسیار ناکافی هستند.

در شهرستان پازارجیک، مرکز اولین زمین لرزه، شهروندان محلی با دستان خود زیر آوار را حفر می کردند تا به نزدیکان خود برسند. مهمت گدیک، که به کمک این مردم شتافته، به تلویزیون مستقل آرتی گفت: «ما دهکده ای با 350 خانه داریم که 90 درصد آن از بین رفته است. مردم گرسنه و تشنه هستند. ما با پلیس و آژانس امداد رسانی دولتی یا AFAD تماس گرفتیم، اما هیچ کس تا کنون نیامده است. حداقل 30 نفر از مردم آن زیر آوار گرفتار شده اند. ژاندارمری به ما گفت: «به امکانات خود بسنده کنید».

همانند سال 1999، ابهاماتی مربوط به قوانین ساختمان و استانداردهای ایمنی در دو دهه حکومت AKP بر ترکیه که با فساد بی سابقه عجین بوده، افزایش خواهد یافت. یاران پیمانکار اردوغان، معروف به "باند پنج"، میلیاردها دلار در مناقصه عمومی به دست آورده اند. کمال کیلیچداراوغلو، رهبر حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه که انتظار می رود در مقابل اردوغان نامزد شود، قول داده است که آنها را برکنار کند.

اردوغان قبل از برگزاری انتخابات با پیشنهاد بازنشستگی پیش از موعد حدود ۲.۳ میلیون کارگر، اختصاص یارانه انرژی زیاد و وعده ساخت نیم میلیون خانه برای خانواده های کم درآمد، به دنبال هزینه کردن برای احیای اقتصاد کشور است. بعید است که تزریق پول نقد از سوی رژیم‌های دوست اردوغان در کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریافت انرژی ارزان از روسیه، که به کاهش این ولخرجی کمک کرد، از هزینه‌های هنگفت فاجعه روز دوشنبه بکاهد.

افزایش خشم عمومی نسبت به حضور تقریباً 4 میلیون آواره سوری، توجیه هرگونه ارسال بودجه به شمال سوریه تحت اشغال ترکیه را برای دولت دشوار خواهد کرد. تخمین زده می شود که نزدیک به 1000 نفر در سوریه در زمین لرزه های روز دوشنبه جان خود را از دست داده اند که تقریباً نیمی از آنها در شمال غربی این کشور که تحت کنترل شورشیان است زندگی می کردند. مزیت این فاجعه برای کردهای سوریه که منطقه تحت کنترل آنها در شمال شرق این کشور را کمتر تحت تاثیر قرار داده، این است که در وضعیت کنونی، احتمال حمله اردوغان به آنها با وجود تهدیدات مکرر کمتر است.

روزهای آینده نشان خواهد داد که اردوغان تا چه اندازه در تبدیل ناملایمات به نفع خود مانند دوران پس از کودتای نافرجام در سال 2016 همچنان ماهر است و از آن به عنوان بهانه ای برای سرکوب مخالفانش استفاده می کند. برخی می گویند که او از این بحران برای ایجاد اختلاف بیشتر در میان اپوزیسیون استفاده خواهد کرد. او به جای توضیح کوتاهی درباره امدادرسانی به کیلیچداراوغلو، ترجیح داد با مرال آکشنر، رهبر اپوزیسیون ملی گرای حزب خوب تماس بگیرد. آکشنر مخالفت خود را با نامزدی کیلیچداراوغلو و همکاری با کردها که حمایت آنها برای پیروزی مخالفان حیاتی است، پنهان نکرده است. برخی او را به بستن قراردادهای پشت پرده با رئیس جمهور متهم می کنند. تماس تلفنی امروز ممکن است شک آنها را تقویت کرده باشد. با این حال، میزان فاجعه روز دوشنبه نشان می دهد که حتی اردوغان نیز ممکن است این بار نتواند از این وضعیت پیروزمندانه خارج شود.

منبع: المانیتور