به گزارش کردپرس، ایران یکی از 5 کشور نفت خیز و تولید کننده نفت در جهان است اما برای مردم جای سوال است کشوری با چنین شرایطی چرا از کشور عراق با تانکر نفت وارد می کند آنهم از مرزی که زیر ساخت های حمل و نقل داخلی نزدیک به آن مناسب نیست و بارها شاهد خطراتی از جمله واژگونی تانکرهای حامل نفت عراقی بوده ایم و تصادفات شدیدی را به وجود آورده اند. وزیر نفت عراق اخیرا اعلام کرده روزانه 30 تا 60 هزار بشکه نفت را از چاه های نفتی کرکوک به ایران صادر خواهد کرد.

آشنایی با سوآپ نفتی/ورود روزانه 60 هزار بشکه نفت خام

کشور ایران در ارتباط با واردات نفت از کرکوک عراق « سوآپ نفتی» انجام می دهد. معنی این اصطلاح یعنی یک کالا را از نقطه‌ای تحویل و دقیقاً همان میزان کالا را در نقطه‌ای دیگر تحویل داده شود. در سوآپ نفتی ایران و عراق روزانه 30 تا 60 هزار بشکه نفت خام از طریق مرز به پالایشگاه های کرمانشاه، شازند، تهران و تبریز انتقال داده می شود و ایران معادل آن را در بنادر صادراتی جنوب ایران تحویل مشتریان عراق می‌دهد.

استفاده از تانکر برای حمل این مقدار نفت خام علاوه بر خطرات جاده ای هزینه های دو طرف را نیز افزایش می دهد. از آنجاکه مسافت کرکوک با ایران کم است مجموعا در داخل و خارج از کشور ایران چهار صد کیلومتر لوله گذاری لازم است که از این طریق می توان روزانه مقدار قابل توجهی نفت را به راحتی انتقال داد.

موضوع سوآپ یا تعویض محصولات مشابه با استفاده از مزیت نسبی فاصله «مبادی تولید» تا «مراکز مصرف» این محصولات در بین کشورها امری شناخته‌شده و کاملاً جاافتاده است؛ به‌عبارت‌دیگر اصل «سوآپ محصولات»، موضوعی مورد اتفاق تمام بخش‌های کارشناسی در سطح جهان است و شرایط و قوانین ناظر بر آن کاملاً شناخته‌شده و بسط و توسعه‌یافته است.

نا امن بودن جاده های کردستان

در حال حاضر هم وجود تانکرهای نفت کش در جاده های کردستان خطر آفرین و حادثه ساز هستند اگر تعداد این تانکرها هم بیشتر شود قطعا مشکلات هم بیشتر و بیشتر خواهد شد. جاده های کردستان به خودی خود خطرناک هستند و هر روز جان تعدادی از هموطنان را می گیرد که با افزایش تانکرهای نفتی و واژگونی آنها بوی خون و نفت در جاده های کردستان بیشتر می شود.

رانندگی و استفاده از جاده های کردستان به اندازه کافی استرس دارد که با وجود این تانکرها استرس ها هم بیشتر و بیشتر خواهد شد و مستقیم و غیر مستقیم بر افزایش تصادفات تاثیر دارند.

با احتساب مقدار مورد نظر ظرفیت تانکرها پیش بینی شده است روزانه بیش از 300 تانکر به صورت رفت و برگشت در جاده های استان در حال حرکت خواهند بود با لحاظ ۱۰ ساعت زمان روشنایی روزانه، متوسط هر دو دقیقه یک تریلی از جاده های استان رد خواهد شد.

بسیار از جاده های کردستان ظرفیت عبور چنین حجمی از عبور و مرور را نخواهد داشت. بسیاری از جاده ها قدیمی و فاقد مسیرهای طولانی برای سبقت گرفتن است و عملا این تانکرها با توجه به سرعتی که دارند جاده ها را قفل خواهند کرد. زمانی که یک حادثه در ارتباط با حمل و نقل مواد نفتی رخ می دهد ممکن است بسیاری از مسافران و وسایل نقلیه در ترافیک حاصل از این حادثه به دام افتاده و پیامد حادثه را گسترش دهند همچنین با وجود جاده های نا ایمن و تراکم ترافیک ایجاد شده حضور تیم های امدادی بر سر صحنه را با تاخیر و مشکل مواجه می کند.

آلودگی های محیط زیستی

در جاده های کردستان بارها شاهد واژگونی تانکرهای نفت و رها شدن نفت خام در طبیعت بوده ایم که به سمت روان آب ها و رودخانه های ناب کردستان سرازیر شده اند. ورود نفت به طبیعت اثرات مخرب زیست محیطی گوناگونی را به وجود خواهد آورد .

رها شدن نفت و فرآورده های آن در محیط زیست، ادامه زندگی بسیاری از جانداران ساکن اکوسیستم های خشکی و آبی را تهدید و با آلوده سازی آب های زیر زمینی، بهداشت انسانی را با خطر جدی رو به رو می کند.

برخی مواقع واژگونی تانکرهای نفت کش در کردستان با بارندگی همزمان می شود و آلودگی خاک با بارش باران گسترش پیدا می کند و وارد رودخانه و روان آب های نزدیک محل حادثه می شود و تلف شدن هزاران گونه آبزی در منطقه و آلودگی سفره‌های زیر زمینی با مواد آلاینده مثل مازوت و … را به همراه خواهد داشت.

بسیاری از آلودگی ها جبران پذیر نیست و صدمات زیادی را به محیط زیست وارد می کند. نفت و مشتقات آن آلودگی های فراوانی به دنبال دارد و به علت آن که جامد نیست، به راحتی در آب و در خشکی منتشر می شود .تنها راه مقابله با آن پیشگیری و کاهش ترددهای تانکرهای نفتی است.

حجم بالای تردد این تانکرها همیشه مورد انتقاد بوده و منتقدان بر این باورند که نا آشنا بودن رانندگان عراقی با جاده های کردستان، غیر استاندارد بودن و دو بانده نبودن جاده های استان، موجب آسیب به زیرساخت های کنونی این جاده ها شده و در عین حال بدلیل تصادفات و واژگونی های متعدد، آسیب های جانی و آلودگی زیست محیطی را نیز در برخی موارد بدنبال دارد.

لزوم توسعه راههای کردستان

احداث راه یکی از مهمترین شاخصه های توسعه یافتگی است. به گفته بسیاری از کارشناسان تاثیر این عامل (راه) بر رشد و گسترش سایر عوامل توسعه انکارناپذیر است و زمینه توسعه از جهات مختلف را فراهم می آورد. کردستان به دلیل قرارداشتن در مسیر استراتژیک و همسایگی با کشورهای محصور در خشکی همواره یکی از راه های مهم مواصلاتی بین منطقه بوده و هست.

ساخت راه ها و جاده های متعدد در سده اخیر که عمدتا غرب و مرکز کشور را به یکدیگر متصل می کند خود بیانگر این موضوع است که هنوز هم کردستان در شاهراه منطقه قرار دارد. بارها در رسانه‌های کردستان مطالبی پیرامون وضع نامناسب جاده‌های استان و حضور تانکرهای نفت کش عراقی ارائه شده است موضوعی که به عنوان یک موضوع کلیشه‌ای در استان تبدیل شده است و هر از گاهی نیز مسئولان وعده‌هایی برای توسعه زیرساخت ها می‌دهند اما این وعده ها محقق نمی‌شود.

استان کردستان از جمله استان‌های در سطح کشور است که به دلیل کوهستانی بودن آن جاده سازی و تعریض کردن جاده ها در آن سخت است و زمانی که پیمانکاری در یک مزایده جاده سازی برنده می شود مجبور است هزینه های زیادی را متحمل شود.

یکی از جاده های استان کردستان که هیچگونه استاندارد خاصی ندارد جاده سنندج مریوان است که بیش از 800 پیچ خطرناک در آن آرام گرفته است و در طول سال جان بسیاری را در تصادفات جاده ای می گیرد.

حال ماجرا از این جا شروع می شود که این جاده به دلیل نداشتن استاندارد های لازم به یک جاده ترانزیتی تبدیل شده است و نفت های خامی که از سمت کشور همسایه عراق وارد این استان می شود و از طریق این جاده تنگ به استان های دیگر می‌رود و دوباره از همین جاده وارد مرز باشماق مریوان می شود.

از این تردد انبوه تانکرهای نفت در این جاده تنها مرگ و میر آن به استان ما رسیده است و هر ماه شاهد آن هستیم که در جراید و رسانه های ملی به کرات از واژگونی تانکر نفت و کشته شدن تعدادی از همشهریانمان خبر می‌دهند.

واژگونی این تانکرها علاوه بر افزایش خطرات جانی محیط زیست را هم با خطر مواجه کرده اند فعالین محیط زیست در کردستان باید بدانند که محیط زیست در تمام دنیا یک زنجیره به هم پیوسته است که هر تخریبی در هر گوشه ای از کشور و چه بسا دنیا بر همه انسان های کره زمین تاثیر می گذارد.

استان کردستان از دیرباز به عنوان یکی از مناطق خوش آب و هوا و با جاذبه های طبیعی و غیرطبیعی فراوان شناخته می شود و وجود مناظر زیبا و طبیعت چهارفصل در آن مردمان این خطه را بهره مند از جسم و روحی سالم و خود استان را دارای ظرفیت بالا برای توسعه صنعت توریسم در آن و جذب و جلب گردشگر به صورت بالقوه کرده است.

وجود تانکرهای نفت کش علاوه بر اینکه طبیعت این استان را به خطر انداخته اند بلکه جاده های کردستان را هم نا ایمن تر از گذشته کرده اند شاید اینها دلایلی بر عدم علاقه در سفر به کردستان توسط گردشگران داخلی و خارجی باشد.