کردپرس: هیویدار احمد نمایندە فراکسیون حزب دمکرات (پارتی) در پارلمان کردستان و نایب رئیس کمیسیون دارایی پارلمان در یادداشتی کە در ادامە آمدە است بە تشریح ابهامات اصلی دولت مرکزی عراق درخصوص نفت و بودجه اقلیم کردستان و نگرانی کردها از تحویل پروندە نفتی بە بغداد پرداختە است.
"هیئت اعزامی دولت اقلیم کردستان به ریاست قباد طالبانی برای بار دوم و به مدت 4 روز و طی 4 نشست گسترده با کمیسیون دارایی پارلمان عراق دیدار کرد. هدف این هیئت پاسخ دادن به 13 سوال کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان عراق بود. وزیر نفت عراق هم سه مرحله را برای دریافت و فروش نفت اقلیم کردستان ارائه داد. یک دیپلمات ارشد انگلیسی در اربیل گفت: بغداد می خواهد هیئت دیگری از اقلیم کردستان با آنها مذاکره کند.
در این یادداشت تلاش دارم اطلاعات و دیدگاه جدیدی از روند مذاکرات میان اربیل و بغداد بر سر سهم اقلیم کردستان از بودجه 2021 عراق ارائه دهم و اینکه باید اقلیم کردستان چه اقداماتی انجام دهد.
سه سفر هیئت اقلیم کردستان به بغداد
هیئت اقلیم کردستان سومین سفر خود به بغداد را انجام داد. هدف از این سفر تثبیت سهم بودجه ای اقلیم کردستان بود. طی دو سفر اخیر هیئت اقلیم کردستان با نخست وزیر عراق دیدار نکرده اند. سفر یکم: این سفر در اواخر سال 2020 انجام شد و با دولت فدرال عراق به توافق دست یافتند. این توافق شامل تحویل 250 هزار بشکه نفت از سوی اقلیم کردستان به بغداد و تخصیص 12.67 درصد از بودجه عمومی عراق به اقلیم پس از کسر هزینه های حاکمیتی بود و این مهم در قانون بودجه تصویب شد.
سفر دوم: در ماه ژانویه 2021 این سفر انجام شد. هیئت اعزامی اقلیم کردستان با کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان عراق دیدار کرد. کمیسیون 13 سوال را در دیدار با هیئت اعزامی اقلیم کردستان مطرح کرده و به آنها اعلام کرده است که به اقلیم کردستان رفته و با پاسخ سوالات به بغداد بازگردید.
سفر سوم: هیئت اقلیم کردستان روزهای آغازین فوریه در بغداد بود. پاسخ های 13 سوال را نیز با خود داشت اما دولت بغداد هیچ سهم بودجه ای برای اقلیم کردستان مشخص نکرد. آنچه مشخص است بغداد قصد دارد پرونده نفت را که در مواد 111 و 112 قانون اساسی به صورت تفصیلی به آن پرداخته شده و مشخص گردیده که سیاست نفتی عراق چگونه باشد و اینکه باید قانون نفت و گاز در مجلس نمایندگان تصویب گردد، از طریق قانون بودجه 2021 عراق نهایی کرده و تمهیداتی بیندیشد که اقلیم کردستان نفتش را تحویل بغداد دهد.
13 سوال بغداد از اقلیم کردستان چه بوده است؟
در دومین سفر هیئت اقلیم کردستان به بغداد و در دیدار با کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان این کمیسیون 13 سوال را از هیئت کردستانی مطرح کرد و خواستار پاسخ این سوالات شد. در اینجا به 9 سوال اصلی اشاره می کنم.
1- آیا هیئت اعزامی اقلیم کردستان دارای اختیارات برای تصمیم گیری هست؟
2- درآمدهای داخلی اقلیم کردستان چه مقدار است؟
3- اقلیم کردستان نفت خود را به چه نرخی می فروشد؟
4- جزئیات قراردادهای نفتی اقلیم کردستان چیست؟
5- دیون اقلیم کردستان چه میزان است و از چه طرف هایی قرض دریافت کرده است؟
6- دیوان نظارت دارایی چه نقشی در نظارت بر قراردادهای نفتی ایفا می کند؟
7- اقلیم کردستان قانون بودجه تنظیم و تصویب کرده است؟
8- اگر اقلیم کردستان قانون بودجه ندارد درآمدهایش را چگونه هزینه می کند؟
9- شمار کارمندان، بازنشستگان و در مجموع حقوق بگیران اقلیم کردستان چقدر است؟
هر چند کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان عراق فاقد این اختیارات است که با هیئت اقلیم کردستان گفتگو کند و هیئت اقلیم نیز هیچ تعهدی نسبت به کمیسیون دارایی مجلس عراق و ارائه جزئیات به آن ندارد، زیرا اربیل با دولت فدرال عراق توافق کرده و این دولت فدرال است که باید پاسخگوی کمیسیون دارایی باشد؛ اما نشست ها و دیدارهای هیئت اعزامی اقلیم کردستان با کمیسیون دارایی نشانه حسن نیت این هیئت می باشد به ویژه که چندین بار با کمیسیون دیدار داشته است به گونه ای که در آخرین سفر چهار نشست رسمی با این کمیسیون برگزار کرده و نشست های فرعی نیز برگزار شده است.
موضع خطرناک وزیر نفت عراق

علیرغم پاسخ همه سوالات مطرح شده از سوی بغداد و برگزاری گفتگو و نشست های متعدد در بغداد به هیئت اقلیم کردستان اعلام شده است که موضوع تحویل 250 هزار بشکه نفت اقلیم کردستان به سومو پایان یافته و در موضوع نفت فقط دو راه پیش پای اقلیم کردستان می باشد؛
1- اقلیم کردستان تمامی نفت خود را تحویل بغداد دهد
2- اقلیم کردستان تمامی درآمدهای نفتی را تحویل بغداد دهد.
بغداد به عنوان نقشه راه اعلام کرده است که اقلیم کردستان یکی از این دو گزینه را انتخاب کند.
درآمدهای نفتی اقلیم کردستان به سه حوزه زیر تقسیم می شود:
الف- بخشی از نفت اقلیم کردستان برای مصارف داخلی به کار می رود
ب- حق الزحمه شرکت های نفتی که در اقلیم کردستان مشغول تولید و استخراج نفت هستند.
ج- مبالغ باقیمانده به وزارت خزانه داری واریز می شود.
سهم اقلیم کردستان از بودجه 2021 چگونه پرداخت می شود؟
کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان عراق آمار و ارقام در لایحه بودجه 2021 مصوب هیئت دولت که تقدیم پارلمان شده بود را تغییر داده است. بدین نحو که 163 ترلیون دینار به 127 ترلیون دینار کاهش یافته. سهم اقلیم کردستان نیز 12.67 درصد تعیین شده است. اگر این ارقام تغییر نیابند آنگونه که دولت لایحه را به مجلس ارائه داده است 163 ترلیون دینار باقی بماند آنگاه سهم اقلیم کردستان بیش از 13 ترلیون دینار است اما اگر به 127 ترلیون دینار کاهش یافت آنگاه سهم اقلیم کردستان به حدود 11 ترلیون دینار می رسد.
احسان عبدالجبار وزیر نفت عراق در یکی از نشست های کمیسیون دارایی مجلس نمایندگان در خصوص پرونده نفتی اقلیم کردستان گفت: اگر پرونده نفتی اقلیم کردستان به کنترل دولت مرکزی عراق درآمد طی سه مرحله با آن تعامل خواهیم کرد. مرحله اول: پرونده نفتی را تحویل می گیریم. مرحله دوم: چگونگی سامان دادن به این پرونده را بررسی می کنیم و شاید برخی عقاید و نظرات برای بستن همیشگی این پرونده مطرح شود. مرحله سوم: از لحاظ اداری و نظارتی با آن تعامل خواهیم کرد.
این پرونده خط قرمز است
طی روزهایی که مذاکرات میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق در جریان بود به عنوان کمیسیون دارایی پارلمان کردستان نشستی با یکی از دیپلمات های ارشد انگلیس داشتیم و وی تصریح کرد نمایندگان مجلس عراق و وزیر نفت این کشور قصد ایجاد تغییر در پرونده نفتی اقلیم کردستان را دارند و این برای اقلیم کردستان سنگین و غیرقابل هضم است.
اقلیم کردستان در ژانویه 2021 روزانه 433 هزار بشکه نفت را فروخته و این آمار نیز در بغداد از سوی شرکت سومو ثبت گردیده. بغداد تصریح کرده است که از این پس نمی پذیرد که اقلیم کردستان کنترل پرونده نفتی خود را داشته باشد و وقعی به قانون اساسی و دیگر قوانین نخواهد نهاد و می گوید هیچ راه دیگری نیست و باید این پرونده تحویل بغداد گردد.
اقلیم کردستان در مقابل بغداد فاقد اقتصادی قوی است. از لحاظ سیاسی نیز در اقلیم کردستان اجماعی در این مورد مشاهده نمی شود. آنچه در دست اقلیم کردستان باقی مانده است پرونده نفتی است و این در حالی است که عراق، ترکیه، ایران و آمریکا و... همگی یک نگاه به اقلیم کردستان دارند. در این میان بغداد قصد دارد پرونده نفتی را هم از دست کردها خارج سازد تا اقلیم کردستان در اوج ضعف باقی بماند.
این پرونده نیز خط قرمز است و هیچ یک از طرف های سیاسی در اقلیم کردستان جرأت تحویل پرونده نفتی اقلیم به بغداد را ندارد. به تمام معنا از قباد طالبانی معاون نخست وزیر اقلیم کردستان به دلیل نقش آفرینی مثبتی که در مذاکرات با بغداد ایفا نموده پشتیبانی می کنیم. دیپلمات ارشد انگلیسی به کمیسیون دارایی پارلمان کردستان گفت باید اقلیم کردستان شخصیت های شایسته و مناسب را به بغداد اعزام کند. شخصیت هایی که بغداد به آنها گوش فرا می دهد و خواستار حضور آنان در مذاکرات می باشد."