به گزارش خبرنگار کرد پرس، هر گوشه دیار کردستان به هنری آراسته شده در شهر آرمرده بانه پرورش بز «مرخوز» فرصتی را برای اهالی محلی فراهم کرده و مردم محلی از این فرصت برای هنر نمایی استفاده کرده و شال «مه رز» را که در نوع خود بی نظیر است با دستان توانمند هنرمندان این منطقه بافته می شود و زمینه را برای کسب روزی حلال تعداد زیادی از مردمان این دیار فراهم کرده است.

شال نوعی پوشش مردانه با اصالتی به بلندای تاریخ این منطقه است که از پشم بز «مرخوز» طی مراحلی با دستان توانمند زنان و مردان شهر آرمرده تهیه می شود و از زیبایی و ظرافت خاصی برخوردار است و در تابستان خنک و در زمستان گرم است و یکی از مهمترین مزایایی پوشیده شال این است که حشرات و حیوانات گزنده از آن دوری می کنند و در گذشته افراد به عنوان نوعی محافظ در مقابل گزندگان استفاده می کردند.

در شهر آرمرده شالبافی هنوز به عنوان یک هنر اصیل و منبع درامد مردم شناخته می شود و بیش از 200 نفر از زنان و مردان صنعتگر به بافت شال مشغول هستند.

شال گرانبهاترین پوشش مردان کرد است که هر دست شال حدود یک میلیون تا یک میلیون 300 هزار تومان در بازار به فروش می رسد وعلاوه بر این خاصیت حفظ سرما و گرما را دارد و در همه فصول سال بویژه در فصل تابستان قابل استفاده است.

تاکنون شال تنها برای لباس مردانه کاربرد داشته اما به گفته کارشناسان طراحی دوخت و پارچه شال برای لباس زنانه و کوهنوردان هم کاربرد دارد.

پشم بز "مرخوز" در رنگ های مختلف آبی، بور، مشکی، کرمی، خرمایی تیره و خرمایی روشن و چند رنگ دیگر است و شال در 8 مرحله چیدن پشم، شه کردن، ریسندگی، رایل کردن، بافتن، کویل کردن، تا کردن و دوختن اماده می شود و بسیاری از مراحل ساخت شال توسط زنان با ظرافت و زیبایی خاصی انجام می شود.

پشم بز مرخوز هر سال یک بار در اسفند ماه چیده می شود و هر بز حدود یک کیلو و 500 گرم پشم تولید می کند که تنها یک دست شال از آن می توان تولید کرد.

با توجه به اینکه نسل بز مرخوز در حال انقراض است تولید کنندگان شال پشم بزمرخوز را از اقلیم کردستان عراق و یا ترکیه وارد می کنند اما بسیاری از پشم ها مصنوعی است و خاصیت پشم اصلی را ندارد.

یک کارشناس طراحی دوخت در گفت وگو با خبرنگار کرد پرس می گوید: با توجه به اینکه یک پشم خالص است و حرارت بدن را حفظ می کند می توان برای لباس کوهنوردی کاربرد داشته باشد.

آرزو رضایی می افزاید: پارچه شال برای لباس های روز زنانه مناسب است و می توان برای رویه لباس زنانه کاربرد داشته باشد اما با توجه به اینکه رنگ های شال سرد یخی است بیشتر برای لباس مردانه مناسب است.

وی با بیان اینکه پارچه شال با توجه به خاصیت عایقی که دارد مناسب چهار فصل است گفت: این نوع پارچه برای خرج کار مناسب نیست و برای مانتوهای آزادی که امروز رواج پیدا کرده بسیار مناسب است.

رضایی اضافه می کند: ترکیب پارچه شال با کارت بافی های که در سنندج بافته می شود مناسب است و می توان با ترکیب این دو کار هنری کردستان مانتوهای بسیار شیک و با ارزشی تهیه کرد.

یکی از بانوانی که از سال 72 در تهیه و تولید شالبافی فعالیت می کند به خبرنگار کرد پرس می گوید: از 7 سالگی کار ریسندگی شال را از مادرم یاد گرفتم و اما مراحل بافت شال را با همت برادرم یاد گرفتم و ادامه دادم.

شکری حسنی می افزاید: هر ماه توان بافت 10 دست شال را دارم اما کارهای سفارشی که تمام مراحل را خودم انجام می دهم و زمان زیادی نیاز دارد و در ماه حدود 1 کار سفارشی دارم.

وی اظهار داشت: هر کار سفارشی 650 هزار تومان درست می کنم اما برای کار بافت یکصد تا یکصد و 50 هزار تومان حق الزحمه می گیرم.

وی به مشکلات و موانع شالبافان در آرمرده اشاره کرد و می گوید: نبود بیمه و صنف از مهمترین مشکل شالبافان است و علاوه بر این تهیه پشم هم با توجه به اینکه نسل بز مرخوز در حال انقراض است بسیار مشکل است.

به گفته حسنی، شالبافان آرمرده با کمبود امکانات و منابع مالی مواجه هستند و بیشتر در منزل کار می کنند و اجماع کاری ندارند.

زئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی بانه در گفت وگو با خبرنگار کرد پرس می گوید: هم اکنون شرکت تعاونی شالبافان آرمرده با 60 نفر عضوتشکیل شده و برای عضویت در این شرکت تعاونی هیچگونه منع قانونی وجود ندارد. حمید ساعدپناه می افزاید: در مهر ماه امسال اطلاعات شرکت تعاونی به روز رسانی شده و هیات مدیره و مدیر عامل جدید این شرکت تعاونی انتخاب شده و تعدادی از اعضای شورای شهر آرمرده در ترکیب هیات مدیره عضویت دارند.

وی اظهار داشت: اداره تعاون برندهای معروف هر منطقه را شناسایی برای تشکیل تعاونی رسته های صنایع دستی همکاری می کند و شال آرمرده برند معروف این منطقه است که اکنون تعاونی شالبافان فعالیت خود را به صورت تخصصی انجام می دهد.

ساعد پناه برند سازی و تجاری سازی شال آرمرده را یکی از اقدامات مهم در راستای توسعه و حل مشکلات این رشته صنایع دستی عنوان کرد و اضافه کرد: برند سازی و تجاری سازی از طریق تشکیل تعاونی امکان پذیر است و شال آرمرده برند معروف این منطقه است که اکنون تعاونی شالبافان فعالیت خود را به صورت تخصصی شروع کرده است.

وی می گوید: در دبیرخانه کارگروه اشتغال در حوزه روستایی به عنوان طرح تسهیلات فراگیر روستایی اعتبارات ویژه به شهرستان بانه اختصاص یافته و برای مناطق محروم و مرزی روستایی تسهیلات با کار مزد چهار درصد اختصاص یافته و برای ارائه تسهیلات هیچگونه محدودیتی وجود ندارد.

وی اظهار می کند: این تسهیلات در قالب خود اشتغالی و مشاغل کارفرمایی ارائه می شود که برای تسهیلات خود اشتغالی حداکثر 200 میلیون ریال و برای مشاغل کارفرمایی با اشتغالزایی 20 نفر 2 میلیاردو 500 میلیون ریال پرداخت می شود و درصورتی که بیش از 20 نفر اشتغالزایی ایجاد کنند بیش از15 میلیارد ریال تهسیلات برخوردار می شوند.

ساعد پناه می گوید: پایین بودن هزینه های راه اندازی و نیاز به فضای کم مشاغل خانگی یکی از مزیت های خوب ایجاد این مشاغل است.

گزارش: زینب طلایی