با وجود همه تلاش های ترکیه برای متوقف کردن کمک های آمریکا به نیروهای سوریه دموکراتیک به رهبری کرد سوریه، این مسئله با شکست روبه رو شده است. اکنون به نظر می رسد فصل دیگری از تحولات در سوریه را که روسیه در آن نقش اصلی را دارد باخته است. ترکیه آمادگی خود را برای مذاکره با دمشق اعلام کرده است اما جلوگیری از ایفای نقش کردها در روند حل بحران سوریه از طریق پیش قدمی روسیه سخت تر می شود.

مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه بعد از گفتگوی تلفنی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در روز 24 نوامبر 2017، ادعا کرد دونالد ترامپ قول داده است ارسال اسلحه برای کردهای سوریه را متوقف کند اما به نظر می رسد اتفاقات بر خلاف آن چیزی است که ترکیه به آنها اشاره می کند. وزارت دفاع آمریکا گفته است حمایت این کشور از نیروهای کرد تا زمانی که مبارزه با داعش ادامه داشته باشد همچنان برقرار خواهد بود. علاوه بر آن، کردها اصرار دارند که آمریکا به آنها اطمینان داده است حضور نیروهای آمریکا در مناطق آزاد شده تا زمان دست یابی به یک راه حل سیاسی در سوریه ادامه پیدا خواهد کرد. این بدان معناست که ایالات متحده می تواند نقش یک کشور ضامن را در روندی ایفا کند که می تواند خودمختاری غیررسمی کنونی کردها را وارد چهارچوب قانون اساسی کند. این مسئله یک علات هشدار برای ترکیه محسوب می شود.

با این حال، مهم ترین تحول در روابط میان کردهای سوریه با روسیه در حال وقوع است که همراستا با روابط آنها با آمریکا بوده و برپایه توازن قدرت صورت می گیرد. همزمان که ترکیه مشغول گرفتن چراغ سبز از روسیه برای اقدام نظامی در عفرین در ازای همکاری در فرایند مذاکرات صلح آستانه به رهبری روسیه است، شراکت جدید میان روسیه و کردها در دیرالزور سوریه شکل گرفت. روسها از علنی کردن همکاری خود با کردها در عفرین خودداری کردند اگر چه این مسئله به مهار ترکیه منجر شد. اما روسیه همکاری خود با کردها را در دیرالزور علنی ساخت. بدون شک این اقدام روسیه برای تغییر توازن قوا با توجه به حضور آمریکا در خط رودفرات و تغییر قواعد بازی به نفع دمشق بود.

روسها در بخش غربی رود فرات با نیروهای سوریه همراهی کردند و در شرق آن همکاری با نیروهای کرد را انتخاب کردند. کردها و روس ها ابتدا در روز 3 نوامبر در صالحیه شهرکی در استان دیرالزور با هم ملاقات کردند و به دنبال آن، ژنرال یوگنی پوپلاوسکی فرمانده روسی و نوری محمود سخنگوی نیروهای ypg در پایگاه حمیمم و در اتاقی که پرچم های روسیه و ypg قرار داده شده بود کنفرانس خبری تشکل دادند. پوپلاوسکی گفت: روسیه و نیروهای مختلف از جمله ypg عملیاتی نظامی را علیه نیروهای داعش در دیرالزور انجام داده اند. وی افزود: هواپیماهای روسی672 سورتی پرواز در حمایت از نیروهای ypg و دیگر گروه ها انجام داده اند و 1450 بار موضع داعش را بمباران کرده اند. نوری محمود نیز گفت: نیروهای کرد نیز تامین امنیت نیروهای روسی را در شرق رود فرات بر عهده خواهند گرفت.

در نشست دیگری میان روسها و کردهای سوریه که با حضور سیپان حمو فرمانده کل نیروهای ypg برگزار شد تشکیل اتاق عملیات در صالحیه را به دنبال داشت که به گفته ژنرال پوپلاوسکی، از نظر حمایت از ypg بسیار حائز اهمیت بود. حمو ضمن قدرانی از حمایت های نیروهای روسی و آمریکایی افزود: ما آمادگی خود را برای ایجاد اتاق عملیات مشترک با شرکایمان در جنگ با داعش به منظور ایجاد هماهنگی و نابودی کامل ترور اعلام می کنیم.

ترکیه که با روسیه در ایجاد منطقه عاری از تنش از طریق نشست آستانه همکاری کرد نسبت به نشست دیرالزور میان کردها و روس ها سکوت کرده است. وزیر دفاع روسیه گفته است روس ها و نمایندگان ypg قدم هایی را که پس از نابودی داعش بردارند مورد بررسی قرار داده اند.

روسیه در ماه مارس نیروهایی را به روستای کفرجانه عفرین با هدف نظارت بر آتش بس اعزام کرد. روسیه در ماه جولای هم که عملیات رقه جریان داشت به همراه نیروهای سوریه و ypg در بیابانی در نزدکی رصفا اتاق عملیات مشترک تشکیل داد. اکنون با تشکیل اتاق عملیات دیگری در صالحیه، شراکت میان روسیه و کردهای سوریه وارد بعد مهمی شده است.

یکی از مقامات حزب کردی اتحاد دموکراتیک کرد سوریه به المانیتور گفته است همکاری میان نیروهای کرد و روسیه در دیرالزور با پیشنهاد و پیش قدمی روسیه صورت گرفته است. به گفته این مقام کرد که از مقامات اداری در رقه است، با نزدیک شدن به پایان داعش کردها با یک انتخاب حیاتی مواجه هستند. وی افزود: « ما تلاش می کنیم به رابطه خوبمان با روسیه ادامه دهیم اما این مسئله اهمیت شراکت ما را با ایالات متحده آمریکا تحت تاثیر قرار نمی دهد. مقامات آمریکایی به ما گفته اند که تا زمانی که یک راه حل سیاسی در سوریه به دست نیاید این کشور را ترک نمی کنند که به این معنی است آمریکا به حمایت خود از ما در مناطق آزاد شده ادامه می دهد.

وی افزود: روند دیگری در جریان است. روسیه نیز مانند آمریکا تلاش می کند ما را به طرف خودش بکشد. علیرغم مخالفت ترکیه، ما در کنگره مذاکره ملی سوریه در سوچی روسیه که در فوریه 2018 برگزار می شود شرکت خواهیم کرد. صریح تر اشاره کنم که نمایندگان فدراسیون شمال سوریه شرکت خواهند داشت. ما تحت یک هیئت بزرگ شامل 40 نفر در این نشست شرکت خواهیم کرد.

این مقام کرد تاکید کرد آمریکا می تواند در روزهای آینده یک اشاره مهم سیاسی مهم به کردها داشته باشد. همکاری ما با آنها در حال حاضر فقط در حوزه نظامی است. ما از همان ابتدا خواستار به رسمیت شناختن موقعیت خود شدیم. انتظار داریم در روزهای آینده این مسئله پیشرفت داشته باشد. منظورم این است که گشایشی میان آمریکا و فدراسیون شمال سوریه می تواند بوجود بیاید.

این مقام کرد نگفت که چه نوع گشایشی می تواند صورت بگیرد اما اشاره کرد که این مسئله به صورت یک ایده مطرح شده است. این مقام کرد افزود: «بسیاری از کشورها حمایت خود را از اداره رقه از سوی غیرنظامیان اعلام کرده اند. این حمایت می تواند به سطح جدیدی ارتقا پیدا کند. بدون شک، آمریکا همچنان نگرانی های ترکیه را هم به دلیل این که این کشور متحد عضو ناتوی آمریکا است وهم به دلیل پایگاه های نظامی آن در نظر خواهد گرفت. ترکیه همچنان یک عنصر تهدید و ایجاد توازن خواهد بود. این چیزی است که ما در نظر خواهیم داشت اما همکاری ما با روسیه وآمریکا نیز برای ما توازن ایجاد خواهد کرد.»

برنامه روسیه در سوریه به دلیل عدم اطمینان از بازی های آمریکا سریع تر پیش می رود. بنابر این، با توجه به اظهاراتی که درباره همکاری با روسیه و احتمال تعامل مستقیم با دولت سوریه می شود، کردها تمایل دارند بیشتر تخم مرغ های خود را در سبد روسیه قرار دهند. برای مثال، عبدالسلام محمد علی نماینده حزب کردی اتحاد دموکراتیک سوریه یا pyd هفته گذشته به روزنامه روسی ایزوستیا گفت که اگر بحران سوریه به یک حل سیاسی مورد رضایت همه طرفین منجر شود می توان نیروهای سوریه دموکراتیک سوریه را در ارتش سوریه ادغام کرد. نماینده pyd در روسیه همچنین با تاکید بر این که کردهای سوریه به جای اعلام استقلال خواهان ایجاد جمهوری دموکراتیک فدرال در داخل خاک سوریه هستند، گفت وقت آن رسیده که با بشار اسد رییس جمهور سوریه مذاکره کنیم.

در کل باید گفت که مواضع اخیر کردهای سوریه نمایان گر تمایل آنها به مذاکره با دمشق است. این مسئله نشان می دهد که موضع روسیه از نظر چشم اندازهای همکاری قدرتمندتر می شود. آنکارا همچنان مخالف هر گونه سناریویی است که کردها را به عنوان ذینفع در فرایند سیاسی و بازسازی پساداعش در بر داشته باشد.

منبع: المانیتور

ترجمه: خبرگزاری کردپرس- سرویس جهان

کد خبرنگار: 40101