خبرگزاری کردپرس_ مهندس فرامرز رشیدی رئیس جامعه حرفه ای اقامتگاه های بوم گردی استان کرمانشاه و از فعالان با سابقه این حوزه در گفتگو با خبرنگار کردپرس، به تشریح مشکلات و موانع پیش روی فعالان گردشگری و راهکارهای برون رفت از وضعیت موجود پرداخت که در ادامه می خوانید:
آقای رشیدی در ابتدا اطلاعات اولیه‌ای از تعداد اقامتگاه‌های بوم گردی استان و وضعیت آنها را ارایه دهید؟
در حال حاضر ۵۰ اقامتگاه بوم گردی دارای مجوز در سطح استان مشغول فعالیت هستند. فعالیت بوم گردی‌ها در کرمانشاه از سال ۹۶ آغاز شده و در مقایسه با دیگر صنف‌های فعال در حوزه گردشگری، یک مجموعه نوپا محسوب می‌شوند. به لحاظ صنفی نیز جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم گردی استان از سال ۹۹ به شکل رسمی و تحت نظارت اداره گردشگری و میراث فرهنگی کار خود را آغاز کرده است و موضوعات و مشکلات مرتبط با این حوزه را دنبال می‌کند.
طی سال های اخیر کرمانشاه تبدیل به یک مقصد گردشگری شده است. ارزیابی شما از اقبال گردشگران به این استان چیست؟
خوشبختانه طی سال‌های اخیر یک کریدور گردشگری در غرب کشور شامل استان‌های کرمانشاه و کردستان و لرستان و ایلام شکل گرفته است و "غرب گردی" به یک رقیب جدی برای "شمال گردی" تبدیل شده است. و رونق بیشتر این کریدور گردشگری در غرب کشور نیازمند توجه جدی مدیران ارشد استان است.
جشن‌هایی مانند انارانه نقش بسیار مهمی در رونق گردشگری استان به ویژه در منطقه اورامانات و همچنین افزایش تعداد اقامتگاه‌های بوم گردی، داشت. چرا طی این سال‌ها حوزه گردشگری در تکرار چنین تجربه‌های موفقی در زمینه برگزاری رویدادهای اجتماع محور ناکام بوده‌است؟
اساس بوم گردی‌ها بر کمک به اقتصاد محلی و شناسایی فرهنگ و رسوم، معماری سنتی ، صنایع دستی و آئین ها و سنت‌های بومی محلی و منطقه به گردشگران است. ظرفیت‌های بسیار گسترده‌ای در زمینه برگزاری جشنواره‌هایی در حوزه محصولات غذایی، کشاورزی و دامپروری مانند؛ انار، روغن، گردو، انگور ... وجود دارد. در حوزه فرهنگ و موسیقی هم ظرفیت‌های بزرگی برای برگزاری جشنواره‌های مختلف داریم. همچنین انتخاب کرمانشاه به عنوان شهر خلاق خوراک، از دیگر پتانسیل‌های ممتاز حوزه گردشگری است. اما متاسفانه عدم ثبات مدیریتی در اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی ضربه‌های زیادی را به ظرفیت ها و پتانسیل‌های این حوزه زده است. در طول پنج سال اخیر، این اداره کل چندین سرپرست و مدیرکل داشته و حتی در سه سال شش بار هم معاونت گردشگری آن تغییر کرده است. این وضعیت پیامدهای بسیار بدی را برای صنعت گردشگری به ویژه در بحران هایی مانند زلزله، کرونا و ... در پی داشته و مانع هرگونه برنامه‌ریزی های مدون و پایدار در حوزه گردشگری شده است. انتخاب مدیران توانمند از خانواده گردشگری و وجود یک ثبات مدیریتی، می تواند بسترها را برای اجرای بسیاری از این برنامه ها فراهم کند.
آیا چشم انداز روشنی در زمینه به کارگیری این مدیران توانمند در استان وجود دارد؟
خوشبختانه در سال ۱۴۰۱ شاهد دو اتاق خوب در حوزه گردشگری بودیم. اتفاق اول انتخاب مهندس عبیری - نایب رئیس جامعه بوم گردی استان - به عنوان رییس هیات مدیره جامعه بوم گردی کشور بود که یک ظرفیت و پتانسیل راهگشا برای کرمانشاه است.
دومین اتفاق مثبت حضور جناب آقای فرمانی به عنوان فردی از بدنه میراث فرهنگی و از خانواده گردشگری به عنوان سرپرست اداره کل گردشگری است. حضور یک فرد آشنا به امور گردشگری می تواند به توسعه این صنعت بسیار کمک کند.
همچنین انتظار داریم مدیریت ارشد استان و مجمع نمایندگان استان با نگاه ویژه ای مباحث حوزه گردشگری را دنبال کنند. این حوزه پیشران بسیار قدرتمندی برای محورهای توسعه استان است و می تواند چرخ توسعه کرمانشاه را به حرکت در آورد. در این میان انتصاب مدیرانی از دل جامعه گردشگری، مطالبه جدی بوم گردی های استان است.
اقامتگاه‌های بوم گردی می‌توانند چه نقشی ویژه‌ای در توسعه گردشگری استان کرمانشاه داشته باشند؟
بوم گردی‌ها در صورت حمایت، می توانند اقتصاد روستایی را به حرکت درآورند و به ایجاد یک توسعه پایدار در روستاها و سپس در شهرها کمک کنند. و این مجموعه ها می توانند تاثیر بسیار زیادی در رونق اشغال و بهبود فضای کسب و کار استان ایجاد کند.
آیا ارزیابی مشخصی از میزان اشتغال ایجاد شده توسط اقامتگاه‌های بوم گردی استان و یا ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های اشتغال آفرین این حوزه، وجود دارد؟
بوم گردی های استان ظرفیت پذیرش هزار نفر مسافر را دارند و توانسته اند نقش بی بدیلی در بحث اشتغالزایی به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کنند و بر رونق بسیاری از اصناف تاثیر مثبت و مستقیمی داشته باشند.
متاسفانه پراکندگی متوازنی در سطح استان در زمینه اقامتگاه‌های بوم گردی وجود ندارد. در برخی مناطق مانند اورامانات شاهد فعالیت تعداد زیادی از بوم گردی‌ها هستیم ولی در برخی شهرستان‌ها حتی یک اقامتگاه هم وجود ندارد. شکل‌گیری این عدم توازن را در چه چیزی می‌بینید؟
با توجه به چهار فصل بودن استان و پراکندگی و تنوع بسیار ظرفیت های گردشگری، تمامی شهرستان‌ها از ظرفیت و قابلیت خوبی برای ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی برخوردار هستند. اگر یک مدیریت باثبات، توانمند و آشنا به این حوزه در مسند میراث فرهنگی استان قرار داشته باشند، موضوع توازن در توزیع اقامتگاه‌های بوم گردی می‌تواند به خوبی مدیریت شود. متاسفانه طی این سال‌ها شاهد بوده‌ایم افرادی برای دریافت وام‌های بوم گردی معرفی شده‌اند که هیچ شناختی از این حوزه نداشته‌اند و مشکلاتی در زمینه امکان سنجی و تعریف واحدهای جدید بوم گردی پدید آورده اند که باید این رویه‌ها تغییر کند.
در آستانه آغاز نوروز به عنوان یک رویداد بزرگ گردشگری هستیم، وضعیت اقامتگاه‌های بوم گردی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گرانی و تورم موجود در کشور و عدم حمایت ها از سوی مسئولین موجب شده تعدادی از این بوم گردی ها در تداوم این مسیر دچار تردیدهای جدی شوند. ولی بقیه با وجود گله‌مندی‌های بسیار _ به ویژه در حوزه برخوردهای غیر کارشناسی برخی فرمانداری ها در دادن مجوزهای بی ضابطه به خانه مسافرها _ همچنان پای کار هستند. و آمادگی کامل دارند که میزبان شایسته ای برای گردشگران خارجی و داخلی باشند.
در مناطقی مانند اورامانات که تبدیل به یک مقصد گردشگری شده‌اند، خانه مسافرهای بسیار زیادی ایجاد شده و حتی در برخی روستاها شاید تعداد این ها با کل بوم گردی های استان برابری کند. نگاه شما به این پدیده چیست؟
ساماندهی خانه مسافرها یکی از مطالبات جدی مدیران بوم گردی های استان است.
از مسئولین استان این توقع و انتظار حداقلی وجود دارد، در مناطقی که اقامتگاه‌های بوم گردی و یا هتل‌های فعال و مناسب وجود دارد، برنامه‌های اسکان با اولویت این مجموعه‌ها اجرایی شوند.
نکته دیگر اینکه متاسفانه همیشه اعمال قانون برای واحدهای مجوزدار است و بر واحدهای غیر رسمی نظارت خاصی وجود ندارد. بسیاری از این خانه‌های اجاره‌ای اقدام به نصب بنرهایی تحت عنوان اقامتگاه بوم گردی کرده‌اند در حالیکه بوم گردی یک تعریف، ساز و کار و فلسفه وجودی مشخص دارد. همچنین متاسفانه برخی اتفاقات در این خانه مسافرها رقم می خورد که به پای بوم گردی‌ها نوشته می شود. کرمانشاه یک استان مرزی است و اگر نسبت به عدم ساماندهی این واحدها بی توجه باشیم چه بسا مشکلات دیگری گریبانگیر استان شود. مدیران باید به این آشفتگی‌ها یک سامان مناسب ببخشند و الا در صورت تداوم وضع موجود، بسیاری از فعالان حوزه گردشگری و به ویژه بوم گردی‌ها، از ادامه کار دلسرد می‌شوند.
چه راهکاری برای ساماندهی خانه مسافرها پیشنهاد می کنید؟
این واحدها می توانند تحت عنوان خانه های گردشگری ساماندهی و دارای شناسنامه شوند. که در یکی دو سال گذشته برخی از آنها تحت عنوان خانه مسافر ساماندهی شده اند.
در بعد تبلیغی و یا معرفی، بوم گردی‌های کرمانشاه چندان قوی ظاهر نشده‌اند. مثلا از ۵۰ اقامتگاه بوم گردی تنها ۱۰ تا ۱۵ اقامتگاه در لیست سایت های مطرح اقامت یابی کشور قرار دارند. آیا برای بهبود این فضا راهکاری اندیشیده اید؟
بله عرض کردم ابتدا به خاطر نو پا بودن صنف و پیامدهای زلزله و کرونا و اتفاقات اخیر متاسفانه رغبت و انگیزه های ادامه فعالیت را در برخی از همکاران کم رنگ کرد و ما هم با همکاران هیئت رئیسه جامعه بوم گردی های استان بخاطر پر کردن خلاء موجود، چند ماهی است یک وبسایت تحت عنوان سایت جامع بومگردی های استان کرمانشاه را طراحی کرده ایم که به معرفی ظرفیت های گردشگری استان و اقامتگاه‌ها می‌پردازد و هم اکنون فعال است.
اگر صحبت پایانی دارید؛ بفرمایید:
به قولی می گویند حرف خوب را بایستی نقل کرد؛ یکی استانداران اسبق کرمانشاه در جلسه شورای اداری عنوان کرد؛ در هر محل و مکانی که اقامتگاه‌های بوم گردی وجود داشته باشند، دستگاه های اجرایی موظف هستند فراتر از خدمات سالیانه به آن ها خدمت و خدمات رسانی مطلوبی انجام دهند. ما هم توقع داریم در شهر و روستاهایی که دارای اقامتگاه بومگردی و اقامتگاهای سنتی هستند در زمینه فراهم کردن زیرساخت هایی مانند مرمت و احداث معابر عمومی مناسب، تامین گاز و یا نفت، روشنایی معابر، نصب تابلوهای راهنما، خدمات اینترنتی و جاده های دسترسی مناسب، فراهم شود.
کریدور گردشگری غرب شکل گرفته و این یک فرصت بی نظیری است لذا اگر مسئولین امر با برنامه ریزی های مناسب با این ظرفیت روبرو نشوند، ممکن است این فرصت خدای ناخواسته به تهدیدی تبدیل شود و آسیب هایی به زیست محیط و فرهنگ و آئین های بومی محلی منطقه برساند که بعدها هم قابل جبران نباشد و همه باید برای حفظ این ظرفیت های بومی کمک کنیم.
متاسفانه در استان ما به واسطه مرزی بودن آن و دلایل مختلف صنایع و سرمایه گذاری های چندانی شکل نگرفته و گردشگری یک مزیت مهم و اشتغال آفرین است که همه باید به توسعه آن کمک کنند.
نظر شما