به گزارش کردپرس، رجب طیب اردوغان که تقریباً قدرت لجام گسیخته ای را در ترکیه دارد، به دنبال پیروزی در یک دوره دیگر در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی است که ماه مه برای برگزاری آن در نظر گرفته شده است. در شرایطی که کشور با بحران اقتصادی مواجه است، نظرسنجی‌ها حاکی از رقابت تنگاتنگی است که می‌تواند حکومت 20 ساله او را که طولانی‌ترین دوره حکمرانی در تاریخ ترکیه است، تهدید کند. قوانین انتخاباتی ترکیه اصلاح شد تا به او و حزبش علیه رقبا برتری بدهد. منتقدان او را به تکیه بر دادگاه ها برای رد صلاحیت رقبای قدرتمندش متهم کردند.آنها گفته اند که قانون اساسی او را از کاندیداتوری مجدد منع می کند. اما این ترتیبات قبل از وقوع دو زمین لرزه قدرتمند بود که بخش هایی از جنوب شرق کشور را ویران کرد و ده ها هزار کشته یا مفقود برجای گذاشت و انتقاد از دولت او را برانگیخت.

چرا اردوغان در مورد زلزله با انتقاد مواجه است؟

فروریختن بسیاری از ساختمان ها شکایات گذشته را در مورد این که سازندگان اجازه داشتند ایمنی را فدای سرعت و هزینه در طول رونق ساخت و ساز قربانی کنند،مطرح کرده است. گفته شده که شرکت های ساختمانی به حذف ستون های باربر در برخی مغازه ها و پارکینگ ها و ایجاد تغییرات در دیوارهای باربر، درب ها و پنجره های ساختمان اقدام کنند. بازماندگان قربانیان زلزله و احزاب مخالف همچنین می گویند که دولت به یکی از بدترین بلایای طبیعی ترکیه واکنش مناسبی نشان نداده است. اردوغان اعتراف کرده است که در شرایط سخت زمستانی به 10 استان آسیب‌دیده در ارسال کمک‌های اضطراری مشکلاتی وجود دارد. اما او تاکید کرد که تمام ابزارهای موجود برای کمک‌رسانی بسیج شده است.

چالش هاعلیه انتخاب مجدد اردوغان قبل از زلزله چه بود؟

اردوغان پس از تبدیل موثر سیستم حکمرانی ترکیه به ریاست اجرایی با اختیارات گسترده در سال 2018 به عنوان یک رهبر اقتدارگرای فزاینده تلقی شده است. اگرچه احزاب اپوزیسیون ترکیه به ندرت نوعی استراتژی مشترک و هماهنگ شده علیه اردوغان ساماندهی کرده اند، اما اردوغان این بار با چالشی جدی از سوی بلوک اپوزیسیون شش حزبی مواجه است که شامل اعضای سابق حزب اردوغان هم می شود؛ متحدانی که به ساختن امپراتوری سیاسی او کمک کردند. این انتخابات در حالی برگزار می شود که کشور با بدترین بحران در تامین هزینه زندگی در دو دهه اخیر دست و پنجه نرم می کند. اردوغان همچنان محبوب ترین سیاستمدار کنونی در ترکیه است اما حزب عدالت و توسعه اردوغان حمایت خود را در میان فقرا که از سرسخت ترین حامیان آن بوده اند، از دست داده است

چرا قیمت ها اینقدر بالاست؟

نرخ تورم ترکیه در ژانویه سال گذشته تقریباً 58 درصد بود که در اکتبر به بالاترین حد خود در 24 سال گذشته یعنی حدود 85.5 درصد رسید. مشکلات ناشی از بیماری همه گیر و جنگ در اوکراین باعث افزایش تورم در بسیاری از کشورها شده است اما دیدگاه های اقتصادی غیرمتعارف اردوغان این مشکل را در ترکیه تشدید کرده است. در حالی که بسیاری از بانک های مرکزی نرخ بهره را برای مبارزه با تورم افزایش داده اند، اردوغان موضع غیرمتعارفی اتخاذ می کند که این کار نتیجه معکوس دارد. بانک مرکزی ترکیه تحت فشار اردوغان نرخ بهره را کاهش داده است. اردوغان در وعده های قبل از انتخابات که آزمونی برای سلامت مالی کشور را محسوب می شد، قول داد که با افزایش قابل توجه حقوق بازنشستگی و دستمزد کارکنان دولت و همچنین حداقل دستمزد کارگران، از قدرت خرید شهروندان محافظت کند.

انتخابات چه زمانی برگزار می شود؟

مقامات گفته اند که اردوغان هنوز روز 14 ماه می سال جاری را به عنوان تاریخ ایده آل برای برگزاری انتخابات می داند. اما با مشخص شدن میزان خسارت زلزله، این جدول زمانی بلندپروازانه به نظر می رسد. ممکن است با توجه به بی خانمان شدن میلیون ها نفر، انتخابات در 18 ژوئن برگزار شود که تاریخ اصلی انتخابات قبل از اقدام اردوغان برای پیش انداختن آن بود. بر اساس قانون اساسی فعلی که به رئیس جمهور اجازه می دهد اقدام به عقب انداختن انتخابات را فقط در زمان جنگ انجام دهد، اردوغان نمی تواند به تنهایی این کار را انجام دهد.

چه کسی اردوغان را به چالش خواهد کشید؟

ائتلاف شش حزبی هنوز نامزد خود را برای انتخابات ریاست جمهوری اعلام نکرده است. کمال کیلیچداراوغلو، رهبر بزرگترین حزب این ائتلاف، نامزدی خود را مطرح کرده است. قلیچداراوغلودر انتخابات محلی در سال 2019، نامرد حزب جمهوریخواه خلق خود را در برابر حزب اردوغان در بزرگترین شهرهای ترکیه به پیروزی رساند. او به اندازه اکرام امام اوغلو، شهردار استانبول محبوبیت ندارد. اما امام اوغلو در ماه دسامبر، به اتهام توهین به مقامات انتخاباتی محکوم شد و حکم دو سال و هفت ماه زندان او، در صورت تایید در دادگاه تجدید نظر، او را از حضور در عرصه سیاست منع خواهد کرد. منتقدان اردوغان او را متهم می کنند که بر نظر قوه قضاییه برای جلوگیری از نامزدی رقبایی مانند امام اوغلو تأثیر گذاشته است، اتهامی که دولت آن را رد کرده است

آیا اردوغان با نامزدی مجدد قانون اساسی را زیر پا می گذارد؟

منتقدان او می گویند که او چنین خطایی را مرتکب شده است، زیرا قانون اساسی حکمرانی رؤسای جمهور را به دو دوره پنج ساله متوالی محدود می کند مگر اینکه پارلمان در دوره دوم انتخابات زودهنگام برگزار کند. مقامات دولت اردوغان می گویند که مطابق با قانون اساسی، اردوغان تاکنون فقط یک دوره رئیس جمهور ترکیه بوده است زیرا او برای اولین بار در سال 2018، یک سال پس از برگزاری رفراندوم که کشور را به یک سیستم ریاست جمهوری جدید تغییر داد،به این سمت انتخاب شد. او پیش از آن، در سال 2014، پس از 11 سال نخست وزیری، از سوی پارلمان به عنوان رئیس جمهور انتخاب شده بود. هیئت عالی انتخابات کشور در مورد صلاحیت نامزدهای ریاست جمهوری حرف آخر را می زند و بعید است که با پیشنهاد اردوغان مخالفت کند.

چشم انداز برگزاری انتخابات پارلمانی ترکیه

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که حزب اردوغان و شریک کوچکتر آن، یعنی حزب حرکت ملی‌ ممکن است برای حفظ اکثریت پارلمانی که در انتخابات گذشته در سال 2018 به دست آوردند، تقلا کنند. حزب دموکراتيک خلقها که برای کسب حقوق اقلیت کرد ترکیه تلاش می کند و سومین بلوک بزرگ در پارلمان است، در انتخابات 2015 آنقدر خوب عمل کرد که حزب اردوغان را از اکثریت پارلمانی محروم کرد. دادگاهی در حال بررسی انحلال حزب دموکراتیک خلق ها به دلیل اتهامات جدایی طلبی به اتهام ارتباط با شبه نظامیان کرد است .

اردوغان چگونه قوانین انتخاباتی را تغییر داده است؟

اصلاحاتی که از 6 آوریل اجرایی می شود، رئیس جمهور را از ممنوعیت استفاده وزرا از منابع دولتی برای سازماندهی مبارزات انتخاباتی یا شرکت در تجمعات معاف می کند. همچنین درصد کل آرایی که یک حزب برای ورود به پارلمان باید کسب کند از 10 درصد به 7 درصد کاهش یافته و کسب کرسی‌ها را برای احزاب کوچک‌تر سخت‌تر می‌کنند و آنها را مجبور می‌کند به ابزارهایی متوسل شوندکه تحت سلطه متحدان بزرگ‌تر هستند.

منبع: بلومبرگ