عقیل صفار کارشناس مسائل امنیتی و اقتصادی خاورمیانه در بغداد در مصاحبه با کردپرس به رهبران کرد از جمله مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان هشدار داد که بغداد گزینه هایی را برای مقابله با اقدام کردها به برگزاری رفراندوم در اختیار دارد. وی گفت بغداد باید همه پست های مهم کردها در بغداد از جمله وزیر دولت و ریاست جمهوری را از کردها بگیرد.

متن کامل مصاحبه عقیل صفاربا کردپرس:

کردپرس- آیا پیش بینی می کنید اقلیم کردستان همه پرسی استقال را برگزار کند یا جایگزین های پیشنهادی توسط قدرت های جهانی را می پذیرد؟

عقیل صفار: به نظر من همه پرسی روز دوشنبه برگزار خواهد شد چرا که مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در سخنرانی دیروز خود (روز جمعه در اربیل) بسیار جدی بود. او گزینه های جهانی را رد کرد و مردم و دولت عراق نمی توانند چیزی بیش از این به اقلیم کردستان ارائه کنند

کردپرس: در صورت برگزاری همه پرسی در تاریخ تعیین شده، واکنش دولت مرکزی بغداد چه خواهد بود؟

عقیل صفار: به طور کل، دولت عراق و مردم عراق، هنوز خوش بین هستند که بارزانی به توصیه ها توجه کرده و رویکردش را تغییر دهد. اما اگر او بر استقلال اصرار کند و همه پیشنهاد ها را رد کند، اقدامات زیادی برای ما و دولت عراق وجود دارد که باید انجام دهیم؛ همچون گرفتن پست ریاست جمهوری، چرا که کردها نباید دیگر پستی را در اختیار داشته باشند. هیچ دلیلی وجود ندارد که وزرا و مقامات کرد دولت عراق که به بارزانی و استقلال رای دهند، هنوز هم در بغداد حضور داشته باشند. بیشتر آنها نماینده مردم کرد بودند اما اکنون آنها در چارچوب مرزهای دولت عراق قرار ندارند. همچنین دلیلی وجود ندارد که نمایندگان کرد عراق همچنان در پارلمان بغداد حضور داشته باشند و بایستی آنها را از سمت هایشان کنار بگذاریم. در رابطه با روابط مالی دولت مرکزی مرکزی و دولت در اربیل، باید بگویم که دیگر دلیلی برای سرمایه گذاری در این اقلیم کردنشین وجود ندارد، زیرا کردها مستقل خواهند بود و به این معنی هستند که آنها بر روی درآمدهای نفتی و درآمدهای مواد معدنی اقلیم سرمایه گذاری خواهند کرد.

همچنین لازم به ذکر است که اقلیم کردستان و بارزانی ده ها میلیارد دلار به دولت مرکزی بدهکار هستند.

کردپرس: در صورت برگزاری همه پرسی، آیا دولت مرکزی به مذاکرات خود با اقلیم ادامه خواهد داد؟ و بغداد نتایج آن را قبول خواهد کرد؟

عقیل صفار: اولا، من شخصا فکر نمی کنم و توصیه نمی کنم چنین اتفاقی رخ دهد. چرا که او (بارزانی) در نهایت خواهد گفت که ما کشوری کردی هستیم و شما دولت فدرال هستید. به همین دلیل باید وی مشکلاتش را حل کند، چرا که همه کردها با او نیستند و او را همراهی نمی کنند. دوما، بسیاری از سیاستمداران کرد در داخل و خارج از دولت اقلیم کردستان از بارزانی حمایت نمی کنند. فکر می کنم مردم و دولت عراق باید از این سیاستمداران و مردم مخالف اقلیم حمایت کنند.

کردپرس: گروه تروریستی دولت اسلامی به پایان خود در عراق نزدیک می شود. بنابراین اگر دولت مرکزی نخواهد پس از این همه پرسی مذاکره کند، آیا بغداد به عملیات نظامی علیه کردستان، در مناطقی مانند کرکوک، نینوا و شنگال دست خواهد زد؟

عقیل صفار: مردم و دولت عراق از این شرایط ناراضی هستند و تلاش دارند تا مرزهای کنونی را حفظ کرده و عراق همچنان متحد باقی بماند. اما مبارزه علیه کردها آخرین راه حل است، زیرا که اگر نگاهی به گذشته عراق بیاندازیم می بینیم که مردم عراق، و به ویژه مردم و علما شیعه، با جنگ مخالف هستند و فتوای سید محسن حکیم در دهه 60 مخالف مبارزه علیه کردها است و مردم و سربازان عراقی نباید علیه مردم کرد و نیروهای پیشمرگه وارد جنگ شوند. کردها هنوز این فتوا را به یاد دارند و مردم عراق از این فتوا پیروی می کنند. در واقع ما جدا از هم نیستیم و دارای روابط اجتماعی با مردم کرد هستیم، مانند ازدواج. علاوه بر این، کردها در عراق منافع زیادی در بصره و مثنی دارند و آنها نمایندگی بسیاری از شرکت های خارجی در بغداد را بر عهده دارند. همانطور که پیش از این گفتم، بارزانی در اقلیم کردستان نماینده همه کردها نیست.

کردپرس: به عنوان یک کارشناس مسائل اقتصادی و امنیتی خاورمیانه، آیا همه پرسی اقلیم کردستان قانونی است؟

عقیل صفار: این همه پرسی کاملا غیر قانونی است. آخرین همه پرسی جهان، همه پرسی اسکاتلند بود که می خواست از بریتانیا جدا شود. این رفراندوم نه تنها در اسکاتلند، بلکه در سراسر بریتانیا برگزار شد. در کبک کانادا و سوئیس نیز همه پرسی برگزار شده است. می توان این همه پرسی را در سراسر عراق برگزار کرد و از مردم عراق خواست که آیا موافق جدائی اقلیم شمال هستند یا خیر. در این صورت، همه پرسی قانونی خواهد بود و همه مردم عراق در این تصمیم دخیل خواهند بود.

بنابراین این همه پرسی غیرقانونی است و برای قانونی شدن باید در سراسر کشور برگزار شود. اما اگر بارزانی اصرار به برگزاری همه پرسی دارد بایستی در همه 15 استان کشور برگزار شود.

کردپرس: بارزانی اعلام کرده است که در 50 مورد قانون اساسی عراق از سوی بغداد نقض شده است. به گفته وی، این اقدامات او را وادار کرده است تا این همه پرسی را برگزار کند. ایا به عقیده شما قانون اساسی نقض شده است و آیا این مسئله می تواند دلیل برگزاری همه پرسی باشد؟

عقیل صفار: اول از همه اینکه بارزانی مبالغه می کند. مواردی از قانون اساسی نقض شده است، اما 50 یا 55 مورد، آنطور که وی می گوید، نیست. دوما اینکه این مسائل از طریق خود قانون اساسی قابل اصلاح هستند و مردم و دولت عراق دل و آغوش خود را برای مذاکره با اقلیم گشوده اند. به این معنی که شرایط بسیار خوبی برای بهبود وضعیت کنونی و از بین بردن شکاف ها از طریق قانون اساسی وجود دارد تا مانع جدایی شمال از سایر نقاط عراق شود. همانطور که در اسلام طلاق اخرین اقدامی است که میان زوجین صورت می گیرد، اینجا نیز بایستی جدایی آخرین مرحله باشد. اما در عراق ما یک ملت هستیم و مسعود بارزانی حق ندارد این ملت را جدا کند. همچنین استقلال و جدایی نمی تواند به دلیل سوء تفاهم صورت گیرد، زیرا می توان سوء تفاهم را اصلاح کرد و کل کشور و مردم کرد و مردم عرب می توانند به درک مشترکی از یکدیگر برسند. چه کسی از این مبارزه سود خواهد برد؟ چه با کردها مبارزه کنیم یا ما مبارزه با مبارزه کردها کنیم هر دو بازنده ایم. در واقع نیروهای ارتش عراق و نیروهای کرد پیشمرگه هر دو عراقی هستند و کشته شدن هر یک از آنها به معنی کشته شدن و مرگ یک عراقی است.

کردپرس: برخی از کشورهای منطقه تهدید کرده اند که تحریم های اقتصادی را علیه اقلیم کردستان اعمال خواهند کرد. به عنوان یک اقتصاددان در مورد این هشدارها چه نظری دارید؟

عقیل صفار: ترک ها به طور کلی انسان های جدی ای هستند و وقتی چیزی می گویند آن را عملی می کنند. من معتقدم که نه تنها تحریم های اقتصادی بلکه امکان اقدامات نظامی نیز علیه اقلیم وجود دارد. همانطور که می دانید پارلمان ترکیه به دنبال تمدید عملیات ارتش در عراق است و فکر می کنم ترک ها در برابر اقدام بارزانی برای استقلال صبور نخواهند بود. آنها سریعتر از آنچه که وی فکر می کنند اقدام خواهند کرد. نکته دیگری نیز وجود دارد و آن اینکه دولت عراق همه حقوق مردم اقلیم را به آنها داده است، بارزانی خوانش اشتباهی از وضع موجود دارد، چرا که درک دولت عراق و مردم عراق بسیار بالاست و تمامی حقوق مردم کرد را به آنها داده اند و از این نظر در منطقه بی نظیر هستند. آنها حقوق کردها بسیار بیش از خواسته آنها پرداخته اند. همچنین هنوز هم می توان حقوق بیشتری به آنها داد و اگر بارزانی می خواهد حق مردم کرد را بگیرد بهتر است به ترکیه و ایران بروند و در آنجا حقوق کردها را بگیرد. دولت و مردم عراق آماده اند تا همچون گذشته حقوق بیشتری به کردها بدهند، اما بارزانی دست به اشتباه یزرگی زده است.

کردپرس: آمریکا و روسیه در کجای این بازی ایستاده اند؟

عقیل صفار: من نمی توانم بیانیه های (سیاستمداران آمریکایی و در صدر آنها ترامپ) را جدی بگیرم، چرا که آنها به آنچه را که اعلام می کنند عمل نمی کنند و توافق هسته ای آنها با جمهوری اسلامی ایران، نمونه خوبی برای این ادعا است؛ شش سال طول کشید تا این توافق نهایی شده و به امضا برسد، اما آنها اکنون با این توافق مخالفت می کنند. آنها حتی به امضای خودشان هم احترام نگذاشتند. آنها می گویند که از همه پرسی کردستان و استقلال کردها حمایت نمی کنند و ادعا می کنند که اکنون زمان مناسبی برای این کار نیست. اما من نمی توانم صحبت های آنها را جدی بگیرم چرا که ممکن است در اینده دیدگاه خود را تغییر دهند و یا شاید طرح های پنهان دیگری در این باره داشته باشند.

به نظر من واکنش روسیه کمی بهتر است، چرا که مسکو با ایران، عراق و ترکیه و سوریه رابطه خوبی دارد. بنابراین، فکر می کنم روسیه در آنچه می گوید صادق تر است و رئیس جمهور پوتین درک بیشتری از وضعیت کنونی دارد و به دنبال منافع روسیه، ایران، عراق و سوریه است. در نهایت می خواهم تاکید کنم که بارزانی کاملا در مورد همه پرسی اشتباه می کند و باید به دنبال احقاق حقوق کردها در ایران و ترکیه و سوریه باشد؛ چرا که دولت و مردم عراق آماده هستند تا حقوق کردها را بپردازند، اما نه به این شکل و نه در این وضعیت سخت. اما اگر او هنوز می خواهد هدف خود را پیگیری کند دولت عراق باید از لحاظ سیاسی و مالی از کردهای مخالف وی حمایت کند و به مردم کرد کمک کند تا از شر رهبریت کنونی خلاص شوند؛ چرا که او دارد کردها را به سمت یک آشوب و دردسر سوق می دهد.

کد خبرنگار: 40101