به گزارش خبر گزاری کُردپرس، سد ژاوه کردستان، پروژه ای است که سال هاست آماده شده اما آبگیری آن تاکنون به علت آلودگی های زیست محیطی به تاخیر افتاده است. شاید اگر از زمان آماده شدن پروژه سد ژاوه که هزینه های کلانی هم برای آن شده، حساسیت های لازم ایجاد و برای رفع آلودگی آن اقدام می شد در حال حاضر آبگیری این پروژه به جای اینکه باعث نگرانی مردم شود، موجب خرسندی مردم و پیشرفت استان می شد. اما به علت اینکه مسئولان استانی برای آن اهمیتی قائل نشدند و به سادگی از کنار آن عبور کردند آبگیری تا امسال به تاخیر افتاده و امسال بدون انجام هیچ اقدامی در جهت رفع آلودگی آن به یکباره اعلام شد آبگیری سد ژاوه در روزهای پایانی دی ماه انجام می شود. همزمان با زمزمه آبگیری سد ژاوه، فعالان زیست محیطی به میدان آمدند و درباره آن هشدار دادند. هشدارهایی که نگرانی های بسیاری در بین مردم ایجاد کرد اما سازمان محیط زیست کردستان با ارائه بیانیه ای، آب پاکی را بر روی دست تمام دوستداران محیط زیست ریخت و از موافقت با آبگیری سد خبر داد و در ادامه آن هم استاندار کردستان با حضور در یک برنامه تلویزیونی موافقت خود را با آبگیری اعلام کرد و عدم آبگیری آن را که هزینه های کلانی برای آن شده است به ضرر استان دانست و بر آبگیری آن اصرار ورزید.
خبرگزاری کُردپرس در راستای عمل به وظیفه اطلاع رسانی خود در راستای رفع دغدغه ایجاد شده در استان اقدامات بسیاری انجام داد و با چند تن از کارشناسان محیط زیست به موشکافی این مسئله پرداخت و حالا این خبرگزاری با سید حسن رضوی، مدیرعامل شرکت آب نیروی ایران که مدیریت سد ژاوه را بر عهده دارد و مجری آن است، گفت و گویی اختصاصی را انجام داده است که مشروح آن در ادامه می آید:

شرکت آب و نیروی ایران به عنوان مجری پروژه، اقدامی برای رفع آلودگی سد ژاوه انجام داده است؟

پروژه سد ژاوه سال هاست آماده شده اما به بهره برداری نرسیده است و حتی یک بار هم در سیلاب های سنگین حدود 80 درصد آن آبگیری شده و مجددا تخلیه شده است. اینکه آلودگی در این سد باید مهار و به عبارتی مسائل زیست محیطی در آنجا باید رعایت شود، مورد توافق همه ما است اما باید بپذیریم که در شرایط فعلی هم آلودگی از این نقطه در حال انتقال به نقاط دیگر است و سامانه گرمسیری را تحت تاثیر قرار داده است. بر همین اساس برای رفع آلودگی سد، قرار است شیرابه زباله سنندج وارد تصفیه خانه فاضلاب فعلی شود و تصفیه خانه هم ارتقا یابد و با ارتقا آن در حقیقت آب تصفیه شده وارد رودخانه شود و به زعم تمام کارشناسانی که به این رودخانه اشراف دارند اگر این اتفاق روی دهد قسمت عمده ای از آلودگی های سد کاهش پیدا می کند. شرکت آب و نیروی ایران این کار را بر اساس تفاهم نامه ای که در استان امضا کرده، آغاز کرده و به جد در حال انجام آن است که با سفر آقای نوبخت به استان کردستان هم تامین اعتبار آن قطعی شده است. خوشبختانه شرکت آب و نیروی ایران به دلیل اینکه کار را پیش از این آغاز کرده و از اعتبارات دیگر هم استفاده کرده است، با اعتبارات جدید بسیار دلگرم تر شده و همراه با وزارت نیرو، عزم خود را جزم کرده که این تصفیه خانه ظرف سه ماه آینده کامل شود.

آبگیری چه زمانی محقق می شود؟ آیا پیش از رفع آلودگی این اقدام صورت می گیرد؟
این آبگیری قاعدتا در چهارچوب ضوابطی باید انجام شود که سد ژاوه هم مانند سد قشلاق و سایر سدهای تغذیه گرا کشور، تغذیه گرا نشود. علیرغم اینکه در ماه های دی و بهمن بارندگی مناسبی نداشتیم، در اسفند و دو ماه ابتدای بهار بارندگی خوبی توام با سیلاب ها پیش بینی شده که آبگیری سد در این زمان با راه اندازی تصفیه خانه فاضلاب و سیلاب سنگین روی خواهد داد که کمترین مشکل ایجاد شود. بر همین اساس تمام تدابیر برای ایجاد کمترین مشکل اندیشیده شده، پایش دریاچه و رودخانه در بالادست و پایین دست از قبل آغاز شده، برای هر حالتی برنامه ریزی شده و آمادگی داریم که در حقیقت اقدامات خاص خود را انجام دهیم.
پاسخ شما به نگرانی فعالان محیط زیست چیست؟

من این اطمینان را به تمام کسانی که دل نگران این موضوع هستند، می دهم که ما هم این نگرانی را داریم. این سازه 700 میلیاردتومانی حدود 6 سال است آماده شده است، اگر در این مدت آبگیری و مشکلاتش حل شده بود، پایین دست سازه و احداث ایستگاه های پمپاژ و انتقال آن، اهمیت خود را پیدا می کرد اما این 6 سال زمان را از دست دادیم. با آبگیری سد ژاوه با تفاهم نامه ای که امضا شده برای انتقال این آب به دشت های قروه و دهگلان هم تازه کار ما شروع می شود یعنی آبگیری سد ژاوه پایان کار نیست بلکه آغاز کار است و مطمئنا با شروع کار تمام تدابیر زیست محیطی هم که باید داشته باشیم، خواهیم داشت و مطمئن هستیم که این آلودگی دیگر گسترش به مناطق پایین دست، سد داریان، طرح گرمسیری و سایر مکان ها پیدا نمی کند. ضمن اینکه خود ژاوه و پایین دست آن هم نجات پیدا می کند و ما در حقیقت با این اقدام، دولت را در مقابل مابقی کارهایی که در سد باید انجام دهد متعهد می کنیم.
خوشبختانه آقای نوبخت، معاون رئیس جمهور هم این قول را داده اند و سازمان های حفاظت محیط زیست هم این حساسیت را داشته و دارند و ناظر بر کار ما هستند. انشاالله این آبگیری به نحوی انجام می شود که همه نگرانی ها تبدیل به امید شود. آبگیری این سد در حال حاضر بستگی به شرایط دارد سیلاب سنگین هر لحظه باشد در همان زمان کار آبگیری آغاز می شود. در شرایط فعلی چون همان نگرانی ای که همکاران زیست محیطی و سازمان های مردم نهاد در استان کردستان دارد، ما هم داریم فرقی نمی کند ما در زمانی، کار را انجام خواهیم داد که مطمئن باشیم سد ژاوه تغذیه گرا نمی شود.
در واقع فرقی نمی کند همه جای کردستان هم سرای ما است بنابراین این مسئله فقط مختص کردستان نیست. اگر این اتفاق ها در سر منشا آن حل نشود مطمئنا در نقطه دیگری ضربه محکم تری می زند که شرکت آب نیرو و وزارت نیرو عزم خود را جزم کرده که این مسئله را در سرمنشاء درمان کند.
از تمام دوستداران محیط زیست استان کردستان هم دعوت می شود کمک فکری به ما بدهند ما با هیچکس سرجنگ و دعوا نداریم. آنها می توانند به ما کمک فکری دهند شاید راهکارهایی ارائه دهند که به ذهن ما نرسیده باشد. اما درخواست من این است صفر و صد فکر نکنیم، نگوییم این کار را انجام ندهیم به خاطر اینکه ممکن است اتفاقی بیفتد. این فرضیه مانند مانند این می ماند که از خانه بیرون نرویم شاید تصادف کنیم. این در حالی است حرف ما این است که از خانه بیرون می آییم، کار خود را انجام می دهیم اما احتیاط های لازم را هم در نظر می گیریم و یک احتمال هم برای تصادف وجود دارد. بر همین اساس بعد از راه اندازی تصفیه خانه و همزمان با سیلاب های سنگین که امیدواریم آبگیری انجام شود.

آنچه مطرح است، این است که 45 درصد آلودگی سد ژاوه مربوط به شرکت آب نیرو و 55 درصد آن مربوط به استانداری کردستان است؟
الان بحث این است که اگر تصفیه خانه شیرابه زباله سنندج راه اندازی شود، این نسبت ها تغییر می کند و 45 درصد شرکت آب نیرو به بالای 70 درصد می رسد چرا که خود پالایی رودخانه و اقدامات دیگری که به ما پیشنهاد شده و ما می توانیم انجام دهیم حداقل ما را در پایش دریاچه بعد از آبگیری کمک خواهد کرد که ما بسیاری از مسائل و مشکلاتمان را حل کنیم. در استان کارگروهی به ریاست معاونت عمرانی استانداری کردستان شکل گرفته با نظارت استاندار و تمام مدیران ذیربط استانی که گام به گام همه در حال کار هستیم . این کاری است که تداوم دارد کار محیط زیست کاری نیست که یک بار انجام شود و احساس کنید به پایان رسیده است بلکه دائما باید خروجی تصفیه خانه کنترل شود، رودخانه پایش شود، دریاچه پایش شود.
آبگیری سد ژاوه شروع یک کار بزرگ است که تامین آب و زیست محیطی توام با هم است که ما اعتقاد داریم چون این به تاخیر افتاده این آلودگی به پایین دست منتقل شده است.

کم کاری مسئولان استانی در ایجاد مشکل بیشتر برای سد ژاوه تاثیر داشته است؟
استان اقدامات زیادی انجام داده اما حساسیتی که باید در بین مسئولان استانی به وجود می آمده است این حساسیت راجع پروژه سد ژاوه در گذشته ایجاد نشده است و همه از کنار این پروژه 700 میلیاردی سال ها به راحتی عبور کرده اند و موجب شده آلودگی به پایین دست انتقال پیدا کند.

گفت و گو/ زیبا هوشمند